Bitiruv malakaviy ishlarni tayyorlash

OLIY O’QUV YURTLARIDA BAKALAVR BITIRUV MALAKAVIY 
ISHNI BAJARISHGA QO’YILADIGAN TALABLAR. 
O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirliganing 2010 yil 9 
iyundagi 225-sonli
buyrug`i bilan tasdiqlangan. 
1. Bitiruv malakaviy ishni bajarishning maqsad va vazifalari 
Bitiruv malakaviy ishni bajarish (keyingi satrlarda malakaviy ish) — oliy 
o’quv yurti bakalavriatida talabalarni o’qitishning yakuniy bosqichidir. 
Malakaviy ishni bajarish maqsadi: 
Ta`lim bo’yicha nazariy va amaliy bilimlarni mus-tahkamlash va kengaytirish, 
olingan bilimlarni mu-ayyan ilmiy, ishlab chiqarish, madaniy vazifalarni hal 
etishda qo’llash; 
Ijodiy ishlash, ishlab chiqilayotgan masalaning (muammoning) qo’yilish 
jarayonidan boshlab, uni to’la nihoyasiga etkazish bo’yicha qaror qabul qilishda 
bo’lgan mas`uliyatni his etishga o’rgatish; 
2. Bitiruv malakaviy ishlarning mavzusi 
Malakaviy ishlar mavzusi muammoning zamonaviy holatini fan, ta`lim va 
madaniyatning istiqboliy rivojlanishini aks ettirishi kerak. 
Malakaviy ishlar mavzusi mutaxassis chiqaruvchi kafedra tomonidan 
belgilanadi va oliy o’quv yurti yoki fakultetning ilmiy kengashi tomonidan 
tasdiqlanadi hamda uch yilda bir martadan ortiq qayta ko’rib chiqilmaydi. 
Malakaviy ishlar mavzusining yillik ro’yxati bitiruv amaliyoti boshlanishiga 
qadar yoki bitiruv kursining boshida e`lon qilinadi. 
Talabalarga (reytinglari bo’yicha kamayish tartibida) malakaviy ishlarning 
mavzularini tanlash huquqi beriladi. Talaba yoki talabaning o’qishi uchun to’lov-
kontrakt mablag`ini to’lovchi buyurtmachi zaruriy asoslar bilan malakaviy ishlar 
mavzusi bo’yicha o’z variantlarini taklif etishlari mumkin. 
Malakaviy ish mavzusi va rahbarni talabaga biriktirish kafedraning 
taqdimnomasi bo’yicha rektorning buyrug`i bilan rasmiylashtiriladi . 
Ish rahbari, malakaviy ishning mavzusiga muvofiq talabaga malakaviy ishga 
tegishli materiallarni to’plash bo’yicha (jumladan, malakaviy amaliyot o’tkazish 

---

8 
davrida ham) topshiriq beradi. Topshiriqning shakli oliy o’quv yurtining o’quv 
bo’limi tomonidan belgilanadi. Topshiriq malakaviy ish bilan birgaliqda Davlat 
attestatsiya komissiyasiga taqdim etiladi. 
3. Malakaviy ishni bajarishga rahbarlik qilish 
Malakaviy ishlarga rahbarlar ushbu oliy o’quv yurtining professor va 
dotsentlari yoki ilmiy xodimla-ri boshqa muassasa malakali mutaxasislari safidan 
tayinlanadi. 
Malakaviy ish rahbari: 
topshiriq beradi; 
malakaviy ishning bajarilish jadvalini rejalashtiradi; 
asosiy adabiyotlar, ma`lumot va arxiv materiallarini hamda mavzu bo’yicha 
boshqa manbalarni tavsiya etadi; 
talabalar bilan muntazam ravishda konsultatsiyalar o’tkazadi; 
malakaviy ishning bajarilish jarayonini nazorat etadi; 
talaba bajargan malakaviy ishning sifati va muallifligiga javob beradi, 
mavzularining qaytarilishiga yoki ko’chirilishiga yo’l qo’ymaydi. 
Malakaviy ish rahbarining taklifiga binoan, kafedra malakaviy ishga rahbarlik 
qilishga ajratilgan vaqt byudjeti hisobidan ishning ayrim bo’limlari bo’yicha 
konsultantlarni taklif etishi mumkin. 
Malakaviy ishning bo’limlari bo’yicha konsultantlar etib, oliy o’quv 
yurtlarining professorlari va dotsentlari, ilmiy xodimlari hamda ilmiy tekshirish 
institutlarining xodimlari tayinlanishi mumkin. Konsultantlar talaba bajargan 
ishning muvofiq qismini tekshiradilar. 
Mutaxassis chiqaruvchi kafedra malakaviy ishga qo’yiladigan majburiy 
talablar hajmini belgilagan holda malakaviy ishni bajarish bo’yicha uslubiy 
qo’llanmalarni ishlab chiqadi va talabalarni ta`minlaydi. 
Malakaviy ish berilgan topshiriq asosida shaxsan talaba tomonidan bajariladi. 
Malakaviy ishning har bir bo’limi muvofiq asoslar, qarorlar va xulosalar bilan 
yoritiladi. Malakaviy ishda, ilgari bajarilgan mustaqil ishlarning natijalari yoki 
boshqa mualliflarning (ilmiy ma`ruzalar va maqolalari, kurs ishlari va loyihalari, 

---

9 
albatta, nomlari ko’rsatilgan hodda) ishlari aks ettirilishi yoki ulardan foydala-nish 
mumkin. 
Tushuntirish qismi (poyasnitel`naya zapiska) malakaviy ishning mazmunini 
qisqa va muayyan shaklda ifodalashi lozim Zaruriy hollarda tushintirish qism-ga 
rasmlar, diagrammalar va boshqalar, shuningdek, zaruriy qo’shimcha axborot 
yozilgan disketlar ilova etilishi mumkin. 
Tushuntirish qismi qo’l yozma tarzida rasmiylashtirilgan bo’lishi shart. 
Tushuntirish qismi kamida 10-15 ming so’z hajmida belgilanadi. 
Mavzu bo’yicha olingan natijalar diagrammalar, rasmlar shaklida DTSlar 
talablariga qat`iy muvofiq kelishi zarur.
Kafedraning tavsiyasiga binoan malakaviy ish chet tillarning birida bajarilishi 
mumkin. Chet tilda bajarilgan ishga davlat tilidagi annotatsiya ilova etiladi va 
himoya vaqtida tarjima ta`minlanadi. 
4. Malakaviy ishning bajarilishi 
Malakaviy ish oliy o’quv yurtining, odatda, ushbu maqsadda maxsus ajratilgan 
xonalarida bajariladi. Kafedra tomonidan tuzilgan shartonoma asosida O’zRFA 
“Botanika” Ilmiy ishlab chiqarish markazi, O’zRFA “Mikrobiologiya” instituti, 
O’zRFA “Biokimyo” instituti, O’zRFA Fiziologiya va biofizika institutlarida 
bajarilishi mumkin. 
Malakaviy ishning bajarilishi bo’yicha talabaning hisobot berish muddatlarini 
dekanat nazorat etadi. Dekanat belgilagan muddatlarda, talaba malakaviy ishning 
bajarilishi haqida rahbar va kafedra mudiri oldida hisobot beradi. Kafedra mudiri 
malakaviy ishning tayyorlik holatini belgilaydi. 
Talaba ish muallifi, tanlangan qarorning to’g`riligiga va uning topshiriqqa 
muvofiqligiga, malakaviy ishda ko’chirmachilik holatining yo’qligiga javob 
beradi. 
5. Malakaviy ishni himoya qilish 
Belgilangan tartibda rasmiylashtirilgan malakaviy ish talaba tomonidan 
rahbarga taqdim etiladi. Rahbar, malakaviy ish talab darajasida bajarilganligiga 
ishonch bildirgandan so’ng, ishni o’z taqrizi bilan birga kafedra mudiriga taqdim 

---

10 
etadi. Taqrizda talabaning faolligi, qabul qilingan qarorlardagi yangiliklar va 
malakaviy ishning boshqa ijobiy tomonlari tavsiflanadi. Kafedra mudiri, taqdim 
etilgan materiallar asosida, malakaviy ishni talaba tomonidan DAK da himoya 
qilishga kiritish haqida qaror qabul qiladi. Agar, kafedra mudiri talabaning 
malakaviy ishini himoyaga kiritish mumkin emas deb hisoblasa, masala kafedra 
majlisida, rahbar ishtirokida muhokama etiladi. Kafedra majlisining bayonnomasi 
fakultet dekani tomonidan tasdiq uchun rektorga taqdim etiladi. 
Himoyaga kiritilgan malakaviy ish taqrizga yuboriladi. 
Taqrizchilar tarkibi bitiruvchilarni ilmiy yo’nalishi bo’yicha mutaxassislari 
tanlanadi
.
Taqrizchilar sifatida oliy o’quv yurtlarining professor va o’qituvchilari 
ham jalb etilishi mumkin. 
Fakultet dekani malakaviy ishni taqriz bilan himoya uchun DAK ga yuboradi. 
Bitiruv malakaviy ishni himoya qilish tartibi O’zbekiston Respublikasi oliy 
o’quv yurtlari bitiruvchilarini yakuniy davlat attestatsiyasi to’g`risidagi Nizomda 
belgilangan. 
Malakaviy ish himoyadan so’ng (kamida 10 yil) oliy o’quv yurtida saqlanadi. 
Har xil sabablar bo’yicha malakaviy ishni boshqalarga topshirish zaruriyati mavjud 
bo’lgan holda (tadbiq etish, tanlovlar va hakozo), ishdan nusxa olinadi (ishning asl 
nusxasi oliy o’quv yurtida qoldiriladi).