BİZİM ÜÇÜn biZSİz heç NƏ
İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu
Yüklə 8,75 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi 109 formans”larına (qərar qəbulu prosesinin demokratik prinsiplərə əsasən keçmə dərəcəsi) və “siyasi performans”ına (cəmiyyət üçün nəzərə çarpan müsbət nəticələr təqdim etmək qabili- yyəti) görə mühakimə edirlər. Açıq və inklüziv siyasət formalaşdırmaq çox vaxt demokratik performansı inkişaf etdirmək vasitəsi kimi təbliğ olunur. Bu, şəffaflığı və məsuliyyəti, ictimai iştirakı artırır, vətəndaş po- tensialını səfərbər edir. Bununla belə, açıq və inklüziv siyasət daha çox şey verə bilər. Bu, vətəndaşlar, vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları, biznes strukturları və digər maraqlı tərəflərlə birgə işləmək hesabına siyasi nəticələrdə və ictimai xidmətlərin keyfiyyətində konkret irəliləyişlərə nail olmaq üçün hökumətə öz siyasi performanslarını artırmaq yolu təklif edir. İƏİT-ə daxil 25 milli hökumətin və 14 ölkədən 54 vətəndaş cəmiyyəti təşkilatının sorğu- lara verdiyi cavablara əsaslanan açıq və inklüziv siyasət formalaşdırmağa dair dəlil gələcək təcrübələri təkmilləşdirmək üçün təşkilatın “Açıq və inklüziv siyasət formalaşdırmaq üçün aparıcı prinsiplər” adlı on toplu yaratmasına gətirib çıxardı. Açıq və inklüziv siyasət yürüdülməsi dövlət siyasətini və xidmətlərini yaxşılaşdır- mağa kömək edir Açıq və inklüziv siyasət mümkün qədər geniş diapozonda müxtəlif vətəndaşların şəffaf çıxış imkanı olan çevik prosesdir. Açıqlıq deyiləndə vətəndaşları informasiya ilə təmin etmək və siyasi prosesləri çıxış imkanlı, cevik etmək nəzərdə tutulur. İnklüzivlik mümkün qədər geniş çeşiddə vətəndaşları siyasi hazırlıq prosesinə cəlb etməkdir. Uğur qazanmaq üçün bu elementlər dövlət siyasəti və xidmətlərinin planlaşdırılıb həyata keçirilməsinin bütün mərhələlərində tətbiq edilməlidir. İƏİT-in faktları göstərir ki, açıq və inklüziv siyasət hökumətlərə aşağıdakıları etməyə yardım göstərməklə siyasətin keyfiyyətini yaxşılaşdıra bilər: • İnsanların artan ehtiyaclarını daha yaxşı başa düşmək, cəmiyyətdə daha böyük müx- təlifliyə cavab vermək, həm siyasətin hazırlanması prosesində, həm də xidmətlərdən istifadə zamanı yol verilən qeyri-bərabərliyi aradan qaldırmaq. • Müəssisələrdə, vətəndaş cəmiyyətlərində, ayrı-ayrı vətəndaşlarda olan məlumat, ideya və resurslardan mürəkkəb siyasi problemləri həll etmək və dövlət xidmətlərinin keyfi- yyətini yaxşılaşdırmaq üçün innovasiyanın hərəkətverici mexanizmi kimi istifadə etmək. • Uğurun fərdlərin davranışındakı dəyişikliklərdən asılı olduğu sahələrdə (məsələn, səhi- yyə, iqlim dəyişikliyi) insanlara tədbirlər görməyə stimul verməklə xərcləri daha da azaltmaq və siyasi nəticələri yaxşılaşdırmaq. • Siyasət yürüdülməsi və xidmət göstərilməsi zamanı administrativ yükün, uyğunlaşdırma xərclərinin, münaqişə və gecikmə riskinin azaldılması. Açıq siyasətdən inklüziv siyasətə doğru Açıqlıq faydalı olsa da, inklüziv ictimai iştirakı təmin etmək üçün kifayət deyil. İnklüzivlik effe- ktivlik və bərabərlik baxımından vacibdir. Effektivlik - siyasi hazırlığın açıq olması hesabına faktlara, dəlillərə əsaslanan və qərar qəb- © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu 110 ulunda nəzərə alınan məlumatlar, fərqli şəxslərdən daha geniş diapozonlu fikirlər almaqla əldə olunan nəticədir. Bərabərlik - demokratiyada “ictimai marağın” müəyyən edilməsi naminə dövlətdə iştirak üçün ən az imkanı olanlarla (məsələn yeni vətəndaşlar, gənclər) əlaqə saxlamaq məqsədilə əlavə cəhdlər göstərməyi hökumətdən tələb edir. Sübut olunub ki, siyasət hazırlanması, dövlət xidmətlərinin planlaşdırılması və göstərilməsi proseslərində iştirak etməmək üçün insanların bir çox əsaslı səbəbləri var. Bunlar iki başlıca qrupa ayrıla bilər: • İştirak etmək istəyən, amma mədəniyyət, yaxud dil maneəsi, coğrafi məsafə, əlillik və ya sosial-iqtisadi status kimi müxtəlif səbəblərə görə qatıla bilməyən insanlar. • İştirak imkanı olan, amma siyasətlə çox maraqlanmadığı üçün, ya vaxtı olmadığına görə, yaxud da verəcəyi məlumatlardan hökumətin istifadə edəcəyinə inanmadığına görə qatılmaq istəməyən insanlar. İştirak etmək istəyən, amma qatıla bilməyən insanları cəlb etmək üçün hökumət (məsələn, bir çox dildə məlumat verməklə) maneələri azaltmağa investisiya qoymalıdır. İştirak imkanı olan, amma qatılmaq istəməyənlər üçün hökumət iştirakı daha cəlbedici etməlidir (misal üçün, uyğun məsələləri seçməklə, iştirak üçün üz-üzə, online və mobil seçimlər qarışıq çoxlu kanal yaratmaqla). Hökumət insanları hərəkətə gətirmək istəyirsə, xalqın öz ayağı ilə onun hüzuruna gəlməsini gözləməkdən vaz keçməli, insanların ayağına getməlidir. İndi hökumətin icranın yaxşılaşdırılmasına sərmayə qoyması lazımdır Açıq və inklüziv siyasətin dəyəri indi İƏİT ölkələrində geniş şəkildə etiraf olunur. Öhdəliyi təcrübəyə çevirməyin çətinlikləri hələ də qalır. İndi hökumət aşağıdakıları etməlidir: • Siyasətin yerinə yetirilməsini yaxşılaşdırmaq üçün ictimaiyyətin cəlb olunmasını inkişafın əsas axını istiqamətinə daxil etmək lazımdır. Açıq və inklüziv siyasətin hökumətin əsas işlərindən biri olduğu fikrini aşılamaq, dövlət qulluqçuları arasında qabiliyyətləri artırmaq, dəstəkləyici siyası və idarəçilik mədəniyyətini müəyyən etmək üçün real investisiyalar qoyulmalıdır. • Effektiv dəyərləndirmə vasitələrini inkişaf etdirmək lazımdır. Açıq və inklüziv siyasi pros- eslərin keyfiyyətini və təsirlərini dəyərləndirmək əksər hökumətlər üçün yeni bir haldır. Uyğun dəyərləndirmə çərçivələri, alətləri hazırlamaq və bununla bağlı təlimlər keçirmək üçün ölkələr öz səylərini birləşdirməlidir. • Texnologiya və iştirakçı internet səhifəsindən istifadə edilməlidir. Bloqlar, vikilər (infor- masiya mübadiləsinə imkan verən internet səhifələr) və sosial media (Web 2.0 kimi də tanınır) ictimaiyyətin cəlb olunmasını avtomatik təmin etmir. İştirakçı internet səhifəsinin əsasını qoyan konseptual modellər (yəni, şaquli üfüqiyə qarşı; təkrar olunan ardıcıla qa- rşı; açıq özələ qarşı; çoxtərəflilik ikitərəfliliyə qarşı) alətlərin özlərindən daha güclü ola, daha geniş tətbiq edilə bilər. • Təcrübəni dəstəkləmək üçün sağlam prinsiplər qəbul olunmalıdır. “Bir ölçü hamıya uyğun- dur” prinsipi doğru seçim deyil. Effektiv, açıq və inklüziv olmaq üçün siyasətin hazırl- anması müvafiq şəkildə planlaşdırılmalı, ölkənin kontekstinə, hökumətin səviyyəsinə və siyasət sahəsinə uyğun olmalıdır. Amma güclü prinsiplər toplusu öz təşəbbüslərini plan- laşdırarkən, həyata keçirərkən və dəyərləndirərkən təcrübəçilərə istiqamət verə bilər. İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi 111 İƏİT-in açıq və inklüziv siyasətə dair rəhbər prinsipləri İƏİT-in rəhbər prinsipləri İƏİT ölkələri tərəfindən təcrübəni hər bir ölkənin şəraitinə uyğun- laşdırmaq üçün ümumi təməl kimi qəbul edilib. Onların başlanğıc nöqtəsi nə olursa olsun, bütün ölkələrdə hökumət yol ayrıcındadır. Qarşılaşılan siyasi çətinliklərin öhdəsindən uğurla qəlmək ənənəvi idarəçilikdən daha geniş idarəetmə perspektivlərinə keçməyi tələb edir. Elə bir idarəet- mə ki, vətəndaşlar üçün yox, vətəndaşlarla birlikdə daha yaxşı siyasi nəticələr və yüksək keyfi- yyətli xidmətlər göstərmək üçün açıqlıq və inklüzivliyin iki ekiz sütununa əsaslansın. İƏİT ölkələri qəbul edir ki, açıq və inklüziv siyasət hökumətin cavabdehliyini, vətəndaşların qərar- lar üzərində təsirini artırır və vətəndaş potensialını oyadır. Eyni zamanda, inklüzivlik siyasi hazırlıq dönəmində fakt-sübut bazasını yaxşılaşdırır, icra xərclərini azaldır, siyasətin hazırlanması və xid- mətlərin göstərilməsində innovasiyalara nail olmaq üçün daha geniş şəbəkələrə şaxələnir. Rəhbər prinsiplər hökumətə öz siyasi performansını və xidmətlərin göstərilməsini tək- milləşdirmək vasitəsi kimi açıq və inklüziv siyasət hazırlanmasını gücləndirməyə kömək etməyə yönəldilib. Bunlar aşağıdakılardır: 1. Öhdəlik Açıq və inklüziv siyasət hazırlanmasına bütün səviyyələrdə - siyasətçilər, yuxarı səviyyəli menecerlər və dövlət məmurları səviyyəsində rəhbərlik, güclü öhdəlik (sədaqət) lazımdır. 2. Hüquqlar Vətəndaşların siyasət hazırlanmasının və xidmət göstərilməsinin bütün mərhələlərində (məlumat, məsləhətləşmə və ictimai iştirak) iştirakı qanunla və ya siyasi iradə ilə möhkəm- ləndirilməlidir. Hökumətin vətəndaşlara cavab vermə öhdəliyi aydın şəkildə göstərilməlidir. Bu hüquqların tətbiqinə nəzarət üçün müstəqil mexanizmlər yaradılmalıdır. 3. Aydınlıq Məlumat, məsləhətəşmə və ictimai iştirak üzrə konkret məqsədlər və məhdudiyyətlər başlanğıcdan yaxşı müəyyən olunmalıdır. Bütün tərəflərin rol və vəzifələri aydın olmalıdır. Hökumətin informasiyaları tam, obyektiv, etibarlı, müvafiq, əlçatımlı və başadüşülən olmalıdır. 4. Vaxt İctimaiyyətin siyasi prosesə cəlb olunması (iştirakı) mümkün qədər erkən həyata keçirilməlidir ki, daha geniş diapozonda qərarların qəbul edilməsinə imkan versin və qərarların icrası zam- anı uğur imkanlarını artırsın. Məsləhətləşmə və iştirakın effektivliyi üçün kifayət qədər vaxt olmalıdır. 5. İnklüzivlik Bütün vətəndaşların informasiyaya çıxışı, məsləhətləşmə və iştirak üçün bərabər imkanları və çoxlu kanalları olmalıdır. Müxtəlif sahələrdən daha çox insan cəlb etmək üçün göstərilən © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu 112 hər bir ağıllı cəhd dəstəklənməlidir. 6. Resurslar Effektiv ictimai məlumatlandırma, məsləhətləşmə və iştirak üçün kifayət qədər maliyyə, insan resursu və texniki resurs lazımdır. Hökumət məmurlarının müvafiq ixtisaslara, təlimat və treninqlərə, həmçinin həm ənənəvi, həm də online vasitələri dəstəkləyən təşkilati mədəniyyətə çıxış imkanları olmalıdır. 7. Əlaqələndirmə Siyasətin əlaqəliliyini təmin etmək, təkrarlara yol verməmək və “məsləhətləşmə yorğunluğu” riskini azaltmaq üçün vətəndaş cəmiyyətini məlumatlandırmaq, məsləhətləşmək və cəlb etmək təşəbbüsləri hökumət qurumları arasında əlaqələndirilməlidir. Əlaqələndirmə cəh- dləri təşəbbüsü və innovasiyaları boğmamalı, əksinə, hökumət daxilində və kənarda bilik şəbəkələrinin, təcrübə cəmiyyətlərinin gücündən istifadə etməlidir. 8. Məsulliyət Hökumətin vəzifəsidir ki, ictimai məsləhətləşmə və iştirak vasitəsilə əldə olunmuş məlumat- lardan necə istifadə etdiyi barədə iştirakçılara məlumat versin. Siyasi hazırlıq prosesinin ay- dın, şəffaf və xarici araşdırma vasitəsilə düzəlişlərə açıq olmasını təmin edən tədbirlər hö- kumətin cavabdehliyini və hökumətə inamı artıra bilər. 9. Dəyərləndirmə Hökumət işin yerinə yetirilməsini dəyərləndirməlidir. Bunu effektiv şəkildə həyata keçirmək ictimaiyyətin iştirakını dəyərləndirmək üçün tələb, potensial, mədəniyyət və vasitələr yarat- mağı tələb edəcək. 10. Fəal vətəndaşlıq Toplum dinamik vətəndaş cəmiyyətinin olmasından faydalanır. Hökumət isə informasiyaya çıx- ış imkanını asanlaşdıra, iştirakı həvəsləndirə, məlumatlılığı artıra, vətəndaşların təhsilini və qa- biliyyətlərini gücləndirə, həmçinin vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları arasında potensialın yaradıl- masını dəstəkləyə bilər. Hökumət vətəndaşlar, vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları və müəssisələr tərəfindən problemin müstəqil həllini effektiv şəkildə dəstəkləmək üçün yeni rollar tapmalıdır. İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi 113 Əlilliyi olan şəxslər problemi hamıdan yaxşı həll edirlər Baronessa Kempbell, Surbito Hökumət üçün zəruri fəaliyyət Əlilliyi olan şəxsləri qərar qəbuluna cəlb etmək üçün hökumət aşağıdakıları etməlidir: • əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təminatı üçün qanuni və inzibati tədbirlər həyata keçirmək; • ayrı-seçkiliyi və sıxışdırmanı aradan qaldırmaq üçün qanuni və digər tədbirlər görmək; • hər strategiya və proqramda əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının müvafiqliyini nəzərdən keçirmək; • əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının pozulmasının qarşısını almaq; • dövlət sektoru tərəfindən əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarına hörmətlə yanaşılmasını təmin etmək; • özəl sektor və ayrıca fərdlər tərəfindən əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarına hörmətlə yanaşılmasını təmin etmək; • iştiraka kömək edən və başqalarını da eyni tədqiqatlara girişməyə cəsarətləndirə biləcək məhsulları, xidmətləri və texnologiyaları təkmilləşdirmək məqsədilə tədqiqat aparmaq; • əlilliyi olan şəxsləri yardımçı texnologiya haqda məlumatla təmin etmək; • əlilliyi olan şəxslərə kütləvi və effektli təsir göstərə biləcək qanun və siyasətin işlənib hazırlanması, həyata keçirilməsi zamanı onlarla məsləhətləşmək və onları iştiraka cəlb etmək. © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu 114 Əlilliyin bərabərliyinin təsirini qiymətləndirmək Bərabərliyin təsirinin qiymətləndirilməsi və ya bərabərlik analizləri hökumət orqanlarının bərabərliklə bağlı siyasət və təcrübəsinin təsirini təhlil etməyi nəzərdə tutur – yəni bunlar mənfi, yoxsa müsbət təsir göstərir? Təsirə uğrayanların iştirakı və ya öhdəlikləri üçün onların qarşısına məqsədlərin qoyulması, təsirin analiz edilməsi və nəticələrin yoxlanıb qiymətləndi- rilməsi mühümdür. Əlilliyin bərabərliyinin təsirini qiymətləndirmək xüsusilə əlilliyi olan şəxslərin bərabərliyinə təsirlə sıx bağlıdır. Mənbələr • Disability equality: a priority for all • Equality and Human Rights Commission: Equality impact assessment quick-start guide • Equality and Human Rights Commission: Equality impact assessment guidance • Involving disabled people Bərabərliyin analizi Bərabərliyin analizi Bərabərlik Aktının tərkib hissəsi və dövlət sektorunun ümumi vəzifəsi kimi təqdim olunur. BK hökumət orqanlarından bərabərliyin qiymətləndirilməsini aparmağı tələb edirdi. İndi isə tələb bərabərliyin analizini (BA) aparmaqdan ibarətdir. BA təklif edilən və ya mövcud siyasətin bərabərlik perspektivindən analiz olunmasını eh- tiva edir. Həlledici ifadə “lazımi diqqət”dir – hökumət orqanı analizi öhdəsinə götürərkən bərabərliyə lazımi diqqət yetirməlidir. Siyasət onun strategiyası, funksiyaları, prosedurları və daha vacib qərarlar da daxil olmaqla qurumun bərabərliklə əlaqəli etdiyi hər şey deməkdir. BA-nın məqsədləri BA-nın məqsədi aşağıdakılara nail olmaq üçün müxtəlif bərabərlik qruplarına və ya “müdafiə olunan qrup”lara müxtəlif təsirləri və ya ehtimal olunan təsirləri müəyyənləşdirməkdir: • ayrı-seçkiliyi, sıxışdırma və incidilməni aradan qaldırmaq; • siyasətin bərabərliyin səviyyəsini yüksəltmə yollarını nəzərdən keçirmək; • müxtəlif bərabərlik qrupları arasında yaxşı əlaqələri inkişaf etdirmək. Bunlara bəzən Bərabərliyin Qiymətləndirilməsi və Ümumi Bərabərlik Borcunun üç məqsədi kimi istinad edilir. Məqsəd 1. Ayrı-seçkiliyi aradan qaldırmaq Bəzən BA qeyri-qanuni ayrı-seçkiliyi, sıxışdırma və ya incidilməni müəyyənləşdirəcək ki, bununla dərhal məşğul olunmalıdır. İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi 115 Məqsəd 2. Bərabərliyin səviyyəsini yüksəltmək Bəzən BA bərabərliyi aşağıdakı yollarla daha yaxşı yüksəltmə üsullarını müəyyənləşdirir: • İnsanların müdafiə olunan səciyyəvi xüsusiyyətlərinə görə üzləşdikləri narahatlıqların aradan qaldırılması və ya azaldılması – mənfi təsiri azaltmaqla. • Müdafiə olunan qruplardan sayılan insanların başqalarının ehtiyaclarından fərqlənən ehtiyaclarını ödəmək üçün addımların atılması. Bu, məsələn, “cinsi bitərəflik” yanaşması deyil, kişi və qadınların müxtəlif ehtiyaclarını nəzərə almaqdır. • Müdafiə olunan qruplardan sayılan insanları onların iştirakının qeyri-mütənasib şəkildə aşağı olduğu ictimai həyatda və ya digər fəaliyyətlərdə iştiraka cəsarətləndirmək. Məqsəd 3. Yaxşı əlaqələri genişləndirmək • Yaxşı əlaqələri inkişaf etdirmək xürafatı aradan qaldırmaq, müdafiə olunan səciyyəvi xüsusiyyətləri olan-olmayan insanlar arasında anlayışı yüksəltmək deməkdir. Müdafiə olunan səciyyəvi xüsusiyyətlər BA “müdafiə olunan səciyyəvi xüsusiyyətli” sayılan müxtəlif bərabərlik qruplarını nəzərə al- malıdır. Bunlar aşağıdakılardır: • yaş • əlillik • cinsin yenidən müəyyən olunması • hamiləlik və analıq • irq • din və ya inanc • cins və ya cinsi oriyentasiya Evlilik və vətəndaş nigahı ilə bağlı yalnız ayrı-seçkiliyin aradan qaldırılması tətbiq olunur. © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu 116 Örnəklərin öyrənilməsi Örnəklərin öyrənilməsi: BK - istifadə imkanının yaxşılaşdırılmasında iştirak • Viltşir və Svindon İstifadəçilər Şəbəkəsi nəyə görə əlilliyi olan bu qədər az şəxsin dün- yaca məşhur Stonhenc ərazisinə baş çəkdiyini “English Heritage” ilə birlikdə araşdırdı. • İstifadə imkanının auditi, əlilliyi olan yerli şəxslərlə məsləhətləşmə, məlumat auditi aparıldı. • Yeni ziyarətçi mərkəzi üçün memarlarla birlikdə işlədilər – dizayna düzəliş edildi. • Yerli müəssər qrupları əlçatımlılığı təkmilləşdirmək üçün yerli planlaşdırma orqanları, hökumət qurumları və bizneslə birlikdə işləyir. Örnəklərin öyrənilməsi: BK – əlçatımlı mənzil tikintisində iştirak • Hull şəhər şurası planlaşdırma sənədlərini oxumaq üçün təlim keçilən və əlilliyi olan başqa insanlara təlim keçməyi bacaran əlilliyi olan şəxslərin icraçılar qrupu – Hull Əlçatımlığın Artırılması Qrupunu təsis etdi. Düzəliş olunmuş planlaşdırma direktiv- ləri nəticəsində yenilənmiş partnyorluq geniş ictimai konsultasiya həyata keçirdi (Hull Əlçatımlığın Artırılması Qrupu daxil olmaqla). • Onlar siyasətə mühüm dəyişiklik olunması üzrə razılaşdılar: “Həyatboyu evlər” (inklüziv dizayn) standartlarını təkmilləşdirmək üçün planlaşdırma tələbləri ilə birləşdirmək. Örnəklərin öyrənilməsi: BK – əlilliyi olan şəxslərin təşkilatlarının potensialını artırmaq • Hökumət fərdi DPULO-ları öz təşkilatlarının dayanıqlığını formalaşdıra biləcək layihələrə başlamaq üçün maliyyələşdirən £3 milyon dəyərində Yardım Fondu təsis etdi. • Bu vaxta qədər 130-dan çox DPULO bu fond hesabına maliyyələşib. • DPULO-lar məşğulluğa dəstək, nifrət cinayətlərinin aradan qaldırılması, sosial qayğı qa- rışıq geniş fəaliyyətlər silsiləsinə cəlb olunub. Örnəklərin öyrənilməsi: BK – sosial xidmətlərə nəzarət hüququnun bərqərar edilməsində iştirak Əlilliyi olan Şəxslərin Esseks Koalisiyası əlilliyi olan şəxslərə verilən dəstəyi onların özlərinin nəzarətə götürməsinə kömək etmək üçün yerli hakimiyyət orqanları, İş və Təqaüd Departa- menti ilə birlikdə işləyir. Əlilliyi olan insanların aşağıdakı hüquqları var: • hazırkı xidmətdən razıdırsa, eyni dəstək xidmətlərilə davam etmək; İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi 117 • ictimai orqana (məsələn, Esseks Qraflıq Şurası və ya İş Mərkəzi) tələb olunan dəstək xid- mətlərini qurmağa icazə vermək; • ictimai qurumun verdiyi puldan istifadə yolu ilə dəstək xidməti almağa şəxsi qabil etmək; • bunların hamısının qarışığı. Örnəklərin öyrənilməsi: BK – sabahın əlilliyi olan liderlərinə sərmayə qoymaq BK Əlillik Hüquqları Liderlik Proqramı cəmiyyətin hər sahəsindən gələn bir çox əlilliyi olan şəxslərin həyatında dəyişiklik yaratmaq üçün əlilliyi olan şəxsləri bacarıq və vərdişlərlə təmin edir, onlara inam verir. Hər il Liderlik Proqramı əlilliyi olan şəxslərə insanlar qarşısın- da nitq söyləmə, öz inamını artırma və uğur naminə şəbəkələnmə kimi liderlik bacarıqları üzrə təlim keçir. Örnəklərin öyrənilməsi: BK – seçkili vəzifədə iştirak Parlament üzvü, İcmalar Palatasının spikeri Con Berkcou parlament internləri ilə birgə. 2010-cu ildə nəşr olunmuş partiyalararası “Parlament Təmsilçiliyi üzrə Natiqlərin Konfrans Hesabatı” qadınların, etnik azlıqların və əlilliyi olan şəxslərin kifayət qədər təmsil olun- mamasını nəzərdən keçirdi. Əlilliyi olan şəxslərin parlamentdə sayı barədə rəsmi rəqəm bilinməsə də, onların çox az olduğu sirr deyil. Bütün BK əhalisini təmsil etmək üçün 650 parlament üzvündən 100 nəfəri onlardan olmalıdır, yaxud da BK-nın işləmək yaşında olan əhalisini təmsil etmək üçün 650 nəfərdən 65-i onlardan olmalıdır. © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu 118 Yerli hökumətlərdə bu göstərici təxminən 12 faizdir - amma bu, əsasən yaşla əlaqəlidir, on- ların əlillik dərəcəsi yaşla bağlı artır və bir çox şura üzvü təqaüd yaşındadır. Namizədliyini irəli sürmüş, ancaq siyasi partiyalar tərəfindən seçilməmiş əlilliyi olan insan- ların sayı ilə bağlı heç bir məlumat yoxdur, amma ayrı-seçkilik hesab olunan hallarla bağlı ayrı-ayrı dəlillər var. Siyasi vəzifə və seçki təcrübəsinin əldə olunması yolunda duran bəlli maneələr aşağıdakılardır: • proses haqqında biliyin yoxluğu; • xərclər; • əlçatımlılıq; • fikirlər/anlama. Hökumət “Əlilliyi olan İnsanlar üçün Seçkili Vəzifə Strategiyasına Çatım” sənədini yaratdı. Buraya daxildir: • əlilliyi olan insanların 2012 - 2014-cü illər arasında seçkili vəzifədə olmaları üçün qa- rşılaşdıqları əlavə xərclərin ödənməsi daxil £2.6 milyon büdcəyə malik pilot layihə maliyyələşdirmək; • siyasi partiyalar üçün direktivlər; • onlayn təlim; • parlamentdə interna layihəsi. Layihənin məqsədi siyasətlə maraqlanan, imkansız olan, internaya maliyyə baxımından gücü çatmayan şəxslərin üzünə parlament qapılarını açmaq üçün dizayn olunmuş 9 aylıq ödənişli iş yeri təcrübəsini təmin etməklə ödənişsiz interna mədəniyyətini aradan qaldırmaq idi. Layihə indi üçüncü ilindədir və doqquz ay ərzində parlament üzvlərinin ofisinə təxminən 10 uğurlu namizəd yerləşdirib. Bazar ertəsindən cümə axşamına qədər onlar parlament üzvünün assistenti kimi işləyir, onun gündəliyini hazırlayır, işlərini aparır, iclaslarda iştirak edir, cümə günləri isə palatanın şöbələrinə getməklə parlament palataları haqqında daha dərindən öyrənir, Vestminister siyasətinin mürəkkəbliyindən daha yaxşı baş çıxara bilirlər. Layihə istənilən yaşda, istənilən ərazidə olanlara açıqdır. Əvvəlki illərdə uğurlu namizədlər məktəb məzunlarından tutmuş 50 yaşlarında olan namizədlərə qədər dəyişirdi. Onlar BK-nın 10 regionundan Londona hərəkət edirdilər. Hər ilin oktyabr ayında layihə doqquz aylığa öz işinə başlayır. Yüklə 8,75 Kb. Dostları ilə paylaş:
|