BİZİM ÜÇÜn biZSİz heç NƏ
İnklüziv qərar qəbulunun faydaları
Yüklə 8,75 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
İnklüziv qərar qəbulunun faydaları İnklüziv qərar qəbulunun nəinki əlilliyi olan şəxslərin özlərinə, eləcə də siyasət, xidmət, proqram və layihələrin effektivliyinə fayda gətirməsi barədə dəlillər artmaqdadır. Ona görə ki: • xərclərə qənaət olunur • əlilliyi olan şəxslərin xidmətlərdən istifadə etmə ehtimalı daha çox olur • daha faydalı məlumat əldə edilir • işçi heyəti daha ixtisaslı olur • əlilliyi olan şəxslər daha bacarıqlı və inamlı olurlar • siyasət və xidmətlərə sahiblik hissi daha da çoxalır, xüsusilə də əlilliyi olan şəxslər arasında • “təcrübəli ekspertlər”in fəal iştirakına görə siyasət və xidmətlər daha effektli alınır. © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu 21 Əlilliyi olan şəxslərin dövlət siyasətinin bütün aspektləri (təhsil, məşğulluq, səhiyyə, sosial xidmət, nəqliyyat və digər sahələr) üzrə qərar qəbulunda iştirakı istər fərdlər üçün, istərsə də daha geniş anlamda (məs., daha çox əlilliyi olan şəxsin iş tapması və ya işini saxlaması ilə bağlı) səmərəli nəticələrə gətirib çıxarır. Faydalanan yalnız əlilliyi olan şəxslər deyil, iqtisadiyyat və bütövlükdə cəmiyyətdir. İnklüziv qərar qəbulu maneələri aradan qaldırmağa necə kömək edə bilər 1. Təşkilati/strateji Əlilliyi olan şəxslərin təşkilatlarına yerli və ya milli səviyyədə qərar qəbulu prosesində rol vermək və onların potensialını artırmaqla bu maneələr aradan qaldırıla bilər. 2. Münasibət (fikir, rəy) Siyasət formalaşdıranlar və media əlilliyə mənfi münasibətlərə etirazın önündə olmalıdır. Onlar bunu əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarını və töhfəsini dəyərləndirdiklərini nümayiş etdirməklə; əlilliyi olan şəxslərlə işləməklə; onları görünən şəkildə işlərə cəlb etməklə; bir də spesifik iş proqramları vasitəsilə edə bilərlər. Məsələn, BK Hökuməti (2012) “Etiraz et, məlumat ver, dayandır: Nifrət əsaslı cinayətin qarşısını almaq üçün Hökumət Planı”: https://www.gov.uk/ government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/97849/action-plan.pdf 3. Fiziki İştirakı təşviq məqsədilə əlilliyi olan ekspertlər mövcud binaların yaxşılaşdırılmasında və yeniləri üçün standartların müəyyən olunmasında iştirak etməlidirlər. Fiziki maneələrin aradan qaldırılması əlilliyi olan şəxslərin həyatın bütün sahələrində iştirakına yol açan inklüziv cəmiyyəti qurmağa kömək edir. 4. Qeyri-müvafiq məlumat və kommunikasiya İnsanların qərar qəbulunda aktiv iştirakını mümkün edən texnologiyalardan istifadə etməklə məlumat və kommunikasiya metodları əlçatımlı olmalıdır. Məlumatın başa düşülməsini asanlaşdırmaqla o, hamıya kömək etmiş olur. 5. Araşdırmanın yoxluğu Əlilliyi olan şəxslərin sosial və siyasi həyatda iştirakına dair araşdırmalardan istifadə etmək, təcrübə və fikirləri toplamaq dəyişiklik üçün səmərəli ideyalar yarada bilər. Bu, hər kəsin xeyrinədir. 6. Maliyyə Əlilliyi olan şəxslərin iştirakının iqtisadiyyata və cəmiyyətə faydalarının tam anlaşılması yerli və milli hökumət orqanlarının büdcəyə dair qərarlarının tərkib hissəsi olmalıdır. Əlilliyi olan şəxslərin iştirakı və ləyaqətli yaşayışı qarşısında duran maneələr haqda fikirləşmək əlilliyin müsbət dəyişikliklər gətirməsi barədə yaradıcı yollara həvəsləndirən düşünmə tərzidir. İnklüziv qərar qəbulu üçün şərtlər Demokratiya və güclü vətəndaş cəmiyyətinə imkan verən şərtlər sənədlərdə öz əksini yüksək səviyyədə tapıb. İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi 22 Bunlar beynəlxalq, regional və milli qanunlarda əksini tapmış ifadə və birləşmə azadlığı kimi əsas hüquq və azadlıqlara əsaslanır. Məsələn, BMT-nin Ümumdünya İnsan Haqları Bəyannaməsində deyilir: “Maddə 19 Hər kəsin fikir və ifadə azadlığı var; bu hüquqa heç bir müdaxilə olmadan fikrə, rəyə sahib olmaq, sərhədlərdən asılı olmayaraq hər hansı media vasitəsilə məlumat və fikirləri axtarmaq, almaq və vermək azadlığı daxildir. Maddə 20 Hər kəsin dinc toplaşmaq və birləşmək azadlığı var.” Vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının verdiyi əsas töhfələrin siyasət formalaşdırılması prosesində ayrı-seçkilik qoyulmadan nəzərə alınmasını təmin etmək üçün münbit mühit tələb olunur. Belə mühitin yaranma şərtləri aşağıdakılardır: • qanunun qaydaları • əsas demokratik prinsiplərə əməl etmək • siyasi iradə • münasib qanunvericilik • aydın prosedurlar • uzunmüddətli dəstək • davamlı vətəndaş cəmiyyəti üçün resurslar • paylaşmaq üçün dialoq və əməkdaşlıq. Bu şərtlər vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları və hökumət qurumları arasında inklüziv demokratiya üçün qarşılıqlı inam və anlaşma üzərində qurulmuş səmərəli münasibətə imkan verir. Bu şərtlərin hamısının mövcud olmadığı çox ölkə var. İnklüziv qərar qəbulu üçün çalışmaq həlledici amildir, buna mükəmməl nail olunmasa belə, yenə də məqsəd bu olmalıdır. İnklüziv qərar qəbulu səfəri İnklüziv qərar qəbulu müəyyən qrup vətəndaşların onlara təsir edən qərarların qəbulunda iştirakını artırma yolu kimi inkişaf tapıb. Bu, iştirakın passiv formalarından tutmuş insanların həyatına təsir edən məsələlərə görə məsuliyyəti paylaşmağa qədər bir səfərin tərkib hissəsi hesab oluna bilər. Bu səfərin müxtəlif mərhələlərində olan çoxlu ölkə var. Çoxumuz məlumatın əmr formasına alışmışıq - bizə deyilir ki, bunu etməliyik, yaxud onu ödəməliyik. Bu, bizim həyatımız üzərində gücü, iradəsi olan insanlardır ki, nə etməli olduğumuzu diktə şəklində bizə məlumat verirlər. Məlumatın dəyəri var və bu, səfərdə birinci mühüm addımdır, ancaq konteksti, necə davam etdirməyi nəzərdən keçirmək vacibdir. Təşkilatların çoxu məsləhətləşmə çalışmaları ilə tanışdır. Bu, xidmət və ya siyasətə məsul olan insanların artıq etdiyi təkliflər haqqında şərhinizi, fikrinizi söyləmək üçün sizə verilən imkandır. İnklüziv (iştirak əsaslı) qərar qəbulu məsləhətləşmə ilə eyni deyil. İnklüziv qərar qəbulunda qərarın təsir etdiyi şəxslər başlanğıcdan iştirak edirlər. Onlar xidmətə və ya siyasətə məsul © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu 23 insanlarla nəyin baş verə biləcəyi haqqında təkliflərin hazırlanması üzərində birgə işləyirlər. Onlara məsləhətləşmədə olduğundan daha çox imkan yaradılmalıdır. Bu fərqləri aşağıdakılar baxımından düşünmək kömək edərdi: • Xidməti dizayn edən və xidmətdən istifadə edəcək insanlar arasında münasibət nə qədər sıxdır? Bir tərəfdən, onların sıx münasibətləri ola bilər, çünki onlar bərabər (baxmayaraq ki, fərqli) partnyorlar kimi birgə işləyirlər. Digər tərəfdən, onların heç bir real münasibəti olmaya bilər. • Xidmətdən istifadə edəcək insanların xidmətin dizayn edilməsinə nə qədər təsiri var? Məlumat Məsləhətləşmə İnklüziv qərar qəbulu Münasibət yoxdur Məhdud iştirak Başlanğıcdan bərabər partnyorlar İştirak yoxdur Bir qədər iştirak Çox iştirak Təsir yoxdur Məhdud təsir - Çox təsir artıq qoyulmuş parametrlər arasında Müxtəlif mərhələlərdə müxtəlif fəaliyyətlər baş verə bilər: • Məlumat (məsələn, insanlara yeni xidmət barədə demək) işlənib hazırlanma prosesindən sonra verilir. • Məsləhətləşmə artıq bəzi qərarlar verildikdən sonra baş tutur. • İnklüziv qərar yeni xidmət və ya siyasətin işlənib hazırlanması prosesinin lap əvvəlindən qəbul edilir. İnklüziv qərar qəbulu müxtəlif ölkələr, regionlar və kontekstlərdə, məsələn, dialoq, partnyorluq, iştirak və ya birgə istehsal kimi müxtəlif istəklərdə əks olunur. Əgər siz məlumat mərhələsindəsinizsə Verdiyiniz məlumatın əlilliyi olan bütün şəxslər üçün əlçatımlı və inklüziv olması vacibdir. Bu, o deməkdir ki, sağlamlıq məhdudiyyətindən asılı olaraq məlumat müxtəlif qruplara müxtəlif yollarla çatdırılmalıdır. Məlumat həmçinin fərdlərin ehtiyaclarına uyğunlaşdırıla bilər. 4 “Bizim təklifimiz barədə siz nə fikirləşirsiniz?” “Sizin üçün/sizə biz bunu etməyi planlaşdırırıq” Məlumat Məsləhətləşmə İnklüziv qərar qəbulu “Biz nə etməyə hazır- laşırıq və biz bunu part- nyor olaraq birgə necə edə bilərik?” 4 http://odi.dwp.gov.uk/Inclusive-communications/index.php; http://www.odi.govt.nz/resources/guides-and-toolkits/make-your-communications-more-accessible/ İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi 24 Hansı məlumatı verməniz, ünsiyyət qurarkən kiminlə danışmağınız və onların nəyi bilməli olduqları barədə düşünmək lazımdır. Məsləhətləşmə Bu termin çox vaxt ictimaiyyətə təsir göstərən məsələlər barəsində ictimaiyyətin töhfəsini (verdiyi məlumatları) tələb edən tənzimləyici prosesi əks etdirir. Onun əsas məqsədi irimiqyaslı layihələrdə, qanunlarda və siyasətdə səmərəliliyi, şəffaflığı və ictimaiyyətin iştirakını artırmaqdır. Bu, adətən bildirmə (məlumat vermə), məsləhətləşmə (informasiya və fikir mübadiləsinin iki yolla axını), eləcə də iştirak (siyasət və qanunvericiliyin hazırlanmasına maraq qruplarının cəlb olunması) mərhələlərini əhatə edir. Dövlətlər kimi bəzi təşkilatlar da belə proseslərdən istifadə edirlər. Məsələn, İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (İƏİT), bir çox yerli səhiyyə orqanları öz siyasət və xidmətləri ilə bağlı məsləhətləşmələr aparır. İƏİT “Yerli vətəndaşlıq vasitəsilə gücləndirmə” resursunu hazırlayır: http://www.oecd.org/dac/povertyreduction/50157563.pdf İctimai məsləhətləşmələrdə böyük fərqlilik var. Bəzi ölkələrdə bütün məsləhətləşmələrın siyahısı verilir, bəzilərində isə məsləhətləşmələr haqqında adi xəbərlərdə məlumat verilir. Ölkədən asılı olaraq milli və ya regional ictimai məsləhətləşmələr də aparıla bilər. Əgər siz məsləhətləşmə mərhələsindəsinizsə Artıq ilkin variantını hazırlamış olduğunuz təkliflər üzrə məsləhətləşmək üçün bir çox yollardan istifadə edə bilərsiniz. Məsələn: İctimai müzakirə aparmaq Konfranslar, forumlar, ictimai dinləmələr, dəyirmi masalar, seminarlar Televiziya və radio müzakirələri, veb- translyasiyalar, elektron məsləhətləşmələr İnsanlar üzbəüz və ya onlayn görüşdükdə müzakirə və nəticələrin icmalı hazırlanmalı, iştirakçılara göndərilməlidir Yazılı məsləhətləşmələrə cavab istənsə, şifahi, yazılı və elektron formalarda verilməlidir İctimai rəy sorğusu aparmaq Rəy sorğuları və fokus qruplar üzbəüz, onlayn və ya telefon/tekstofon ilə Neytral üçüncü tərəfə tapşırmaq, araşdırmaya etik yanaşmanı təmin etmək və anonimliyə zəmanət vermək mühüm elementlərdir © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu 25 İnklüziv qərar qəbulunu təmin etmək İnklüziv qərar qəbulunu dəstəkləmək üçün bir sıra yollar var. Bunlardan biri aşağıdakılardan bir və ya bir neçəsini təmin etmək üçün seçilən və saxlanan əlilliyi olan şəxslərin daimi qrupudur: • strateji ekspert baxışı • maraqlı tərəflərin baxışı • xidmət istifadəçiləri və ya siyasətdən faydalananların təcrübələri Bir çox ölkədə qavrama məhdudiyyəti, sağlamlıq məhdudiyyəti və autizm kimi xüsusi məhdudiyyəti olanların, xüsusilə kənarlaşdırılan etnik və ya dini azlıqların, əlilliyi olan qadınların, diskriminasiyaya uğradılan geylərin və ya digər şəxslərin rəyinin eşidilməsini təmin etmək üçün şura və ya komitələr yaradılıb. İnklüziv qərar qəbulu – insanları qayda və xidmətlərin dizaynı, çatdırılması və qiymətləndirilməsinə cəlb etmək İnklüziv qərar qəbulu xidmətlərdən yararlanan, yerli və ya milli siyasətin təsir göstərdiyi insanlarla bu siyasəti həyata keçirənlər arasında bərabər və fəal partnyorluqdur. O, cəlb olunan hər bir kəsin bacarıq və təcrübəsi olduğunu vurğulayır. Siyasət və xidmətlər adətən təsir etdiyi insanlar tərəfindən deyil, onları həyata keçirən insanlar tərəfindən işlənib hazırlanır. İnklüziv qərar qəbulunda hər bir kəs başlanğıcdan aşağıdakılar naminə birgə işləyir: • siyasət və ya xidməti qurmaq, işləyib hazırlamaq • layihə prioritetləri və fəaliyyət planları barədə qərar vermək • siyasət və xidmətlərin nəyə nail olacağı barədə qərarlar verilməsində iştirak etmək • siyasət və ya xidməti daha inklüziv və ya əlçatımlı etmək • siyasət və xidmətlərin insanların ehtiyaclarını daha yaxşı necə ödəyə biləcəyini demək Siyasət və xidmətləri yaxşılaşdırmağın ən doğru yolu nəyə ehtiyacları olduğunu, nə istədiklərini və onu hansı üsulla əldə etməyin daha münasib olduğunu insanların özlərindən soruşmaqdır. İnklüziv qərar qəbulu harada və necə baş tuta bilər? • Milli və yerli seçkili orqanlarda müxtəlif cür iştirak vasitəsilə • Əlilliyi olan şəxslər tənzimləyici xidmətlərin bir parçası olduqda • İctimai siyasət və praktikanın yaradılmasında, monitorinq və uğurun qiymətləndirilməsində • İşçi qismində təşkilatlar daxilində • Əlilliyi olan şəxslərin idarə etdiyi təşkilatlarda • Özünütəşviq və yoldaşların dəstəyi ilə • “Əlilliyi olan şəxslər öz həyatlarının sahibi kimi» - dəstəklənən qərar qəbulu çərçivəsində, məsələn, qavrama məhdudiyyətləri, psixi sağlamlıqla bağlı xəstəlikləri və ya ağıldan zəifliyə görə məhdud potensialı olan insanların cəlb edilməsi ilə. İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi 26 İnklüziv qərar qəbulu müvafiqdir və siyasət, o cümlədən, xidmətin bütün səviyyələrində nəzərə alınmalıdır. Fərd olaraq əlilliyi olan şəxsin, məsələn, harada və kiminlə yaşamağını müəyyən edərkən Əlilliyi olan şəxslərin qeyri-rəsmi qrupları dəstəklənməlidir Əlilliyi olan şəxslərin təşkilatları dəstəklənməlidir Bütün icma və cəmiyyət təşkilatlarında əlilliyi olan şəxslər iştirak etməlidir Əlilliyi olan şəxsləri iştiraka cəlb etmək üçün hökumət mexanizmlər tapmalıdır Media təşkilatlarında təmsilçilik – efirdə aparıcı, efirdən kənarda digər işçilər kimi Örnəklər Beynəlxalq örnəklərin öyrənilməsi – Qərar Vermək Hüququ İnklujn İnterneşnl (İİ (Inclusion International)) təşkilatının qlobal kampaniyasında Qərar Vermək Hüququ (Right to Decide), intellektual sağlamlıq məhdudiyyəti olan şəxslər və onların ailələrini təmsil edən beynəlxalq şəbəkədir. Kampaniyanın məqsədi BMT Konvensiyasının 12-ci maddəsində verilmiş hüquqları inkişaf etdirmək, ailələrin və başqalarının intellektual sağlamlıq məhdudiyyəti olan şəxslərin hüquqi imkanları barədə məlumatlı olmasına yardım etmək, intellektual sağlamlıq məhdudiyyəti olan şəxslərin öz qərarlarını verməsi üçün onların dəstəklənməsidir. Inclusion International Qərar Vermək Hüququ barədə qlobal hesabat hazırladı: Və video: http://inclusion-international.org/global-campaign-the-right-to-decide/ Və bu videoda, özünütəşviqçi (müdafiəçi) və İİ-nin şura üzvü Deyvid Korner Qərar Vermə Hüququ barədə şəxsi fikirlərini söyləyir: http://inclusion-international.org/personal- perspective/ ü ü ü ü ü ü © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu 27 Örnəklərin öyrənilməsi Azərbaycan: hökumət əmrlərində (qərar, sərəncam) iştirak Vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarını (VCT) hökumət qərarlarının verilməsində iştiraka cəlb edilməsi barədə siyasət təklifi 2011-ci ildə yazılmış və Maliyyə Nazirliyi tərəfindən təsdiq olunmuşdu. 2012-ci ildə Maliyyə Nazirliyi və Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi əlilliyi olan uşaqlara xidmətlərlə bağlı hökumətin yeni əmrlərinin qəbulunda üç VCT-nın iştirakına kömək üçün pilot layihəni maliyyələşdirdi. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi sosial xidmət dəstəyi göstərilməsində VCT-lərin on illik uğurlu təcrübəsini nəzərə almışdı. Layihə çərçivəsində icma əsaslı altı reabilitasiya mərkəzi il ərzində 673 əlilliyi olan uşağa sosial reabilitasiya xidmətləri göstərdi. Layihənin nəticəsi kimi Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi 2013-cü ildə VCT-ləri sosial xidmətlər üzrə hökumət əmrlərinin icrasında iştiraka cəlb etdi. Hər bir rayonda yerli icma əsaslı reabilitasiya əməkdaşına təlim verildi; Uşaq İnkişaf Mərkəzi yaradıldı və fəaliyyət göstərməyə başladı; yerli səhiyyə, təhsil və sosial təminat orqanları arasında istinad strukturu yaradıldı. Bu layihənin uğuru ehtiyaclara uyğun fəaliyyətlərin həyata keçirilməsi ilə bağlı idi. Əlilliyi olan şəxslərin VCT-ləri hökuməti dəstəklədi. Pilot layihə nəticəsində hökumət birbaşa dövlət əmrinə əsasən, VCT-lərin hər hansı xidmət sahəsini həyata keçirməsinə icazə verdi. Azərbaycan inklüziv qərar qəbulunun məsləhətləşmə üzrə mərhələsindən iştirak mərhələsinə keçid edir. Örnəklərin öyrənilməsi: Ukrayna - əlilliyi olan şəxslərin təşkilatları ilə birgə parlament dinləmələri Ukraynada parlament dinləməsi siyasətə etirazı nəzərdən keçirməyin xüsusi yoludur. Bu, Ukrayna Ali Radasının (Ukraynanın qanunverici məclisi) binasında keçirilir, qanunverici və icraedici hökumət orqanlarının təmsilçilərini əhatə edir. Parlament dinləmələrinə ekspertlər və ictimaiyyət üzvləri də qatılır. 2014-cü ilin iyununda “Əqli və fiziki əlilliyi olan uşaqlar üçün təhsil, səhiyyə və sosial dəstək: siyasət tələbləri və siyasət cavabları” mövzusunda parlament dinləmələri keçirildi. Əlilliyin bərabərliyi və ictimai xidmətlərin təşviqində əsas çətinliklər çox zaman müasirliyə cavab verməyən xidmətlərdən və problemləri həll etmək üçün kifayət qədər vəsaitin olmamağından doğur. Ukrayna həmçinin təhsil, səhiyyə və sosial müdafiə üzrə səlahiyyətli orqanlar arasında zəif koordinasiya və əməkdaşlıqla üzləşir. İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi 28 Onların bu məsələlərlə məşğul olan çoxlu müəssisələri və ekspertləri var, ancaq onların sayı və keyfiyyəti arzu edilən səviyyədə deyil. Xidmətlərdə təkrarçılıq və boşluqlar var. Bəzi Aİ ölkələrindəki kimi Ukraynada əlilliyi olan şəxslərin təşkilatları ilə xidmət müqavilələri bağlamaq üçün heç bir mexanizm yoxdur. Parlament dinləmələrinin məqsədi əlilliyi olan uşaqların təhsil, səhiyyə və sosial dəstəyə çıxışını yaxşılaşdırmaq və müvafiq qurumlar arasında koordinasiya və əməkdaşlığı yaxşılaşdırmaq üçün yolların axtarılıb tapılması idi. Bu metod qanunverici və icraedici hökumətin geniş çevrədə nümayəndələrini və praktik təcrübəyə sahib ekspertləri, ictimaiyyətin üzvlərini əhatə etməli idi. Dinləmələri təhsil, səhiyyə və sosial müdafiə məsələlərinə cavabdeh olan Ukrayna Ali Radasının müvafiq komitələri hazırlamışdı. Hazırlıq mərhələsində əlilliyi olan şəxslərin təşkilatlarının nümayəndələri: • parlament iclasları üçün hazırlıq işçi qrupuna daxil edildi • nəticə və təkliflər layihəsinin hazırlanmasına yardım göstərdi • nəticə və təkliflər layihəsinin müzakirəsinə qatıldı • bir neçə çıxışla parlament dinləmələrində iştirak etdi • nəticə və təkliflər yekun versiyası üzrə danışıb razılığa gəlinməsində rol oynadı. İctimai dinləmələr əlilliyi olan şəxslərin təşkilatları üçün zəif, təkrar və qeyri-müntəzəm xidmətlərin təsiri və aktuallığını bildirməyə imkan verdi. Dinləmələr hökumət qurumlarına qazanılan siyasətin müvafiqliyini, arzulanan nəticəni və mənfi təsirləri azaltmağa və əlilliyi olan şəxslərin təşkilatlarının reaksiyasına ilkin baxışı təmin etməyə imkan yaratdı. Prosesin yeganə riski müəyyən təşkilatların təmsil etdiyi qrupun məsələsini daha mühüm sayması və ya digəri ilə arasında konflikt yarana bilməsi idi. Dövlət qurumlarının hər bir kəsin və ya təsiri olan insanların çoxunun (bu halda qarşılanmamış ehtiyacların ödənməsi üçün xüsusi addımlar atmaq) problemlərinin müvafiq şəkildə həll olunması üçün yollar axtarıb tapa bilmək imkanı var. Parlament dinləmələrinin nəticələri tövsiyələr kimi qeydə alındı və Sosial Siyasət Nazirliyi bunu müsbət qiymətləndirdi. Örnəklərin öyrənilməsi: Birləşmiş Krallıq - yerli şuranın əlilliyi olan şəxsləri strategiya, siyasət və xidmətlərin işlənib hazırlanmasına cəlb etməsi Londondakı İslinqton Şurasının əlilliyi olan şəxslərin siyasət və xidmətlərə dair qərarların qəbul edilməsində iştirakı üçün çox ciddi və təfsilatlı prosesi var. © “Hökumətin qərar qəbulu prosesində vətəndaş cəmiyyətinin əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təşviqatçısı kimi iştirakı” layihəsi İnklüziv Qərar Qəbulu üzrə IDEAS Vasitələr Toplusu 29 Onların Əlillik İstinad Qrupu (ƏİQ) 5 müxtəlif sağlamlıq məhdudiyyətləri olan 12 yerli şəxsdən ibarətdir. Altı əsas sağlamlıq məhdudiyyəti qrupunun hər birindən iki nəfər seçilib: tam və ya qismən eşitmə/görmə zəifliyi, ruhi-fiziki qavrama və gizli sağlamlıq məhdudiyyəti olan şəxslər. Qrup üç aydan bir uyğun sahə üzrə son işin hesabatını nəzərdən keçirir. İstinad qrupu Əlilliyin Bərabərliyi Performans Qrupuna məlumat verir. Bu, şöbənin irəliləyişini yaxından nəzərdən keçirən bir qurumdur. Qrupa direktor rəhbərlik edir və şuranın icraçı rəhbərinin müavini, yüksək vəzifəli işçilər, eləcə də əlilliyi olan şəxslərin yerli qrupunun üzvləri iştirak edirlər. ƏİQ-nin üç nümayəndəsi bu perfomans qrupunda iştirak edir. Əlilliyi olan şəxslərin yerli təşkilatı olan ƏİQ-ə rəhbərlik və idarəçiliyə görə haqq ödənir, qurum şöbələrdən hesabat alır və hesabatları məsləhətləşmə, şikayət və əlçatımlı məlumat kimi əsas mövzular üzrə ayırır. Onlar şuraya nə etdiklərini və necə etdiklərini deyirlər, sonra şura onların yanaşmasının nə dərəcədə uğurlu-uğursuz olması barədə fikirlərini söyləyir. Bu zaman hesabat müəllifindən tələb edilir ki, Əlilliyin Bərabərliyi Performans Qrupuna getsin. Onun burda İstinad Qrupunun, eləcə də şuradakı digər həmkarların və yerli qrupların qaldırdığı məsələlərə cavab verməsi gözlənir. İslinqtonda bir sıra uğurlu fəaliyyətlər müəyyən olunub və şura bunun xeyli hissəsini ƏİQ-nin iştirakı ilə əlaqələndirir. Oxşar qrup şuranın Əlyetən İdarəetmə Təşkilatı daxilində yaşayış evi fondu ilə bağlı idarəetmənin təkmilləşdirilməsi üçün yaradılıb. Yüklə 8,75 Kb. Dostları ilə paylaş:
|