Book · December 022 citations reads 28,319 authors

Huquqiy demokratik davlat va fuqarolik jamiyati asoslarining barpo 
etilishi 
Ushbu mavzu uchta rejadan iborat bo„lib, uni yoritishda avvalo 
mustaqillik tufayli mamlakatimiz ichki hayotida yuz bergan o„zgarishlar, 
xususan, davlat boshqaruvi bilan bog„liq amalga oshirilgan islohotlar, 

---

48 
institutsional o„zgarishlar bilan bog„liq masalaga e‟tibor qaratish kerak 
bo„ladi. Bunda albatta, bozor munosabatlarining shakllanish jarayonlari va 
u bilan bog„liq o„zgarishlar qanday kechgan, eski boshqaruv tizimi bilan 
bog„liq tuzilmalarning tugatilishi, uning sabablari ochib berilishi kerak 
bo„ladi. 
O„zbek xalqining ko„p asrlik orzu-umidlari ifodasi bo„lgan 
mustaqillikning asosiy xususiyati milliy, umuminsoniy qadriyatlarni 
ta‟minlaydigan huquqiy-demokratik davlat qurish edi.
Mustaqillik yillari milliy davlatchilik asoslarini qurish davri bo„ldi. 
O„tgan yillar ko„hna tariximizni teran his qilish, hozirgi jahon jarayonida 
o„z o„rnimizni egallash davri bo„ldi. Bu davrda biz o„zligimizni anglab, 
tarixiy yo„limizni uzil-kesil tanlab oldik. 
Mustaqil O„zbekiston Birinchi Prezidenti I.A.Karimov tarixiy 
an‟analarga, dunyo tajribalariga, o„lkaning o„ziga xos tomonlariga 
tayangan holda jamiyatni siyosiy jihatdan tubdan isloh qilish yo„llarini 
ishlab chiqdi. Bu jarayonda ikkita bosh vazifa: 
1. Eski ma‟muriy tizimni tugatish va hokimiyat boshqaruv organlarini 
qayta qurish; 
2. Yangi davlatchilikning huquqiy va siyosiy asoslarini yaratish, 
davlatchilikda yangi markaziy va mahalliy boshqaruv tizimini 
shakllantirish masalalarini hal qilishdan iborat etib belgilandi. 
Jamiyatda qonuniylikning g„alaba qilishi, fuqarolarni ijtimoiy-siyosiy 
va boshqa huquqlarini himoyasi uchun hokimiyatning bo„linish prinsipi 
haqli 
ravishda 
amalga 
oshirildi. 
O„zbekiston 
Respublikasi 
Konstitutsiyasining 11-moddasida hokimiyatning bo„linishi tamoyili 
konstitutsiya darajasida mustahkamlandi. 
Davlat va jamiyat qurilishini erkinlashtirishning yo„llarini ko„rsatib 
berar ekan, Birinchi Prezident I.A.Karimov eng avvalo bu vazifa 
hokimiyat barcha tarmoqlarning bir-biridan mustaqil holda ish yuritish 
tamoyillarini mustahkamlashga bog„liqligini uqtiradi. 
Mustaqillikning tayanch nuqtalaridan biri prezidentlik boshqaruvining 
joriy qilinishi bo„ldi. Bu bilan davlat boshqaruvining yangi, zamonaviy va 
samarali tizimi shakllana boshladiki, Prezidentlik boshqaruvi shu 
tizimning o„zagi bo„lib qoldi. 
O„zbekiston mustaqillik tomon yo„l tutar ekan, birinchi kunlaridan 
boshlab, uning boshida Islom Abdug„anievich Karimov turdi. Asrlarga 

---

49 
teng shu qisqa vaqtda erishilgan yutuqlar: mamlakatda o„rnatilgan 
ijtimoiy-siyosiy, 
iqtisodiy 
barqarorlik, 
tarixiy, 
milliy 
va 
diniy 
qadriyatlarimizning tiklanishi jamiyatda o„rnatilgan osoyishtalikni, 
mustaqil O„zbekiston Respublikasining xalqaro hamjamiyatda tutgan 
o„rnining ortib borishini butun xalqimiz, jahonning yirik davlat arboblari 
Islom Karimov nomi bilan bog„laydilar. 
Mamlakatimizda bozor munosabatlariga o„tish bosh maqsad qilib 
qo„yilar ekan, shunga mos ravishda islohotlarni amalga oshirish ham 
taqozo etilar edi. Shu nuqtayi nazardan olganda davlat boshqaruvi bilan 
bog„liq o„zgarishlar bu boradagi eng muhim islohotlardan sanaladi. 
Mustaqillikning dastlabki kunlaridan boshlab mamlakatimiz kelajagi 
bilan bog„liq bir qator institutsional o„zgarishlar amalga oshirildi. 1991-yil