Boshlangancha ta’lim olishning pedagogik usullari sinf darslari (O'zbekiston) Kirish

Ertalab o‘rganish

Asrlar davomida qo‘llanib kelinayotgan an’anaviy pedagogik usullardan biri eslab o‘rganishdir. Yodlab o'rganish - bu ma'lumot asosidagi tushunchalarni tushunmasdan, takrorlash orqali ma'lumotni yodlash jarayoni. Bunday yondashuv O‘zbekistonda odatda boshlang‘ich maktab darslarida qo‘llaniladi, bu yerda bolalardan ko‘pincha darslik yoki o‘qituvchi ma’ruzalaridan ma’lumotlarni aytib berish talab etiladi.

Ertalab o'rganish bolalarning asosiy faktlar va foydali ma'lumotlarni eslab qolishlariga yordam berish kabi afzalliklariga ega bo'lsa-da, bu ularning intellektual rivojlanishiga ham zarar etkazishi mumkin. Talabalar faqat yodlashga tayansa, ular o'rganayotgan ma'lumotlarning orqasida joylashgan tushunchalarni to'liq anglay olmasliklari mumkin, bu esa keyinchalik bu bilimlarni qo'llash qobiliyatini cheklashi mumkin. Ushbu muammoni bartaraf etish uchun o'qituvchilar esdalikdan o'rganishni tanqidiy fikrlash mashqlari va o'quvchilarga eslab qolgan ma'lumotlarni tushunish va qo'llashga yordam beradigan mashg'ulotlar bilan to'ldirishlari mumkin.

3. 
   Yodlash texnikasi
   

Yodlash qobiliyatini oshirishning eng samarali usullaridan biri mnemonikadan foydalanishdir.

Mnemonika - bu o'quvchilarga muhim ma'lumotlarni eslab qolishga yordam beradigan xotira vositalari. Ushbu vositalar og'zaki bo'lishi mumkin, bu erda so'z yoki ibora ma'lumotni eslab qolish uchun ishlatiladi yoki vizual, rasm yoki tasvir xotirani silkitish uchun ishlatiladi. Qisqartmalar yoki qofiyalar kabi og'zaki mnemonika o'quvchilarga asosiy tushunchalarni yoki ma'lumotlar ketma-ketligini eslab qolishga yordam beradi. Vizual mnemonika, masalan, aql xaritalari yoki diagrammalar o'quvchilarga ma'lumotni vizual tarzda tartibga solish va eslab qolishga yordam beradi. Yana bir samarali usul takrorlash bo‘lib, bunda o‘quvchilar ma’lumotni xotirasiga mustahkam singib ketguncha bir necha marta takrorlaydilar.
Bundan tashqari, ma'lumotni kichikroq, boshqariladigan qismlarga ajratishni o'z ichiga olgan qismlarga ajratish o'quvchilarning ma'lumotni eslab qolishlarini osonlashtirishi mumkin. Umuman olganda, ushbu usullarni o'z ichiga olish talabalarning yodlash qobiliyatlarini mustahkamlashga va akademik faoliyatini yaxshilashga yordam beradi.

Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak, O‘zbekistonda boshlang‘ich ta’lim keyingi bir necha o‘n yilliklarda sinf darslarida o‘zining pedagogik uslublari va usullari jihatidan bir qancha o‘zgarishlarga uchradi. Zamonaviy texnologiyalar va vositalarning joriy etilishi yosh o‘quvchilarda ijodkorlik va tanqidiy fikrlashni rivojlantiruvchi interfaol sinf muhitini targ‘ib qilishda muhim ahamiyat kasb etdi. Bundan tashqari, guruhda ishlash, hamkorlikda o'rganish va loyihaga asoslangan faoliyat kabi yangi strategiyalarni birlashtirish barcha talabalarning faol ishtirok etishiga imkon beradi va ularning kognitiv va ijtimoiy ko'nikmalarini oshirishga yordam beradi. Biroq, ushbu yangi usullarning samaradorligini ta'minlash uchun o'qituvchi va o'qituvchilarning ta'limning o'zgaruvchan talablari bilan uyg'unlashishi uchun doimiy ravishda malakasini oshirish zarurati mavjud. O‘zbekistonda boshlang‘ich ta’lim muvaffaqiyatini ta’minlash va sifatini oshirish, ta’lim va ta’limning ushbu yangi tendensiyalaridan foydalanadigan o‘quvchiga yo‘naltirilgan yondashuvni ilgari surish o‘quvchilar va o‘qituvchilar uchun yanada maqbul natijalarga erishishga yordam beradi.

2.