202
aks ettiruvchi uchta farqsizlik egri chiziqlardan. I
3
farqsizlik egri chizig‘i
ehtiyojlarni qondirilishining eng yuqori darajasini aks ettiradi.
46
13.4-chizma. Farqcizlik xaritasi
Ehtiyojlarning har bir darajasiga ko‘ra cheksiz farqsizlik egri chizig‘i
mavjud bo‘lishi mumkin. Biz sodda ko‘rinishda
faqat uchta egri chiziqni
ifodaladik. Bu uch egri chiziq tovarlar to‘plamining ranjirovkasi (tartibini) ta‘min-
laydi. Ranjirlash to‘plamlarni afzallikning eng yuqori darajasidan eng kam
tomonga yo‘naltirilgan tartibda qo‘yib chiqiladi. Biroq, bu tartib bir to‘plamning
boshqa biridan nechog‘liq afzalligini ko‘rsatib bera olmaydi.
47
Farqsizlik xaritasidagi D
2
, D
2
va D
3
, D
3
egri chiziqlari A
va B tovarlarning
boshqacha uyg‘unlashuvini aks ettiradi. Bu egri chiziqlarning har birida yotuvchi
46
Economics : principles, problems and policies. Stanley L. Brue, Campbell P. McConnell, seventeenth edition,
McGraw-Hill/Irwin New York, 2008. 374бет
47
Economics : principles, problems and policies. Stanley L. Brue, Campbell P. McConnell, seventeenth edition,
McGraw-Hill/Irwin New York, 2008. 374бет
203
tovarlar to‘plami o‘zaro teng qiymatli, biroq D
1
, D
1
egri chiziqdagisi D
2
, D
2
va D
3
,
D
3
egri chiziqdagi tovarlar to‘plami bilan teng qiymatli emas.
Boshqa sharoitlar teng bo‘lganda iste‘molchi ko‘proq tovarlar to‘plamini
sotib olishni afzal ko‘radi. Biroq kutilgan natija uning
harid qilish imkoniyatiga
bog‘liq bo‘ladi. Bozor tovarlar narxini belgilaydi, afzal ko‘rishni esa iste‘molchi
daromadlari darajasiga bog‘liq bo‘ladi. Iste‘molchilik tanloviga ―byudjeti
cheklanganligi‖ to‘siq bo‘ladi va unda avvalo imkoniyatlar chizig‘ini
tasvirlash
zaruriyati paydo bo‘ladi. U ―byudjet chizig‘i‖ deb nomlanib,
narx va daromad-
larning mavjud darajasida ikki tovarning sotib olish mumkin bo‘lgan har xil
uyg‘unlashuvini aks ettiradi. Bu chiziqning chetki nuqtalari koordinata o‘qlarida
joylashadi.
Dostları ilə paylaş: