Bozor iqtisodiyoti bo‘lg‘usi iqtisodchilardan iqtisodiy voqeliklarni, iqtisodiy

Iqtisodiy o’sish o’z ifodasini real YaIM hajmi va uning aholi jon boshi 
hamda 
sarflangan 
resurs 
birligiga 
ko’payishi 
hamda 
sifatining 
yaxshilanishida va tarkibining takomillashuvida ifodalanadi. Ishlab chiqarish
natijalari hisoblangan mahsulotlar va xizmatlar g’oyat xilma-xil o’lchamli 
bo’lganligidan ularni yagona jismoniy ko’rsatgichda niqlab bo’lmaydi. 

---

310 
Bunda yagona o’lcham vazifasini narx bajaradi, ya’ni mahsulot va
xizmatlar hajmi muayyan miqdordagi pulga tenglashtiriladi.
YaMMning real hajmi doimiy narxlarda yoki qat‘iy valyutalar hisoblanadi. 
Chunki joriy narxlarda YaMMning moddiy hajmi o‘smasada, inflyatsiya ta‘sirida, 
uning qiymat miqdori ortib ketadi. Iqtisodiy o‘sishga davriy jihatdan 
yondashilganda, u bir xil sur‘atlarda va bir tekis bormaydi. Agar katta tarixiy 
bosqichlar olib qaraladigan bo‘lsa, jahon yoki milliy davlatlar iqtisodiyotida, 
barqaror iqtisodiy o‘sish, ishlab chiqarishning har tomonlama taraqqiyot manzarasi 
hosil bo‘ladi. Shu bilan birga iqtisodiy o‘sish nafaqat miqdor, balki muayyan sifat 
o‘zgarishlari shaklida ham namoyon bo‘ladi.
Respublikamizda 2004-yildan boshlab barqaror iqtisodiy o‘sish sur‘atlariga 
erishib, so‘nggi yillarda 8,0 foizdan ziyod barqaror iqtisodiy o‘sish sur‘atlari 
saqlanib qolgan bo‘lsada,
YaIM qo’shimcha o’sish sur’atlari 
―iqtisodiyot o‘sishining yuqori sur‘atlari va investitsiya resurslariga o‘sib 
borayotgan talabni qanoatlantirish bir-biriga muvofiq emas‖
60
. Faqat aftomobil-
60
Мирзиѐев Ш.М. Танқидий таҳлил қатъий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик - ҳар бир раҳбар 
фаолиятининг кундалик қоидаси бўлиши керак.Т.: «Ўзбекистон», 2017 14-январь.33- бет.

---

311 
sozlik sanoatida ishlab chiqarish hajmi keyingi uch yilda 2,8 barobar kamaygan. 
Bu nafaqat sanoat mahsuloti o‘sish sur‘atiga, balki mamlakatimiz yalpi ichki 
mahsuloti o‘sishiga ham jiddiy ta‘sir ko‘rsatmoqda. Bu sohada import hajmi 
eksportdan bir necha barobar yuqori bo‘lib, mahalliylashtirish darajasi esa 
importga nisbatan 20 foizdan ham past bo‘lib qolmoqda.
61
Mahsulotning o‘sish sur‘ati bilan ishlab chiqarish omillari miqdorining 
o‘zgarishi o‘rtasidagi nisbiy bog‘liqlik iqtisodiy o‘sishning ekstensiv yoki intensiv 
turlarini belgilab beradi.