Bozor iqtisodiyoti bo‘lg‘usi iqtisodchilardan iqtisodiy voqeliklarni, iqtisodiy

 
Tayanch tushunchalar 
Iqtisodiy inqiroz
– ishlab chiqarish hajmi va iqtisodiy faollikning keskin 
tushib ketishi. 
Iqtisodiy tsikl
– ishlab chiqarishning bir iqtisodiy inqirozdan ikkinchisi 
boshlangunga qadar takrorlanib turadigan to‘lqinsimon harakati. 
Turg’unlik (depressiya)
– ishlab chiqarishning bir joyda muqim turishini 
anglatuvchi hamda iqtisodiy faollik jonlanishi uchun shart-sharoitlarning vujudga 
kelishiga imkon yaratiluvchi iqtisodiy tsikl fazasi. 
Jonlanish
– iqtisodiy tsiklning ishlab chiqarishning barqaror kengayib 
borishiga o‘tishini tavsiflovchi fazasi. 
Yuksalish
– iqtisodiy tsiklning iqtisodiyotda to‘liq bandlikka erishilishi, 
ishlab chiqarishning inqirozdan oldingi darajadan ham ortib ketishi va to‘lovga 
layoqatli talabning kengayib borishini tavsiflovchi fazasi. 
Tarkibiy inqirozlar
– iqtisodiyotning ayrim tarmoqlari va sohalari 
rivojlanishidagi chuqur nomutanosibliklarni ifodalovchi iqtisodiy holat. 
Agrar inqirozlar
– qishloq xo‘jaligida ro‘y beradigan iqtisodiy inqirozlar 
bo‘lib, tsiklli tavsifga ega bo‘lmaydi va sanoat tsikllariga qaraganda ancha uzoq 
davr davom etadi. 
Ishsizlik 
– mehnatga layoqatli bo‘lib, ishlashni xohlagan, lekin ish bilan 
ta‘minlanmaganlar. 
Friktsion ishsizlik 
– malakasiga mos ish qidirayotgan va ish o‘rinlar 
bo‘shashini kutayotganlar. 
Tarkibiy ishsizlik 
– ishlab chiqarish va yalpi talab tarkibidagi o‘zgarishlar 
natijasida vujudga keladigan ishsizlik. 
Siklik ishsizlik 
– iqtisodiy tsiklning inqiroz fazasi bilan bog‘liq ravishda 
vujudga keladigan ishsizlik. 
Ishsizlik darajasi 
– ishsizlarning ishchi kuchi tarkibidagi ulushi. 
Ouken qonuni 
– ishsizlik darajasi va YaMM hajmining orqada qolishi 
o‘rtasidagi nisbatning miqdoriy ifodasi. 

---

374 
Inflyatsiya
- pul aylanish kanallarining ortiqcha pul massasi bilan to‘lib 
ketishi oqibatida narxlar o‘rtacha (umumiy) darajasining ko‘tarilib borishini va 
natijada milliy pul birligining qadrsizlanishi ya‘ni uning sotib olish layoqati 
pasayishi.