Bozor iqtisodiyotida narxning regulyatorlik V

Bojxona to‘lovlari qaytarilganda ular uchun foizlar to‘lanmaydi.
Ortiqcha to‘langan yoki undirilgan bojxona to‘lovlarining summalarini qaytarish mazkur summalarni quyidagi tartibda o‘tkazish yo‘li bilan amalga oshiriladi:

• 
  to‘lovchining arizada ko‘rsatilgan hisobvarag‘iga;
  
• 
  ushbu moddaning uchinchi qismidanazarda tutilgan hollarda, bojxona organining shaxsiy g‘azna hisobvarag‘iga;
  
• 
  to‘lov amalga oshirilgan valyutada;
  
• 
  dastlabki pul mablag‘lari hisobiga;
  
• 
  bojxona organlari oldidagi boshqa majburiyat bo‘yicha bojxona to‘lovlari to‘lanishini ta’minlash uchun.
  

Ortiqcha to‘langan yoki undirilgan bojxona to‘lovlarining summalari qaytarilayotganda ular uchun foizlar to‘lanmaydi va qaytarilayotgan to‘lov summasi indeksatsiyalanmaydi.
Ortiqcha to‘langan yoki undirilgan bojxona to‘lovlarining summalarini qaytarish bojxona to‘lovlari turi bo‘yicha bojxona organining shaxsiy g‘azna hisobvarag‘idan, tovarlari bojxona jihatidan rasmiylashtirilgan boshqa to‘lovchilarning mablag‘laridan va O‘zbekiston Respublikasi Davlat byudjetiga o‘tkazilishi lozim bo‘lgan mablag‘lardan amalga oshiriladi.

Tashqi savdo siyosati amalga oshirilayotganda ilgari to’langan bojxona bojini qaytarish, bojxona boji stavkasini pasaytirish va bojxona bojini to’lashdan ozod etish tarzida tarif imtiyozlari berilishiga yo’l qo’yiladi.
O’zbekiston Respublikasi “Bojxona Kodeksi”ning 297-moddasi.

Bojxona bojidan ozod etish tarzidagi tarif imtiyozlari quyidagilarga nisbatan beriladi:
1) “xalqaro yo‘nalishda yuklar, bagaj va yo‘lovchilar tashishni amalga oshiradigan transport vositalariga, shuningdek ularning yo‘lda qatnov vaqtida, oraliq to‘xtash punktlarida bir maromda ishlashi uchun zarur bo‘lgan yoki transport vositalarida yuz bergan avariyalarga (nosozliklarga) barham berish uchun bojxona hududidan tashqarida olingan moddiy-texnika ta’minoti predmetlariga va anjomlariga, yoqilg‘iga, oziq-ovqatga va boshqa mol-mulkka;
2) O‘zbekiston Respublikasining milliy valyutasiga, chet el valyutasiga (numizmatika maqsadida ishlatiladigan valyuta bundan mustasno), shuningdek qimmatli qog‘ozlarga;
3) dengizda ov bilan band bo‘lgan O‘zbekiston Respublikasi kemalarini hamda O‘zbekiston Respublikasi yuridik va jismoniy shaxslari tomonidan ijaraga olingan (fraxt qilingan) kemalarning faoliyatini ta’minlash uchun bojxona hududidan tashqariga olib chiqiladigan moddiy-texnika ta’minoti predmetlariga va anjomlariga, yoqilg‘iga, oziq-ovqatga va boshqa mol-mulkka, shuningdek ularning bojxona hududiga olib kiriladigan ov mahsulotiga;
4) davlat mulkiga aylantirilishi lozim bo‘lgan tovarlarga;
5) O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilangan tartibda insonparvarlik yordami sifatida olib kiriladigan tovarlarga;
6) xayriya yordami, shu jumladan texnik ko‘mak ko‘rsatish maqsadida davlatlar, hukumatlar, xalqaro tashkilotlar tomonidan olib kiriladigan tovarlarga;
7) uchinchi davlatlar uchun mo‘ljallangan va bojxona nazorati ostida bojxona hududidan bojxona tranziti bojxona rejimida olib o‘tiladigan tovarlarga;
8) O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalariga ko‘ra xalqaro moliyaviy tashkilotlar va xorijiy hukumatning moliyaviy tashkilotlari tomonidan berilgan qarzlar (kreditlar) hisobidan, shuningdek grantlar hisobidan yuridik shaxslar tomonidan bojxona hududiga olib kiriladigan tovarlarga;
9) ustav fondida (ustav kapitalida) chet el investitsiyalarining ulushi kamida o‘ttiz uch foiz bo‘lgan chet el investitsiyalari ishtirokidagi korxonalar tomonidan ular davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan paytdan e’tiboran ikki yil davomida o‘z ishlab chiqarish ehtiyojlari uchun bojxona hududiga olib kiriladigan mol-mulkka;
10) chet ellik investorlar, chet ellik investorlar bilan tuzilgan mehnat shartnomalariga muvofiq O‘zbekiston Respublikasida turgan chet davlatlar fuqarolari va O‘zbekiston Respublikasidan tashqarida doimiy ravishda yashaydigan fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarning shaxsiy ehtiyojlari uchun bojxona hududiga olib kiriladigan mol-mulkka;
11) O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyotiga umumiy summasi ellik million AQSH dollari ekvivalentidan ortiq bo‘lgan to‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiyani amalga oshirgan chet ellik yuridik shaxslar tomonidan bojxona hududiga olib kiriladigan tovarlarga, basharti olib kirilayotgan tovarlar ularning o‘z ishlab chiqarish mahsuloti bo‘lsa;
12) mahsulot taqsimotiga oid bitim bo‘yicha ishlar olib borish uchun mo‘ljallangan va loyiha hujjatlariga muvofiq mahsulot taqsimotiga oid bitim bo‘yicha ishlarni bajarishda ishtirok etayotgan chet ellik investor yoki boshqa shaxslar tomonidan bojxona hududiga olib kiriladigan tovarlarga, shuningdek investor tomonidan bojxona hududidan olib chiqiladigan, mahsulot taqsimotiga oid bitimga muvofiq investorga tegishli bo‘lgan mahsulotga;
13) bojxona hududiga qonun hujjatlariga muvofiq tasdiqlanadigan ro‘yxat bo‘yicha olib kirilayotgan texnologik asbob-uskunalar, shuningdek butlovchi buyumlar va ehtiyot qismlar, agar ularni yetkazib berish kontrakti (shartnomasi, kelishuvi) shartlarida nazarda tutilgan bo‘lsa. Olib kirilgan texnologik asbob-uskunalar olib kirilgan paytdan e’tiboran uch yil mobaynida eksportga realizatsiya qilingan yoki tekin berilgan taqdirda, mazkur imtiyozning amal qilishi bojxona bojlarini to‘lash majburiyatlari tiklangan holda bekor qilinadi;
14) vakolatli davlat organining yozma shakldagi tasdig‘i bo‘lgan taqdirda, telekommunikatsiyalar operatorlari hamda tezkor-qidiruv tadbirlari tizimining texnik vositalarini sertifikatlashtirish bo‘yicha maxsus organ tomonidan olinadigan tezkor-qidiruv tadbirlari tizimining texnik vositalariga”².

7.3