Bu g‘doy va boshqa g‘alla ekinlarining unayotgan uru g‘lari mo g‘orlashi va maysalarining ildizlari chirishi

Bu g‘doyning q o‘n g‘ir zang kasalligi
Bu g‘doy kasalliklaridan eng keng tarqalgani bu g‘doyning q o‘n g‘ir zangi (barg zangi) hisoblanadi, u O‘zbekistonda ham barcha bu g‘doy ekiladigan mintaqalarda har yil uchraydi, ba’zi dalalarda kuchli rivojlanadi va hosilga sezilarli zarar yetkazadi.
Q o‘z g‘atuvchining bu g‘doy bargidagi belgilari (urediniya va urediniosporalari) 14 rasmda, urediniosporalarining mikrosuratlari esa 15 rasmda k o‘rsatilgan.
Q o‘n g‘ir zang q o‘z g‘atuvchisi t o‘liq tsiklli zamburu g‘ b o‘lsa ham (16 rasm), O‘zbekistonda uning oraliq x o‘jayini y o‘q, u bu g‘doyda (va ba’zi yovvoyi holda o‘sadigan boshoqli o‘tlarda) urediniobosqichi orqali rivojlanadi va qishlaydi.

Sariq zang bu g‘doyda O‘zbekistonning barcha bu g‘doy ekiladigan mintaqalarda har yili uchramaydi, odatda Surxondaryo viloyatining ayrim tumanlarida k o‘proq kuzatiladi. Bu kasallik bir necha (6-10) yilda bir marta k o‘p viloyatlarga tarqalishi va epifitotiya shaklida rivojlanib, hosilga juda katta zarar yetkazishi mumkin. Oxirgi bunday epifitotiya 1999 yilda kuzatildi, bunda kasallik Surxondaryo viloyatida boshlanib, uyerdan Sirdaryo viloyatigacha b o‘lgan barcha viloyat va tumanlar dalalarida rivojlanib, aksariyat dalalarda hosilning eng kamida 40-50 foizini nobud qildi

Sariq zang q o‘z g‘atuvchisi not o‘liq tsiklli zamburu g‘, uning oraliq x o‘jayini y o‘q va u bu g‘doyda (va ba’zi yovvoyi holda o‘sadigan boshoqli o‘tlarda) urediniobosqichi vositasida rivojlanadi va qishlaydi.
Q o‘z g‘atuvchining bu g‘doy bargidagi urediniyalarining belgilari 17 rasmda, urediniosporalarining mikrosuratlari 18 rasmda, kasallik q o‘z g‘atuvchi zamburu g‘ning infektsion va rivojlanish tsikli esa 19 rasmda k o‘rsatilgan.
Bu g‘doyda zang kasalliklari rivojlanishiga ta’sir qiladigan ekologik faktorlar
Zang kasalliklari bu g‘doyda rivojlanishiga ta’sir qiladigan faktorlarning asosiylari harorat va erkin suv (shudring, yom g‘ir) mavjud b o‘lishidir.
Q o‘z g‘atuvchilarning ushbu faktorlarga talablari 3 jadvalda keltirilgan. Jadvalda k o‘rinib turganidek, zamburu g‘lar bu g‘doyni zararlashi, zang rivojlanishi va yangi US lar hosil qilishi uchun (erkin namlik mavjud b o‘lganida) quyidagi optimal haroratlar talab etiladi:

• 
  Poya zangi: 29-30oS (eng issiqsevar tur);
  
• 
  Q o‘n g‘ir zang: 20-25oS;
  
• 
  Sariq zang: 8-15oS (eng salqinsevar tur).