Burulqanli iR
Yüklə 5,22 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Sək.61: Zaur Qədimbəyov və İldırım Kəngərlinskiy Həbəşistanda P.S. Əddis - Əbəbədə ezamiyyətdə olanda İldırım Zaur Qədimbəyovun qonağı olub, göruşmuşlər və onlar bir gün 107 şəhər ətrafına çıxmışlar, mənzərəyə heyran olub uzağa getmişdilər. Bu vaxt onlara bir nəfər yaxınlaşır və anamın bibisi oğlu Zaur soruşur ki, bu yol hara gedir? Cavabı eşitcək, tez həmin ərazidən uzaqlaşırlar – sən demə, bir az irəlidə yırtıcı heyvanlar və ya vəhşı tayfalarla üzləşəcəkdilər. Ildırımın və mənim iki evladımız dünyaya gəlmişdir: Sev - da və Azər. Azər Kənqərlinski 1968 - ci ildə Bakıda anadan olmuşdur. Azərbaycan Dövlət neft və kimya institutunda oxuyurdu, fiziki cəhətdən güclü, hündürboy və xeyirxah oğlan idi, id - manla məşgul olurdu. Paxıllıq zəmnində, arxadan vuru- lan zərbə nəticəsində aldığı beyin travmasını gizlətdiyinə görə ona vaxtında kömək göstərilməmişdir və 1994 ildə o xəstəxanada dünyasını dəyişdi. Azərin travma aldığından bəlli olan nadürüst həyət sakinləri İldırımın cəkinərək gercəkliyi gizlətmişlər. Sək.74: Kənan, Sevda və Mir Abas Məmmədovlar İldırım Kəngərlinskinin qızı Sevda Məmmədova (Kəngərlinskaya), 1966 - ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) filologiya fakültəsini “rus dili və ədəbiyyatı” ixtisasi üzrə bitirib. Həyat yoldaşı - Məmmədov Mir Abas Mir Qədir oğlu, 1955 ildə Bakı şəhəri, Maştağa qəsəbəsində riyaziyyatcı müəllimlər ailəsində anadan olub. Jurnalistdir. 1983- ci ildən 1991 - ci ilə kimi ADU -nun komsomol komitəsinin katib müavini işləmişdir. Ailəmin cətinliklərlə üzləşdiyi vaxtlarda o, həmişə bizə dayaq olub. Mir Abasın və Sevdanın oğulları Kənan tələbədir. Bülbül xanımın bacısı Zərri xanım Kəngərlinskaya Əsgər qızı (1912 - 1976) İrəvanda anadan olmuşdur. Bakı Tibb İnstitutunu bitirib, həkim - terapevt işləyibdir, Rəcəbov Mövsümlə (İrəvanlı) ailə qurublar. Qızları:Rəmziyyə xanım 108 1927ci ildə İrəvanda anadan olmuşdur. Bioloq idi. Həyat yoldaşı İslam Rəcəbov Yerevanda anadan olub, müəllim idi. Uşaqları:Çingiz bəy, Pərviz bəy və Laura xanım.Ali təhsilli, evlidilər. Şərqiyyə xanım 1929ci ildə Yerevanda anadan olub. Tibb işçisi idı. Şirinov Şirin müəllimlə ailə həyatı qurmuşdur. Sək.65: Xədicə x. Kəngərlinskiya Xədicə xanım Əsgər qızı Kəngərlinskaya (1914 -1988) ildə İrəvanda anadan olmuşdur. 1925 - ci ildə Gəncə Pedaqo- ji texnikumunu bitirib. Bir müddət ibtidai siniflərə dərs deyir, sonra Bakı Universitetinin Tibb fakültəsinə qəbul olur. Bakı Universitetinin təhsil şöbəsinin müdiri Abdullayev Əmənulla ilə ailə qurur. 3 -cü kursda oxuyanda 30- cu illərin təhlükəsi yaxınlaşırdı. Astra Kəngərlinskaya anasının danışdıqlarını belə xatırlayır: “Bir gün evlərində axtarış aparılır. Əmənullanın yazı masasından Ruhulla Axundovun resenziyası ilə məktub tapılır və bu kifayət edirdi ki, Əmənullanı həbs etsinlər”. Xədicə xanımı s ürgün gözləyirdi. Əmənulla Bayıl həbsxanasına salınmışdır. O, Xədicədən xahiş edirdi ki, boşanma haqqında ərizə yazsın. Lakin Xədicə xanım bunu etmək istəmirdi. Xədicə xanımın qardaşı Ənvər bəy DTK - ya gedib xahiş edirdi ki, Xədicənin yerinə onu sürgün etsinlər. Lakin DTK etiraz etdi. Xədicə xanım yük qatarında sürgünə göndərilir. Bu vaqonda başları “0”qırxılmış gürcü qadınları ilə bərabər 75 yaşlı ağbirçək qubalı qadın - Qəzənfər Musabəyovun anası Ziba xanım da gedirdi. Yolun əzablarına tab gətirməyən yaşlı qadın dünyasını dəyişir. Ölənləri növbəti stansiyada dəmir yolu kənarında basdırırdılar. Xədicə xanım yola özü ilə yorğan - döşək götürmüşdü, döşəyin arasına pul qoymuşdu ki, yolda xərcləsin. Puldan götürüb İvan adlı rus konvoy əsgərinə verərmiş, o, da daya nacaqda bulka- çörək alarmış. Bir neçə gün yol getdikdən sonra döşək yoxa çıxır, kimsə oğurlayır. 109 O, Qazaxıstanın Akmola şəhərinə gəlib çatır. Yağ za - vodunun tibb məntəqəsində həkim işləyir.” Qızı Astra sürgündə anadan olur. 1956 - cı ildə bəraət qazanan Xədicə xanım 1959 - cu ildə qızı ilə Bakıya köçür. Burada yarımçıq təhsilini bitirir. 2003 - cü ildə nəşr olunmuş “Soyqırım analar - dan başlayır”, MTN - nin əməkdaşı Şəfiqə Məmmədovanın tərtib etdiyi kitabda Azərbaycanın represiyaya məruz qalmış qadınlarının siyahısında Xədicə xanım Kəngərlinskaya 82231 nomrəli sayında gedir. Qızı Astra 20 № - li məktəbdə kimya müəllimi işləyir.Astra xanımın həyat yoldaşı Məmməd Axundov bioloq idi, Kampuçiyada elmi iş aparılan zaman teroristlər tərəfindən öldürülmüşdür.Uşaqları: Rövşən bəy və Gulşən xanım. Gülşən İnqiltərədə yaşayır. Foqiyyə xanım Əsgərova (1916 - 1967) İrəvanda anadan olub və qardaşı Ənvər Kəngərlinski ilə soy adlarını dəyişib atalarının adını soy adı kimi qəbul ediblər. Çünki, bu soy ad onlara bir çox çətinliklər törədirdi. “Kulak” ünsürü kimi soy adına görə ali təhsil məktəbinə qəbul etmirdilər. Foqiyyə xanım bioloq idi və ixtisası üzrə işləyirdi. Ailə həyatı qurur, lakin övladı olmur. Əsgərov (Kəngərlinski) Ənvər Əsgər oğlu 1918 - ci ildə Yerevanda anadan olmuşdur. Bakı Universitetinin tibb fakultəsini cərrahlıq şöbəsini bitirmişdir. Tibb xidməti kapitanı Ənvər Əsgərov cəbhədə hərbi cərrah fəaliyyəti göstərmişdir. Son məktubları Leninqraddan gəlmişdi. Anası Dövrə xanım oğlunun yolunu gözləyə - gözləyə onunla görüşməyib 1954 - cü ildə dünyasını dəyişir. Ənvərdən son məktub 1942 - ci ildə gəlmişdi. Kəngərlinski soyunun nümayəndələri indi Bakıda, Rusi - ya, ABŞ, İngiltərədə və başqa ölkələrdə yaşayır və işləyirlər. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 19 mart 2004- cü il tarixdə imzaladığı Qanunla Naxçıvan Muxtar Respublikasının inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilərək, Kəngərli rayonu yaradıldı. 110 Bu qələmə gətirdiyim bəzi məlumatlar, Azərbaycanımızın gözəl hissələrindən biri indi Ermənistan adlandırılan ölkədə baş vermişdir. Mən əminəm ki, bir gün gələcək və gözləri yollarda qalmış, öz sahiblərini gözləyən torpaqlarımız, bulaqlarımız, dağlarımız yenə də öz sahiblərinə qovuşacaqlar: Yaddaşdan silinməz gözəl İrəvan, Qayıdar yenə də bizə İrəvan. Ədəbiyyat 1. Naxçıvan ensiklopediyası, səh. 213 2. İ.Məmmədov, S,Əsədov. “Ermənistan azərbaycanlıları və onların acı taleyi”, Bakı, 1992 3. M.Süleymanov. “İrəvan xanlığının Rusiyaya birləşdirilməsi tarixindən”, Bakı, 1997 4. Ениколопов И.К. “Грибоедов и Восток”, 1974 5. S .Şü kürov. “G ə nc ə li Cavad xan ı n hekay ə ti”, 1982 6. Б.Балаян. “Кровь на алмазе Шах”, 1983 7. Qlinka.“Erm ə nil ə rin Az ə rbaycana köçürülm ə si”, Bak ı, 1995 8. “Тифлисский листок”. Газета №3, 1895 9. Лалаян А.Л. “Исторические записки”, 2 т., Москва, 1938 10. Q.R.Həsənov.“Silinməz adlar, sağalmaz yaralar”, Bakı, 1997 11. Ş.Məmmədova.“Soyqırım analardan başlayır”, Bakı, 2003 12. ASE, cild II, səh. 572 13. Ч.Каджар. “Каджары”, Bakı, 2001 14. Buklet. “Qədim İrəvan xanlığının tarixi abidələri və adəbi irsi”, “Vətəndaşların sosial rifahı naminə” 111 Qeyri Hökumət Təşkilatı, Bakı, 15. Şəmistan Nəzirli. “Qacarlar”, Bakı, 1995 16. Övliyyə Çələbi. “Səfərnamə”, cild III, səh. 150 17. B.Budaqov, Q.Qeybullayev. “Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti” 18. F.Əliyev, U. Həsənov. “İrəvan xanlığı” 19. T.Talıblı. Ə.Əliyev. Dövrü, həyatı , şəxsiyyəti. Bakı, 1997 20. Гейбуллаев Г.Г. “История Кенгер Элла”. Баку, 2002 21. Гумилёв Л.Н. “Древние тюрки”, 22. H əзирлиШ.“Азəрбајҹан ҝенераллары”, Bak ı, 1995 23. ATŞC “Xəbərlər”, № 2, Бакы, 1996 24. ASE, IV cild 25. BSE, XIX cild 26. Mahmudzadə E. “Dünyanın bəzəyi Naxçıvan”, 1998 27. Bağırov “Kəngərli yurdunun generalları”, 1994 28. ATÇC “Xəbərlər” №2, 1991 29. F.Əliyev. “Naxçıvan xanlığı”. 30. Р.Н.Иванов. “Именем Советского Союза”, M., 2007. 31. Ч.Гаджар. Старая Шуша», Баку, 2007. 32.”Şü kürnameyi- ş ahin ş ah ”, 1899, Ş u ş a nəşriyyatı 33. ATŞC “Xəbərlər”, №2 Bakı, 2001. 34. T.Qasımova. “Zaur Qədimbəyov dost və tanışların xatirələrində”. Bakı, 2005 35.Э.Исмайлов. “Правители Азербайджана» Хронологические и родословные таблицы. Баку, 1998. 36. Ş.Nəzirli “1920 ildə Qarabaq döyüşləri”. Bakı, 2009. 37. Əkbər Zeynalov” İrəvan ziyalıları”, Bakı, 1999 112 38. Р.Н.Иванов “Оборона Баязета:Правда и ложь”. М., 2005. 39. Р.Н.Иванов “Генерал - адьютант его Величества. Сказание о Гусейн хане Нахичеванском» М., 2006 40. AT Ş C X ə b ə rl ə r. 5-ci burax ı l ış. B. 2004 ****** Bu kitabda zad ə kan ail ə l ə rind ə n b ə hs olundu ğ u ucun xan, ş ahzad ə soyuna malik olan ail ə l ə rin davam çı lar ı na hörm ə t namin ə v ə ə silzad ə tituluna gör ə ki ş il ə r ə b ə y, qad ı nlara xan ı m söyl ə nilib. H ə r k ə s ə sas ə n öz insani keyfiyy ə tl ə rini mük ə mm ə ll əş dirm ə lidir v ə soy kökünün g ə dimd ə n müasir zamana kimi ail ə bilik m ə nb ə yini t ə kmill əş dirib çatd ı rmal ı d ı r. Onda ə silzad ə lik genini h ə rt ə r ə fli ya ş ada bil ə rik. Hörm ə tli oxucu ! Ə g ə r Sizd ə bu kitabda ad ı çə kil ə n n ə sill ə r ı n nümay ə nd ə l ə r ı haqq ı nda ə lav ə m ə lumatlar (foto şə kill ə r, s ə n ə dl ə r v ə s.) varsa 411-82-25 telefonla ə laq ə saxlaman ı z ı xahi ş edir ə m. 113 ŞƏKİLALTI YAZILAR: S ə k .1: İ r ə van Xanl ığı S ə k.2: 1818-ci il İ r ə van Xanl ığı n ı n demoqrafik göst ə ricil ə ri S ə k.3: Q.Sultanovun do ğ um şə had ə tnam ə si S ə k. 4.1 – 4.2: Gülrux xan ı m ı n m ə ktubu S ə k. 5.1- 5.2: Ə kb ə r b ə y Qaz ı yevin kamal attestat ı S ə k .6: Ə kb ə r b ə y Qaz ı yevin şə xsiyy ə t v ə siq ə si S ə k .7: Ə kb ə r b ə y Qaz ı yevin xahi ş i S ə k.8: Cahangir Q ə dimb ə yovun xahi ş i S ə k.9: Do ğ um şə had ə tnam ə si №3124 S ə k.10.1-10.2: Cahangir Q ə dimb ə yovun xahi ş i S ə k .11: İ r ə van Xanl ığı n ı n bayraqlar ı, H ə s ə n Xan, körpü, Xan saray ı ndan görün üş S ə k.12: H ə s ə n Xan Qacar S ə k.13: Nax çı van ı n qerbi S ə k.14: Mirz ə Q ə dim İ r ə vani . Ş ahzad ə M ə culla Qacar S ə k.15: Mirz ə Q ə dim İ r ə vani . Ş ahzad ə Mah T ə l ə t xan ı m S ə k.16: H ə s ə n Qaz ı yev S ə k.17: H ə s ə n Qaz ı yev v ə Bülbül xan ı m, o ğ ullar ı Cavad v ə Ş amil S ə k.18: Molla X ə lil Qaz ı S ə k.19: Vaqif Qaz ı yev S ə k.20: Arif Qaz ı yev S ə k .21: Ş amil Qaz ı yev 114 S ə k.22: T ə rlan xan ı m S ə k.23: Taliy ə xan ı m S ə k.24: Fir ə ngiz x., Natella x., Samir , İ lah ə; oturublar – Arif Qaz ı yev v ə n ə v ə si Mikay ı l S ə k.25: Mirz ə Cabbar Qaz ı yev S ə k .26: Ə kp ə r Qaz ı yev S ə k.27: Hüseyn Qaz ı yev S ə k.28A : Ə lib ə y Qaz ı yev S ə k.29: Ziv ə r x. Qaz ı yeva S ə k.30: Fatma x. Hac ı b ə ylinskaya S ə k.31: S ə k .32: İ brahim b ə y v ə Fatma x. Qaz ı yevl ə r S ə k.33: Gülrux x. v ə Zib ə nd ə x. S ə k.34: Kamal Q ə dimb ə yov S ə k.34A: K ə rim Qaz ı yev S ə k .35: Ə li əş r ə f b ə y v ə q ı z ı Popu ş x. S ə k.36: soldan sa ğ a – Nazim Q ə dimb ə yov , Ə ziz Ə liyev , Ə mir ə Q ə dimb ə yov ə, Kamal Q ə dimb ə yov , Ə bülf ə t Q ə dimb ə yov, Zina Q ə dimb ə yov ə, M ə nsur Qas ı mb ə yov, M ə mm ə d Qaz ı yev, Gülrux Q ə dimb ə yov ə S ə k.37: Xan ı mz ə r Q ə dimb ə yov ə S ə k.38: La çı n x. S ə k.39: S ə k .40: Ş axrux Mirz ə 115 S ə k.41: B ə hm ə n Mirz ə S ə k.42: soldan sa ğ a oturublar – Kamran Mirz ə Qacar, onun h ə yat yolda şı M ə hb ə yim x. caban ş ir, bac ı s ı F ə xrisultan x., bac ı s ı n ı n h ə yat yolda şı Ə ziz b ə y Sultanav, dayan ı blar – Camal Mirz ə v ə Darab Mirz ə S ə k.43: Mahmud b ə y Sultanov S ə k.44: oturublar - F ə xridövl ə t x. Qubu ş ova v ə Q ə hraman Sultanov, dayan ı blar – Ziny ə t x. Sultanova v ə Me şə Muxtar Qubu ş ov, Maxcamal (ə lind ə gül) S ə k.45: R ə him b ə y v ə Nazir ə xan ı m Sultanovlar S ə k .46: Ə bülf ə t b ə y, Bik ə xan ı m v ə Z ə rif ə x. Sultanovlar S ə k.47: Q ə hraman v ə Fatma x. Sultanovlar S ə k.48: R əş id b ə y, F ə xridövl ə t x., Me şə Muxtar v ə Max-camal Qubu ş ovlar Sək.49: Maxrux Qacar Sək.50: Əziz Sultanov Sək.51: Qəhraman Sultanov və Əli Mustafayev, Xalidə, Rəşid, Fəridə, Rafiq, Tərifə, İbrahım Yerevan ş. usaq dəmiryolu, 1951 -ci il. Sək.52: Sək.53: Foqiyə x., Zərri x. və Bülbül x. Kəngərlinskilər Sək.54: Bülbül x. Kəngərlinskaya oğulları Nurəddin və Ulduz Sək.55:Ənvər və Ulduz Kəngərlinskilər Sək.56: dayanıblar - Bülbül x., Foqiyə x., Nuriyyə x. və Şərqiyyə x., oturublar - Zərri x., Dövrə x., Nurəddin bəy, Eldar və Elmirə 116 Sək.57: dayanıblar – Nurəddin, Eldar, Elmirə, İldırım, Ul-duz; oturublar - Nuriyyə x., Səttar, Bülbül x., Cəmilə x., Niza- mi, Nəzimə və Lətif Kəngərlinskilər Sək.58: Sək.59: Naxçıvan, Bəhruz Kəngərlinin məzarı önündə Sək.60: Tərifə x. Sək.61: Zaur Qədimbəyov və İldırım Kəngərlinskiy Həbəşistanda Sək.62: Tərifə, İldırım, Sevda, Azər Sək.63: tədbirdə Sək.64: Matan Qazıyevanın ölümü haqqında şəhadətnamə Sək.65: Xədicə x. Kəngərlinskiya Sək.66: Çəşik Sək.67: Ş.Qazıyev. “Qaçqınlar” Sək.68: Ş.Qazıyev. “Molla məktəbi” Sək.69: Ş.Qazıyev. “Çörək yapanlar” Sək.70: Ş.Qazıyev. “Hamamda” Sək.71: İ.Kəngərlinskiy, T.İsmayılov, K.Kərimovun qızı, P.Əzizbəyova, K.Kərimov, A.Cəlilov Sək.72: Sək.73: Səttar, Bülbül, Nurəddin və Ulduz Kəngərlinskilər İsti suda Sək.74: Kənan, Sevda və Mir Abas Məmmədovlar Sək.75: Azərbaycan xanlıqları 117 Yüklə 5,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|