Дутор Прима
– дуторлар орасида энг юқори регистрни эгаллаган чолғу
бўлиб дуторнинг кичрайтирилган тури. Икки капрон ипак торидан иборат
ушбу чолғу кварта оралиғида созланади. Пардалар дастасини ўйиб хроматик
холда доимий ўрнаштирилган. Торлар кварта бўйича биринчи октавадаги
ми
ва
ля
га созланади.
Ноталар скрипка калитида, эшитилишига нисбатан октава юқорида
ёзилади. Ҳажми кичик октавадаги
ми-ля
дан биринчи октавадаги сол ва
иккинчи октавадаги
до
га қадардир. Дутор примани созланиши биринчи тор
(пастки тор)
ми
, иккинчи тор (юқориги тор)
ля
товушларидир. Умумий овоз
ҳажми биринчи октавадаги “
ми”
товушидан учинчи октава “
ля”
товушига
468
қадар.Дутор прима оркестр ва ансамблда соло чалиш ва жўрнавозлик қилиш
вазифасини бажаради.
Дутор Секунда
– янги ишланган дуторлар сирасига кириб,овоз
жиҳатдан ўрта регистрда. Унинг торлари ҳам капрон ипак тордан.Кварта
интервали оралиғида созланади.Ташқи кўриниши дутор примадан бир оз
каттароқ ,яъни дуторлар косаси бир хил бўлиб, дастасининг узунлиги ҳар
хилдир.Дутор
секунданинг
биринчи
тори
кичик
октава
“
ля”
товушига,иккинчи тори
“ре”
товушига созланади.
Дутор Алт
– транспозиция қилинадиган чолғулар гуруҳига мансуб
бўлиб, ижрода ёзилганига нисбатан бир октава паст эшитилади.
Биринчи тори кичик октава
ля
товушига, иккинчиси эса,
ми
товушига
соф кварта оралиғида созланади.
469
Диапазони кичик октава “
Dostları ilə paylaş: |