Buxoro davlat universitetining pedagogika instituti pedagogik ta

Adabiyotlar ro‘yxati: 
1.
Jumаyеv М.E., Z.G. Tadjiyeva. Bоshlаng‘ich sinflаrdа mаtеmаtikа o‘qitish 
mеtоdikаsi.—
 
Тоshkеnt: “Fan va texmologoya”, 2005-yil.
2.
Jumаyеv М.E., Mаtеmаtikа o‘qitish mеtоdikаsidan praktikum. —
 
Тоshkеnt: 
“O‘qituvchi” , 2004-yil 
3.
Jumаyеv М.E. Bоshlаng‘ich sinflаrdа mаtеmаtikа o‘qitish mеtоdikаsidan 
laboratoriya mashg‘ulotlari. —
 
Тоshkеnt: “Yangi asr avlodi”, 2006-yil.
BOSHLANGʻICH SINF MATEMATIKA DARSLARIDA HISOBLASHGA 
OʻRGATISHDA PEDAGOGIK TEXNOLOGIYALARDAN 
FOYDALANISH
Ochilova Laylo Temirovna 
BuxDUPI o‘qituvchisi
Yoʻldosheva Shohista 
BuxDUPI talabasi 

---

603 
Oʻzbekiston Respublikasida shakllangan uzluksiz ta’lim tizimi barkamol 
shaxs va malakali mutaxassisni tayyorlash jarayonining samarali tashkil etilishini 
ta’minlashga xizmat qiladi. Uzluksiz ta’lim tizimi doirasida faoliyat olib boruvchi 
ta’lim muassasalari ilgʻor, demokratik hamda insonparvar gʻoyalarga tayangan, 
hamda yangicha mazmunga ega boʻlgan ta’lim jarayonini tashkil etishda muhim 
oʻrin tutadi. Uzluksiz ta’lim tizimini shakllantirish, shuningdek, ta’lim mazmunini 
yangilash ta’lim sohasida olib borilayotgan islohotlarning bosh gʻoyasi sanaladi. 
Oʻzbekiston Respublikasining mustaqilligi sharoitida uzluksiz ta’lim 
tizimining barcha bosqichlarida ta’lim jarayonining samaradorligini oshirishga 
xizmat qiluvchi omillarni izlab topish, bu borada eng maqbul omil deb topilgan 
yangi pedagogik texnologiyalarni umumiy oʻrta ta’lim kasb-hunar kollejlari, 
akademik litseylari va oliy oʻquv yurti faoliyatlariga tatbiq etish borasida amaliy 
harakatlarni olib borish maqsadga muvofiq, deb hisoblanmoqda. Ushbu nazariy 
xulosaning amaliy tatbiqi sifatida bir qator tadqiqot ishlari amalga oshirilmoqda.
Har tomonlama barkamol insonni shakllantirish bugungi jamiyatimiz oldida 
turgan dolzarb masalalardan biri boʻlib qolmoqda. 
Ta’lim jarayoniga pedagogik texnologiyalarni olib kirish bugungi kunning 
dolzarb vazifalaridan biridir. Ta’lim - kelajakdagi muvaffaqiyatlar kaliti ekan, 
uning mahsuli sifatida bugungi oʻquvchi kelajakda huquqiy-demokratik jamiyat 
a’zosi sifatida bu jamiyat hayotida toʻlaqonli ishtirok eta olishi, zamonning bozor 
iqtisodiyoti qoʻyayotgan talablariga toʻla javob bera olishi kerak.
Axborot oqimi keskin ortgan, turli yangiliklar hayotimizga shitob bilan kirib 
kelayotgan davrda mustaqil tanqidiy fikrlash koʻnikmalariga ega boʻlgan, 
yangilikni oʻrganishga doim tayyor boʻlgan, hamkorlikdan choʻchimaydigan , 
muloqotga erkin kirisha oladigan shaxsni tarbiyalash ta’lim-tarbiya jarayonining 
asosiy maqsadi boʻlishi kerak va bu borada ta’limda yangi texnologiyalarning 
qoʻllanishiga yoʻl ochilishi maqsadga erishish yoʻlidagi toʻgʻri qadamdir. Hozirgi 

---

604 
kunda yangi texnologiya elementi boʻlgan interfaol usullardan 
keng 
foydalanilmoqda. 
Boshlangʻich sinf matematik darslarida ilgʻor pedagogik texnologiyadan 
foydalanib dars oʻtilsa, oʻqitish jarayoni takomillashadi. 
Hozirgi kunda ta’lim jarayonida interaktiv metodlar, innovatsiyon texnologiyalar, hamkorlikda 
oʻqitish texnologiyalarini oʻquv jarayoniga qoʻllashga qiziqish kundan kun ortib bormoqda. Shu 
vaqtgacha an’anaviy ta’limda oʻquvchi talabalarni faqat tayyor bilimlarni egallashga oʻrgatilgan boʻlsa, 
zamonaviy texnologiyalar ularni egallayotgan bilimlarini oʻzlari qidirib topishlariga, mustaqil oʻrganib, 
tahlil qilishlariga, xatto xulosalarni ham oʻzlari keltirib chiqarishlariga qaratilgandir. 
Pedagogik texnologiya bu yakka tartibdagi pedagogik jarayon boʻlib, u oʻquvchi talabaning 
ehtiyojidan kelib chiqqan holda bir maqsadga yoʻnaltirilgan, oldindan loyihalashtirilgan va kafolatlangan 
natija boʻlishga qaratilgandir. 
Hozirda mavjud boʻlgan pedagogik texnologiyalarni bir qancha belgilariga qarab turlarini 
gapirishdan oldin shuni eslatib oʻtishimiz kerakki, pedagogik texnologiya doimo kompleks bittagina 
omildan, metoddan, tamoyildan foydalanmaydi, ya’ni quyida keltirilgan monotexnologiyalar aslida 
mavjud emas. Lekin har bir pedagogik texnologiyada asosiy e’tibor ular tomoniga qaratilishi natijasida 
ularni shu belgilari boʻyicha turlarga ajratiladi. Bu masalaga turlicha yondashuvlar mavjud boʻlib, ulardan 
ayrimlarini koʻrsatib oʻtamiz. 
Bilish faoliyatini boshqarish boʻyicha pedagogik texnologiyalarning quyidagi turlari ma’lum: 

klassik ma’ruza; 

texnika vositalari yordamida oʻqitish;