Cilt/Volume: 4, Sayı/Issue: (Nisan/April 2022) mrtyu: HİnduiZM’de öLÜm sevinç aksiN
Yüklə 364,32 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
3.
MRTYU : ÖLÜMÜN RUHGÖÇÜ, KARMA VE MOKŞAYLA İLİŞKİSİ Hinduizm’de mrtyu bir geçiş ve dönüşüm durumudur. 58 Geçiş ve dönüşüm ruhgöçü veya mokşa da anlam bulur. Geçişler bir zaman aralığını ifade eder. Mrtyu ile ilişkilendirilen zaman, “yıl” ifadesiyle somutlaştı - rılır. Bu sebeple Hinduizm’de zaman ve yıl mrtyu olarak tanımlanmıştır 59 . Mrtyu ’nun yıl olarak ifadesine kutsal külliyatın genelinde mitolojik ve sembolik ifadelerle rastlanır. Vedalarda yıl yaratılışta, yani yok - luktan varlığa geçişte ölüm ile anlamlandırılmıştır. Brahmanalarda ölümün zaman ve yıl olarak tanımı şu ifadelerde açıktır: “Zamandır, her şeyin sona erdiği belirli bir yıldır, her zaman belirli bir zaman aralığıdır, bir varlığın günlerini sonlandırmasını sağlar. “Yıl, gerçekten ölümdür, çünkü gece ve gündüz aracılığıyla ölümlü varlıkların yaşam sürelerine son veren ve sonra ölen O’dur (bir kişi olarak yıl); dolayısıyla yıl ölümdür.” 60 Burada zamanın ölüm diye nitelendirilmesi, yaratılmışlar için geçerlidir. Buna göre yaratılmış - lar sonludur ve dolayısıyla başlangıçları vardır, başlangıçlarıyla sonları arasında sınırlı bir zaman dilimi yıl diye ifade edilirken aynı zamanda ölüm, bu sınırlı zamanın kendisi ve bu zamanın sona ermesidir. Ancak ölüm de ölümlüdür, bu ise ölümün başlangıç miti ve yaratılışıyla ilişkisinde Mutlak Bir karşısında bu özelli - ğe sahiptir. Dolayısıyla Brahmanalarda ölüm, hem zamanın yasasını yöneten hem de zamanın görevlendir - diği herşeyin efendisidir 61 . Son bulma yıl, yıl ise ölümdür. Yıl da sonludur, bunun için ölümden sonra ölüm de ölümlüdür. Ölümün veya yılın başka bir yönü sona erdikten sonra yeniden varlığa çıkma veya yeni yıl 51 Sri Swami Sivananda, What Becomes After Death? (Tehri Garhwal, India: The Divine Life Society, 1999), 7. 52 Krishnananda, Brihadaranyaka Upanishad , 92. 53 Sivananda, What Becomes After Death? , 18. 54 Cemil Kutlutürk, “Hinduizm’de Cenaze Törenleri (Antyeşti Samskara)”, e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi (Journal of Oriental Scientific Researc) 8/1 (2016), 181. 55 Filippi, Mrtyu: Concept of Death , 140. 56 Doniger, Hindu Myths , 1975, 21. 57 The Vedas , 1.10.16. 58 Fabrizio M. Ferrari - Yudit Kornberg Greenberg, “Death in Hindusim”, Encyclopedia of Love in World Religions (Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2008), 1/147. 59 Gonda, Prajapati and the Year , 13. 60 The Satapatha-Brahmana: Kanda VIII-X , 10:4:3. 61 Zimmer, Hint Sanatı ve Uygarlığında Mitler ve Simgeler , 14. |