Şakir Musayev

Cinayət mühakimə icraatının  

məhkəmə-tibbi təminatı  

 

205

hərəkətləri ilə) görə bir-birindən ayrılır.  Şəraitlərin növbələnməsi 

müxtəlif  şəraitlərdən asılıdır -- cinayət iştirakçılarının və ya digər 

şəxslərin müəyyən hərəkətlərindən, orqanizmdə gedən  əhəmiyyətli 

dəyişikliklərdən (xəsarətlərin yetirilməsi, psixi reaksiya və s.), ətraf 

mühitin və cinayətin baş verdiyi yerin dəyişməsindən və s. asılıdır. 

Göstərilən hadisələr barədə faktiki məlumatlar müxtəlif istintaq 

hərəkətləri (baxış, axtarış, dindirmə, ekspertizanın keçirilməsi və s.) 

keçirilməsi yolu ilə istintaqın gedişində əldə edilir. 

İstintaq hərəkəti gedişində  məhkəmə-tibb ekspertinin fəaliyyət 

predmetinə yalnız konkret məhkəmə-tibbi məzmuna malik və ekspert 

qarşısında qoyulan sualların həllinə istiqamətləndirilmiş  şərait və 

hərəkətlər aiddir. O hərəkət və şəraitlər ki, onların təsviri üçün xüsusi 

məhkəmə-tibbi biliklər tələb olunur. Mütəxəssis onlar arasındakı 

vaxt, məkan, maddi və ya funksional əlaqəni yaratmaqda, ayrı-ayrı 

tibbi faktlar və  təhlil edilən  şəraitlərin tərkib hissəsi olan 

vəziyyətlərin  əhəmiyyətini təyin etməkdə, istintaqı aparılan cinayət 

barədə bütün məhkəmə tibbi məlumatı tutuşdurmaqda və 

razılaşdırmaqda müstəntiqə kömək etməlidir.  

Məhkəmə-tibbi baxımından təhlil olunan şərait strukturunu tərkib 

hissəsi haqda məlumatları (əməliyyat, istintaq və ya ekspert) aşağıda 

göstərilənlər təşkil edir: 

  zədə törədən faktorların xüsusiyyəti haqda - cinayətkarın istifadə 

etdiyi silahlar, əşyalar, maddələr, digər maddi təzahürlər və 

proseslər haqda; 

  xəsarətlərin törənmə mexanizmi haqda; 

  zərərçəkənin vəziyyəti və orqanizmində baş verən dəyişikliklər 

haqda - sağlamlıq vəziyyəti, keçirilmiş  xəstəliklər və onların 

xarakteri, travmalar, inkişaf qüsurları, xüsusi fiziolojı  vəziyyət, 

eləcə  də göstərilən travma nəticəsində funksiyaların pozulma 

xarakteri və ardıcıllığı haqda; 

  Zədətörədici faktora xarici mühitin təsiri haqda - zədənin törənmə 

vaxtı (müddəti), hadisə yerinin maddi təchizatı, təbiət və texnolojı 

amillər haqda; 

İstintaq hərəkətində ekspert iştirakının məqsədi göstərilən 

məlumatlardan istifadə etməklə, onu digərləri ilə, o cümlədən artıq 

---