Conference Paper · March 023 citations reads 163 authors

 
Key words:
linguistics, divisions of linguistics, relationship of linguistics with other sciences, 
theoretical knowledge, features of language
 
Dilçilik ümumi və xüsusi olaraq 2 hissəyə bölünür:
Ümumi dilçilik
hər hansı bir dilə xas olan xüsusiyyətlərlə məşğul olur və müxtəlif dillərə tətbiq oluna 
bilən nəzəriyyə qurur. O, dilin mahiyyətini və təbiətini müəyyən etməyə, dillərin mənşəyini və onların inkişafı 
və fəaliyyət göstərməsinin ümumi qanunauyğunluqlarını öyrənməyə, dillərin təsnifatını verməyə çalışır, 
həmçinin onların öyrənilməsi üsullarını işləyib hazırlayır. 
Xüsusi dilçilik
mənşəyinə və coğrafi mövqeyinə yaxın olan hər hansı bir dili və ya dillər qrupunu 
hərtərəfli öyrənir. Məsələn, rus dilçiliyi rus dilini, roman dilçiliyi - əlaqəli roman dillərini (fransız, italyan, 
ispan, rumın, moldavan və s.), alman dilçiliyi - alman dillərini (alman, ingilis, isveç, danimarka və s.) 
Ümumi və xüsusi dilçilik bir-biri ilə sıx bağlıdır. Nəzəri biliklər konkret dillərin praktiki öyrənilməsi 
prosesində doğulur. Bu tədqiqatların nəticələri ən mühüm ümumi nəzəri problemlərin müəyyən edilməsi və 
başa düşülməsi üçün əsas rolunu oynayır. Öz növbəsində əldə edilən nəzəri nəticələr konkret dillərin 
öyrənilməsinin prinsip və metodlarının təkmilləşdirilməsinə öz təsirini göstərir. Müəyyən bir dilin tarixini, 
quruluşunu və fəaliyyətini daha yaxşı başa düşmək üçün ümumi mənşə və inkişaf qanunlarını, ümumiyyətlə 
insan dillərinin quruluşunu və fəaliyyətini başa düşmək lazımdır: axı, hər bir dil bəşəriyyətin ümumi linqvistik 
mənzərəsinin yalnız bir hissədir. Məhz buna görə də konkret bir dilin – alman, rus, ingilis, ispan, ərəb, yapon 
və hər hansı digər dillərin öyrənilməsi mütləq şəkildə ümumi və ya nəzəri dilçiliyin nəzərdən keçirdiyi nəzəri 
problemlərin öyrənilməsi ilə tamamlanır (Davies & Elder, 2004). 
Buna görə də, ayrı-ayrı dillərin və dil qruplarının, yəni xüsusi dilçilik və dil nəzəriyyəsinin öyrənilməsi 
daimi qarşılıqlı əlaqədədir: dilçilərin öyrəndikləri dillərdə tapdıqları dərhal qavranılır və dil nəzəriyyəsinə daxil 
edilir; hər bir yeni nəzəri nailiyyət konkret dillərin öyrənilməsi praktikasına geniş şəkildə daxil edilir, şərhlərdə 
və təriflərdə öz əksini tapır, dillərin öyrənilməsi və tədrisində dəyişikliklərə səbəb olur.