Conference Paper · March 023 citations reads 163 authors

The XXXVI International Scientific Symposium "Multidisciplinary Studies of the Turkish World" 
The 25
th
 of March 2023 ISBN: 978-605-72481-0-7 Eskishehir / Türkiye 
 
---110--- 

səhv hesab edilən sözlər kənarlaşdırılır; 

bəzən mənaca bir-birinə oxşar olan sözlər fərqlənirlər, məsələn, rob və steal; funny və fun, make 
və do kimi. Bu sözləri seçərkən kontekst nəzərə alınmalıdır; 

çalışmalar yerinə yetirildikdən sonra diqqətli şəkildə yenidən yoxlanılmalıdır. 
Aşağıdakı çalışma nümunəsi bu tip çalışma növlərinə aiddir. 
Choose the correct word to complete the sentences 
1) 
After loading our skis and bags, we 
onto the bus. 
2)
The bullet entered his arm, exited his shoulder and 
in his jaw. 
3)
The space shuttle flight had to be 
at the last minute because of severe weather 
conditions. 
4)
He quit his job because he wasn't able to get along with his 
workers. 
5)
I wasn't there, but 
it was a great party. 
6)
His best friend 
him to divorce his wife after he found out she was having an affair. 
7)
If you don't wear a helmet when you ride your bicycle, the current 
is about equal to the 
cost of buying a new helmet. 
8)
The picnic has been cancelled on 
of the rain. 
9)
He has been 
of murder in the death of his business partner. 
10)
The police freed a suspected murderer because they didn't have enough 
to charge him. 
1.Aborted; 2.Account; 3.Accused;4.Apparently;5.Counseled;6.Evidence;7.Fellow;8.Lodged;9.Penalty;10. 
Proceeded. 
Fərqli sözün çıxarılması-fərqli sözün seçilməsinə aid olan çalışmalarda üç və ya dörd sözdən fərqli 
olanı seçilir. 
1. İlk öncə bütün sözlərin diqqətli şəkildə oxunulması vacib hesab edilir. 
2. Fərqli sözü seçməyə başlamazdan əvvəl sözlər arasında əlaqəni tapmaq lazımdır. 
3. Bəzən sözlərin fərqli olduğu səbəbini izah etmək lazım gəlir və bunun üçün təlimatların izlənilməsi 
vacibdir. 
4. Bəzən mənası bilinməyən söz intuisiya vasitəsi ilə tapıla bilir və doğru olur. 
5. Qurtardıqdan sonra cavabları yenidən nəzərdən keçirmək lazımdır. 
Söz yaradıcılığı-söz yaradıcılığı tipli çalışmalarda cümlə və ya mətn oxunulur, bundan sonra isə həmin 
mətnə və ya cümləyə uyğun olaraq sözün forması isimdən sifətə, feldən isimə və s. dəyişilir. Məsələn, 
aşağıdakı nümunəni nəzərədən keçirək: 
The _____ was very nervous
. (sing) 
Bu cümlə nümunəsi şəxs bildirən isimlə tamamlanmalıdır (singer). Feil (sing) şəxs bildirən ismə 
(singer) çevrilməlidir. 
Bu tipli çalışmalarda prosedura aşağıdakı şəkildə baş verir: 

ilk öncə dəyişilməsi lazım olan sözə diqqət yetirilməlidir; 

əksər hallarda sözün başlanğıc forması deyil, sonu dəyişikliklərə məruz qalır; 

yeni söz fel, isim, sifət və ya zərf formasında ola bilər; 

-ment, -ion, -ness, -ity isim düzəldən şəkilçilərə aid edilir. Şəxs bildrən isimlərin sonluğu isə -er, -
or, -ist, -ian kimi şəkilçilər ilə bitir; 

-able, -ible, -ive, -al, -ic, -ed, -ing sifət düzəldən şəkilçilərə aid edilir; 

bəzi fellər : -ise, -ate, -en şəkilçiləri vasitəsi ilə düzəlir; 

əksər zərflər –ly şəkilçisi ilə düzəlir; 

çalışma yerinə yetirildikdən sonra yenidən diqqətlə nəzərdən keçirilməlidir. 
Birlikdə işlənən sözlər. 
Bu növ çalışmalarda hər qrupdan bir söz götürülərək söz birləşməsi yaradılır. 
1. Söz birləşmələri: fel+ism: make + friends, do + your homework və s. 
2. Mürəkkəb isimlər: snow + boarding, wind + surfing, mountain + biking və s. 
3. Sözönləri ilə işləyən fel və ya sifətlər: listen + to, look + at, agree + with, good + at, interested + in 
və s. 

---