Cyki (Cinsi yolla keçən infeksiyalar)

Sinir sisteminin zədələnməsi – neyrosifilis (A52.1-A52.3) şərti olaraq erkən neyrosifilisə (yoluxma anından 5 ilə qədər) və gecikmiş neyrosifilisə (yoluxma anından 5 il sonra) ayrılır. Gecikmiş neyrosifilisin inkişafı sifilis əleyhinə müalicənin aparılmaması və ya əvvəlki keyfiyyətsiz müalicə , yanaşı gedən xroniki infeksiya , intoksikasiya , travma ilə əlaqəlidir.

Neyrosifilis zədələnmiş sinir toxumasının növündən asılı olaraq meningeal , meninqovaskulyar , parenximatoz , qummoz olaraq ayırd edilir .

Sifilisin erkən mərhələlərində əsasən sinir sisteminin (beyin qişası və damarları ) meningeal və meninqovaskulyar zədələnməsi meydana gəlir , bunlara uyğun olaraq isə aşağıda sadalananlar üzə çıxır

• 
  kəskin generalizə olunmuş sifilitik meningit
  
• 
  görmə və eşitmə sinirlərinin nevriti ilə ahəngləşən , bazal sifilitik meninqonevrit
  
• 
  latent sifilitik meningit
  
• 
  erkən meninqovaskulyar sifilis
  
• 
  meninqomielit
  
• 
  nevritlər
  
• 
  sifilitik hidrosefaliya
  

Sadalanan formaların içərisində ən çox sifilitik meninqonevrit - erkən sifilisli xəstələrin 1/4 – 1/3 də rast gəlinir . Nevroloji şəkil baş beyin qişasının qıcıqlanması -baş ağrı , baş dönməsi , ürəkbulanma , qulaqlarda küy , beyin daxili təzyiqin yüksəlməsi ilə meydana gəlir .

Gecikmiş neyrosifilisdə sinir parenximasının (sinir hüceyrələri, sinir lifləri, qliya) degenerativ zədələnməsi qeyd olunur ki , bunun nəticəsində də spesifik iltihablaşma prosesi - parenximatoz neyrosifilis , həmçinin spesifik qummanın sinir toxumasına təzyiqi nəticəsində - qummoz neyrosifilis.
Gecikmiş sifilisin aşağıda sadalanan formaları ayird edilir :

• 
  gecikmiş latent sifilitik meningit
  
• 
  gecikmiş diffuz meninqovaskulyar sifilis
  
• 
  beyin damarlarının sifilisi (damar sifilisi)
  
• 
  bel quruluğu
  
• 
  proqressiv iflic
  
• 
  beyin qumması
  

Gecikmiş neyrosifilisin formalarından asılı olaraq baş ağrısı, baş dönməsi, hemiparez, epileptik tutmalar, iflic, yaddaşın itməsi , şəxsiyyətin tamamilə itməsinə qədər nevroloji simptomlar meydana gəlir.