D. R. Abdikarimova, G. M. Bekimbetova

Baholash jarayonining subyektlariga 
quyidagilarni kiritish mumkin:
davlat hokimiyati organlari
tashkilotlar va yuridik 
shaxslarning individual 
baholovchilari
baholovchilarning 
professional uyushmasi
baholash xizmatining 
iste’molchilari – ijro 
hokimiyatining baho haqidagi 
hisobotda o‘z aksini topadigan 
ma’lumotlarga ega bo‘lgan 
jismoniy va yuridik shaxslari
buyurtmachi-
baholovchilarni – baholovchi 
va yuridik yoki jimsoniy 
shaxslarning yozma shakldagi 
shartnoma bo‘yicha o‘zaro 
kelishuv asosida u yoki 
bu obyektning baholanishi 
amalga oshiriladi
1.1-rasm.  Baholash jarayonining subyektlari
1
.
Hokimiyat organlari tizimni shakllantirishda, talablarni bel-
gilashda, baholash jarayonini tashkil etish uchun shart-sharoitlar 
yaratishda, normativ-huquqiy aktlar va ularning ijro organlari 
tomonidan amaliyotga joriy qilinishida va baholovchilarning 
faoliyatini nazorat qilishda ishtirok etadi.
Hokimiyat organlarining normativ-huquqaiy aktivini ba-
holash jarayonini qat’iy tartibga bog‘lanib qolishidan saqlash va 
real iqtisodiy hayotga imkon qadar yaqinlashtirish maqsadida 
baholovchilarning o‘zlari ushbu jarayonda faol ishtirok etishining 
maqsadga muvofiq ekanligi nazarda tutiladi.
Baholash ishini tashkil etishda baholash haqida shartnoma asos 
bo‘lgan hollarda O‘zbekiston Respublikasining «Baholash faoliyati 
haqida»gi (1999-yil 19-avgust) Qonuni, fuqarolik qonunlari talablari 
tomonlar ixtiyoriga havola etiladi. Qonunga binoan shartnomada 
1
 Mualliflar tomonidan tayyorlandi.

---

14
buyurtmachi va baholovchi jismoniy va yuridik shaxslar bo‘lishi 
mumkin. Buyurtmachi, baholovchidan farqli o‘laroq, individual 
xususiy tadbirkor bo‘lmagan jismoniy shaxs ham bo‘lishi mumkin. 
Har ikki tomon orasida ma’lum bir obyektni baholash haqida 
shartnoma rasmiylashtiriladi yoki uzoq muddatga bir qator 
obyektlarni baholash haqida buyurtmachining arizasiga asoslaniladi.
Ta’kidlash joizki, «baholovchi» atamasi ikki ma’noda 
qo‘llaniladi: birinchidan, baholovchi – baholash jarayonini amalga 
oshiruvchi  firma;  ikkinchidan,  baholovchi  –  baholash  jarayonini 
amalga oshiruvchi professional jismoniy shaxs.
Shu tariqa baholash jarayonini amalga oshiruvchilar bu borada 
umumiy qobiliyatga va huquqqa ega bo‘lgan, uning ustavi bilan tanish 
bo‘lgan individual tadbirkorlar, yuridik shaxslar bo‘lishi mumkin.