Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin

 

---

42 
 
Cədvəl 2. 
Aortanın laylanmasının risk amilləri 
Uzun müddət mövcud olan arterial hipertenziya, siqaret çək-
mək, dislipidemiya, kokain/krek, birləşdirici toxumanın xəstə-
likləri  
İrsi fibrillinopatiyalar 
Marfan sindromu 
Ehlers-Danlos sindromu 
Damarların irsi xəstəlikləri 
İkitaylı aorta qapaqları 
Aortanın koarktasiyası 
 Vaskulitlər  
Giqant hüceyrəli arteriit 
Takayasu xəstəliyi 
Bexçet xəstəliyi 
Sifilis 
Ormonda xəstəliyi 
Qəflətən tormoz zamanı baş verən travma 
 Avtomobil qəzası 
 Hündürlükdən yıxılma 
 Yatrogen səbəblər 
Kateterin yeridilməsi / cərrahi alətlərdən istifadə 
Qapaqlarda (aortada) əməliyyatlar 
Aortatomiya / aortanın yandan yaxud tam sıxılması 
Stent-qraft anastomozu 
Aortanın plastikası 
Aorta divarının kövrəkliyi 
 
 

---

43 
 
Nadir  hallarda  iltihabi  xəstəliklər  risk  amili  kimi  rol  oynaya 
bilər.  Aortanın  divarının  yatrogen  laylanması  invaziv  retroqrad 
kateter müdaxiləsi zamanı, həmçinin aorta qapağında cərrahi əməliy-
yatın gedişi zamanı və ondan sonra meydana çıxa bilər. (Cədvəl 3).  
 
Cədvəl 3. 
Kəskin laylanan aortanın etiologiyası  
(yatrogen səbəblər) 
Səbəblər 
A tipi 
B tipi 
Ürəkdə əməliyyatlar 
18 (68 %) 
1 (12 %) 
Koronaroqrafiya 
 7 (27 %) 
7 (87 %) 
Böyrək  angioplastikası  
 1 (4 %) 
-- 
 Fəsadlar 
 Yatrogen 
Öz-özünə yaranmış 
Miokardın işemiyası 
36 % 
5 % 
Miokard infarktı 
15 % 
3 %  
Ətrafların işemiyası 
14 % 
8 % 
Otuz günlük ölüm 
35 % 
24 % 
 
Hamiləliklə əlaqədar aortanın laylanması təhlükəli hesab edilsə 
də kifayət qədər nadir hallarda rast gəlinir.