Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin

 
 
 

---

48 
 
AORTANIN KLASSİK LAYLANAN 
ANEVRİZMASI 
 
 Kəskin laylanan anevrizma, damarın həqiqi və yalançı mənfəzini 
bir-birindən  ayıran  intima  diliminin  sürətlə  yaranması  ilə  təzahür  edir. 
Əksər  hallarda  (təxminən  90%)  məhz  intimanın  bu  cür  aralanması, 
aortanın həqiqi və yalançı mənfəzlərinin arasındakı əlaqənin olduğu yer 
hesab  edilir.  Laylanma  anteqrad  yaxud,  retroqrad  istiqamətdə  yayıla 
bilir.Bu  zaman  prosesə  kənar  şaxələr  də  cəlb  olunmaqla  fəsadların 
(şaxələrin  obstruksiyası  hesabına  –  dinamiki  və  statik  obstruksiya  – 
işemiya  –  tac  arteriyalardan  tutmuş  qalça  arteriyasına  qədər,ürək  tam-
ponadası  və  aorta  qapağının  çatışmazlığı)  inkişaf  etməsi  halları  rast 
gəlinə bilir. Laylanan aortanın şərti təsnifatında onu kəskin, yarımkəskin 
və  xroniki  formaya  ayırmaq  və  tədqiqat  nöqteyi-nəzərdən,  həmçinin 
müalicə yanaşmalarının seçimi baxımından faydalı hesab etmək olmaz. 
Lakin,  xəstələrin  fərdi  xüsusiyyətlərinin  təsvirində  və  yaşama  qabiliy-
yətlərinin qiymətləndirilməsində ondan istifadə etmək olar. Patofizioloji 
nöqteyi-nəzərdən aortanın  laylanmasının proqressivləşəcəyini  qabaqca-
dan söyləmək kifayət qədər çətindir. Riski təxmini qiymətləndirməkdən 
ötrü  bəzi  kliniki  əlamətlərdən  istifadə  etmək  olar  (məsələn,  həqiqi  və 
yalançı  mənfəzlər  arasındakı  daimi  əlaqənin  olması,  yalançı  kanalın 
açılması və s. barədə məlumatlar).