Dərs vəsaiti Azərbaycan Texniki Universitetinin 25 dekabr 2017-ci

Dövlət: mərkəzi dövlət orqanı, yerli icra orqanı və ya bələdiyyələr tərəfindən yaradılması təklif edilən, qurulan və idarə olunan məhəllələr;

Özəl: şirkət, kooperativ və ya sənayeçilər assosiasiyası tə- rəfindən yaradılan məhəllələr;

Dövlət-özəl: dövlət tərəfindən yardım göstərilməklə şirkət, kooperativ və ya sənayeçilər assosiasiyası tərəfindən yaradılan məhəllələr.

1990-cı illərdən başlayaraq ayrı-ayrı ölkələrdə özəl sektor tərəfindən yaradılan və idarə olunan sənaye məhəllələrinin sayı artmaqdadır. Buna baxmayaraq, sənaye məhəlləsi üzrə layihələrin təşkili dövlət dəstəyi olmadan mümkün deyildir. Belə ki, torpaq üzərində mülkiyyət hüquqlarının müəyyən edilməsi, planlaşdır- ma, ətraf mühit məsələləri və s. məsələlərdə sənaye məhəllələri- nin yaradılması dövlətin iştirakını ön plana çıxarır.
Dünya təcrübəsində istehsal təyinatlı obyektlərlə təminatına görə sənaye məhəllələri 5 qrupa bölünür:

• 
  sifarişlə tikilən obyektlər – yerli sənaye müəssisələrin sifarişi ilə tikilən anqarlar;
  
• 
  standart layihələrlə yanaşı, xüsusi sifarişlə tikilən anqarlar;
  
• 
  bir neçə ölçüdə tikilən anqarlar – bu tip sənaye məhəllələri adətən kiçik həcmli istehsalı təşviq etmək üçün qurulur və burada sənaye müəssisəsinə bir neçə tipik standart binadan seçim imkanı verilir;
  
• 
  bir neçə standart anqar və yeni anqarların tikilməsi üçün hazır olan torpaq sahələri – bu tip sənaye məhəllələrində orta və böyük həcmli sənaye müəssisələrinin qurulması təş- viq olunur;
  
• 
  yalnız yeni anqarların tikilməsi üçün hazır olan sahələri – bu tip sənaye məhəllələrində müvafiq məhəllə qaydalarına uyğun olaraq sənaye müəssisəsi öz bina və qurğularını tikir.
  

Sənaye məhəllələrində bir sıra ölkələrdə infrastruktur (elek- trik, qaz, kanalizasiya, bina və qurğular və s.) və idarəetmə xid- mətlərindən əlavə olaraq digər stimullaşdırıcı üstünlüklər təqdim
edilir. Bu üstünlüklərin sayı və tətbiq edilmə müddəti ölkədə apa- rılan ümumi iqtisadi və sənaye siyasətindən asılı olub ölkədən öl- kəyə fərqlənir.
Bəzi ölkələrdə təklif olunan stimullaşdırıcı üstünlüklər aşağıdakı kimidir:

• 
  aşağı faizlə uzun və qısa müddətli kreditlər;
  
• 
  hazır və müasir bina (anqar) və qurğuların kirayəsi üzrə subsidiyalar;
  
• 
  su və elektrik enerjisi üzrə subsidiyalar;
  
• 
  rabitə xidmətləri üzrə subsidiyalar;
  
• 
  vergi güzəştləri;
  
• 
  məhəlləyə giriş üzrə pəncərə sistemi;
  
• 
  istehsal sahələrinin, avadanlığın və xidmətlərinin birgə isti- fadəsi;
  
•