DƏrs vəSAİTİ (İKİNCİ buraxiliş)
Yüklə 2,33 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Hüquqi şəxslərin əmlak vergisi (1995-2011) Milyon manatla
Hüquqi şəxslərin əmlak vergisi Hüquqi şəxslərin əmlak vergisinin cəmi büdcə gəlirlərində payı, % Hüquqi şəxslərin əmlak vergisinin ÜDM-də payı, % 1995
0,9 0,2
0,04 1996
0,9 0,03
0,03 1997
2,8 0,5
0,08 1998
4,7 1,0
0,1 1999
9,8 1,8
0,3 2000
11,8 1,6
0,3 2001
12,4 1,6
0,2 2002
20,0 2,2
0,3 2003
26,6 2,2
0,4 2004
32,2 2,2
0,4 2005
40,4 1,9
1,6 236
2006 55,8
1,4 1,4
2007 72,4
1,2 0,3
2008 112,9
1,0 0,3
2009 66,2
0,6 1,8
2010 (proqnoz) 101,0 0,9
0,9 2011
(proqnoz) 102,0
0,9 0,9
Torpaq vergisi Torpaq vergisi torpaq mülkiyyətçilərinin və ya istifadəçilərinin təsərrüfat fəaliyyətinin nəticələrindən asılı olmayaraq torpaq sahəsinə görə hər il sabit tədiyyə şəklində hesablanır. Rezident və qeyri-rezident fiziki şəxslər, habelə rezident və qeyri- rezident müəssisələr torpaq sahələri barədə özlərinin mülkiyyət və istifadə hüquqlarını təsdiq edən sənədləri aldıqdan sonra fiziki şəxslər və bələdiyyə müəssisələri bələdiyyələrdə, digər müəssisələr isə vergi orqanında 1 ay ərzində uçota durmalıdırlar. Azərbaycan Respublikasının ərazisində mülkiyyətində və ya istifadəsində torpaq sahələri olan fiziki şəxslər və müəssisələr torpaq vergisinin ödəyiciləridir. Fiziki şəxslərin və müəssisələrin Azərbaycan Respublikasının ərazisində mülkiyyətində və ya istifadəsində olan torpaq sahələri vergitutma obyekti sayılır.
Torpaq vergisinin dərəcəsi kənd təsərrüfatı torpaqları üzrə 1 şərti bal üçün 0,06 manat müəyyən edilir. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən kadastr qiymət rayonları və ora daxil olan inzibati rayonlar üzrə kənd təsərrüfatı torpaqlarının təyinatı, coğrafi yerləşməsi və keyfiyyəti nəzərə alınmaqla şərti balları müəyyənləşdirilir. 237
Sənaye, tikinti, nəqliyyat, rabitə, ticarət-məişət xidməti və digər xüsusi təyinatlı yaşayış fondlarının həyətyanı sahələri və vətəndaşların bağ sahələrinin tutduğu torpaqlar üzrə torpaq sahəsinin hər 100 kvadrat metrinə görə aşağıdakı cədvəldə göstərilən dərəcələr tətbiq olunur:
Sənaye, tikinti, nəqliyyat, rabitə, ticarət-məişət xidməti və digər xüsusi təyinatlı torpaqlar (manatla) Yaşayış fondlarının, həyətyanı sahələrin torpaqları və vətəndaşların bağ sahələrinin tutduğu torpaqlar (manatla) Bakı 10
0,6 Gəncə, Sumqayıt şəhərləri və Abşeron rayonu 8
4
Rayon tabeliyində olan şəhərlərdə, qəsəbələrdə və kəndlərdə (Bakı və Sumqayıt şəhərlərinin, habelə Abşeron rayonunun qəsəbə və kəndləri istisna olmaqla) 2
238
Aşağıdakı torpaqlar torpaq vergisinə cəlb edilmir: yaşayış məntəqələrinin ümumi istifadədə olan torpaqları; dövlət hakimiyyəti orqanlarının, büdcə təşkilatlarının və yerli özünü idarəetmə orqanlarının, Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının və onun qurumlarının, habelə Azərbaycan Respublikasının Dövlət Neft Fondunun mülkiyyətində və ya istifadəsində olan torpaqlar; istehsal fəaliyyətinə cəlb edilməmiş dövlət, meşə və su fondu torpaqları, Xəzər dənizinin (gölünün) Azərbaycan Respublikasına məxsus olan sektorunun altında yerləşən torpaqlar; dövlət sərhəd zolaqları və müdafiə təyinatlı torpaqlar. Vergi Məcəlləsinin 102.2-ci maddəsində göstərilən şəxslərin mülkiyyətində olan torpaqlara görə torpaq vergisinin məbləği 10 manat azaldılır. Torpaq vergisi torpaq barəsində mülkiyyət və ya istifadə hüququnu təsdiq edən sənədlər əsasında müəyyənləşdirilir. Tikililərin və qurğuların altında olan torpaqlara, həmçinin obyektlərin sanitariya mühafizəsi üçün zəruri olan torpaq sahələrinə görə torpaq vergisi tutulur.
İllər Hüquqi şəxslərin torpaq vergisi Hüquqi şəxslərin torpaq vergisinin cəmi büdcə gəlirlərində payı, % Hüquqi şəxslərin torpaq vergisi nin ÜDM-də payı, % 1995
0,8 0,2
0,04 1996
1,0 0,2
0,03 1997
4,5 0,9
0,1 1998
5,0 1,1
0,1 1999
8,5 1,5
0,2 2000
6,7 0,9
0,01 2001
10,4 1,3
0,2 2002
8,8 0,9
0,2 2003
11,3 0,9
0,2 2004
14,1 1,0
0,2 2005
15,3 0,7
0,1 2006
18,5 0,4
0,1 2007
27,1 0,5
0,1 239
2008 30,6
0,3 0,07
2009 26,2
0,3 0,07
2010 (proq) 35,0
0,3 0,09
2011 (proq) 35,0
0,3 0,09
Yol vergisi Azərbaycan Respublikasının ərazisinə daxil olan və həmin ərazidən sərnişin və yük daşınması üçün istifadə edən avtomobil nəqliyyatı vasitələrinin sahibləri olan qeyri-rezident müəssisələri və qeyri-rezident fiziki şəxslər , habelə Azərbaycan Respublikasının ərazisində mülkiyyətində və ya istifadəsində minik avtomobilləri, avtobuslar və digər avtomobil nəqliyyatı vasitələri (bundan sonra bu fəslin məqsədləri üçün—avtomobil nəqliyyatı vasitələri) olan şəxslər Azərbaycan Respublikasının avtomobil yollarından istifadəyə görə yol vergisinin ödəyiciləridir. Azərbaycan Respublikasının ərazisinə daxil olan xarici dövlətlərin, habelə Azərbaycan Respublikasının ərazisində şəxslərin mülkiyyətində və ya istifadəsində olan avtonəqliyyat vasitələri vergitutma obyektidir.
Avtonəqliyyat vasitələrinin növündən, oturacaqlarının sayından, yük götürmə qabiliyyətindən və avtonəqliyyat vasitəsinin yüklə birlikdə ümumi çəkisindən, oxa düşən ağırlığından, Azərbaycan Respublikası ərazisində qət edilən məsafədən, təhlükəli yüklərin daşınmasından asılı olaraq, Azərbaycan Respublikasının ərazisinə daxil olan xarici dövlətlərin avtonəqliyyat vasitələrindən, habelə Azərbaycan Respublikasının ərazisində şəxslərin mülkiyyətində və ya istifadəsində olan avtonəqliyyat vasitələrinin mühərriklərinin həcmindən asılı olaraq, avtonəqliyyat vasitələrindən vergi aşağıdakı dərəcələrlə hesablanır: Azərbaycan Respublikasının ərazisinə daxil olan xarici dövlətlərin avtomobil nəqliyyatı vasitələrindən: - minik avtomobilləri — 15 ABŞ dolları; - avtobuslar üçün oturacaq yerlərinin sayından və Azərbaycan Respublikasının ərazisində qaldığı müddətdən asılı olaraq:
240
Ölkə ərazisində qaldığı müddət Oturacaq yerlərinin sayı 12-dək olanda Oturacaq yerlərinin sayı 13-dən 30-dək olanda Oturacaq yerlərinin sayı 31 və çox olanda 1 gün üçün 15 ABŞ dolları 20 ABŞ dolları 25 ABŞ dolları 1 həftəyədək 30 ABŞ dolları 40 ABŞ dolları 50 ABŞ dolları 1 aya qədər 100 ABŞ dolları 140 ABŞ dolları 175 ABŞ dolları 3 aya qədər 300 ABŞ dolları 400 ABŞ dolları 500 ABŞ dolları 1 ilə qədər 1050 ABŞ dolları 1400 ABŞ dolları 1750 ABŞ dolları
- yük avtomobilləri, qoşqulu və yarımqoşqulu avtonəqliyyat vasitələri üçün oxların sayından və Azərbaycan Respublikasının ərazisində qaldığı müddətdən asılı olaraq: Ölkə ərazisində qaldığı müddət 4 (dörd) oxa qədər olanda 4 (dörd) ox və çox olanda 1 gün üçün 20 ABŞ dolları 30 ABŞ dolları 2 həftəyədək 40 ABŞ dolları 80 ABŞ dolları 1 aya qədər 140 ABŞ dolları 280
ABŞ dolları
3 aya qədər 400 ABŞ dolları 800 ABŞ
dolları 1 ilə qədər 1400 ABŞ dolları 2800
ABŞ dolları
- Azərbaycan Respublikasının ərazisində mülkiyyətində və ya istifadəsində avtonəqliyyat vasitələri olan şəxslər (kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalında istifadə olunan kənd təsərrüfatı texnikası (traktorlar, kombayn və yığım maşınları, pambıq yığan maşınlar) və büdcə təşkilatlarının avtomobil nəqliyyatı vasitələri istisna olmaqla) illik yol 241
vergisini həmin avtonəqliyyat vasitələrinin mühərrikinin həcminə görə aşağıdakı dərəcələrlə ödəyirlər:
Minik avtomobilləri
mühərrikin həcmi 2000
kub santimetrədək olduqda Mühərrikin həcminin hər kub santimetrə görə — 0,01 manat mühərrikin həcmi
2000 kub
santimetrdən çox olduqda 20
manat + mühərrikin həcminin 2000
kub santimetrdən çox hissəsi üçün hər kub santimetrə görə — 0,02 manat
Avtobuslar və digər avtomobil nəqliyyatı vasitələri Mühərrikin həcminin hər kub santimetrə görə — 0,02 manat
Vergi Məcəlləsinin yük avtomobilləri, qoşqulu və yarımqoşqulu avtonəqliyyat vasitələri göstərilən verginin məbləği ağır çəkili avtonəqliyyat vasitələri ilə yüklərin daşınmasına görə Azərbaycan Respublikasının ərazisində qət edilən yolun hər kilometri üçün aşağıdakı qədər artırılır: nəqliyyat vasitələrinin yüklə birlikdə ümumi çəkisi: 37 tondan 41 tonadək olduqda — 0,15 ABŞ dolları; 41 tondan 51 tonadək olduqda — 0,30 ABŞ dolları; 51 tondan 61 tonadək olduqda — 0,45 ABŞ dolları; 61 tondan 71 tonadək olduqda — 0,60 ABŞ dolları; 71 tondan 81 tonadək olduqda — 0,75 ABŞ dolları; 81 tondan çox olduqda — 1,8 ABŞ dolları; Təhlükəli yüklərin daşınmasına görə verginin məbləği aşağıdakı qədər artırılır: az təhlükəli yüklər üçün — 100 faiz; təhlükəli yüklər üçün — 200 faiz; xüsusi təhlükəli yüklər üçün — 400 faiz. Yol vergisi (2001-2011) Milyon manatla
İllər Yol vergisi Yol vergisi Yol vergisi nin 242
gəlirlərində payı, % ÜDM-də payı, % 2001
1,6 0,2
0,03 2002
1,4 0,2
0,02 2003
1,1 0,1
0,02 2004
1,2 0,1
0,1 2005
10,6 0,5
0,1 2006
11,9 0,3
0,1 2007
21,0 0,4
0,1 2008
32,3 0,2
0,1 2009
23,2 0,3
0,1 2010 (proqnoz) 40,5 0,4
0,1 2011 (proqnoz) 36,0 0,3
0;1 Mədən vergisi Azərbaycan Respublikasının ərazisində, o cümlədən Xəzər dənizinin (gölünün) Azərbaycan Respublikasına mənsub olan sektorunda faydalı qazıntıların çıxarılmasına görə mədən vergisi tutulur. Azərbaycan Respublikasının ərazisində (Xəzər dənizinin (gölünün) Azərbaycan Respublikasına mənsub olan bölməsi də daxil olmaqla) yerin təkindən faydalı qazıntıları çıxaran fiziki şəxslər və müəssisələr mədən vergisinin ödəyiciləridir. Azərbaycan Respublikasının ərazisində (Xəzər dənizinin (gölünün) Azərbaycan Respublikasına mənsub olan sektoru da daxil olmaqla) yerin təkindən çıxarılan faydalı qazıntılar vergitutma obyektidir Yerin təkindən çıxarılan aşağıdakı faydalı qazıntıların növündən asılı olaraq, mədən vergisi onların topdansatış qiymətinə tətbiq edilməklə aşağıdakı kimi müəyyənləşdirilir:
Mədən vergisinə cəlb olunan faydalı qazıntıların adı Mədən vergisinin dərəcələri (faizlə) Xam neft 26 Təbii qaz 20 Filiz faydalı qazıntıları:
bütün növ metallar 3 Yerin təkindən çıxarılan aşağıdakı faydalı qazıntıların növündən asılı olaraq, mədən vergisi hər kubmetr üçün aşağıdakı dərəcələrlə hesablanır:
243
qazıntıların adı dərəcələri (manatla) Qeyri-filiz faydalı qazıntıları:
Seolit
0,5 Barıt
0,5 mişar daşları 0,5 çınqıl xammalı 0,5 yüngül
doldurucular (keramzit, aqloporit) istehsalı üçün gillər 0,5 bentonit gilləri 0,5 kərpic-kirəmit gilləri 0,5 vulkan külü və pemza 0,5 kvars qumları 0,5 tikinti qumları 0,5 sement xammalı (əhəng daşı, mergel, gil, vulkan külü) 0,5
üzlük daşları (mərmər, qabbro, tuflar, travertin, mərmərləşmiş əhəng daşı) 1 qiymətli və yarımqiymətli bəzək daşları 4 daş duz
4 yodlu bromlu sular 0,02 mineral sular 6
Milyon manatla
Mədən vergisi Mədən vergisinin cəmi büdcə gəlirlərində payı, % Mədənvergisinin ÜDM-də payı, % 1995
0,007 0,01
0,0003 1996
8,3 1,7
0,3 1997
66,2 12,9
2,1 1998
34,9 7,5
1,0 244
1999 35,9
6,5 1,0
2000 50,5
7,3 1,1
2001 47,5
6,1 1,0
2002 49,7
5,5 1,0
2003 56,5
4,7 1,0
2004 97,9
6,6 1,2
2005 53,8
2,6 0,4
2006 100,2
2,6 0,5
2007 123,2
2,1 0,5
2008 147,7
1,4 0,4
2009 121,9
1,2 0,4
2010 (proqnoz) 130,0 1,1
0,3 2011
(proqnoz) 129,0
1,0 0,3
Sadələşdirilmiş vergi ƏDV məqsədləri üçün qeydiyyata alınmamış və ardıcıl 12 aylıq dövr ərzində vergi tutulan əməliyyatların həcmi 150000 manat və ondan az olan hüquqi şəxslər, həmçinin 90000 manat və ondan az olan hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirən fiziki şəxslər sadələşdirilmiş vergi ödəyicisi olmaq hüququna malikdirlər. Sadələşdirilmiş vergi ödəyicisi olmaq hüququna malik olan vergi ödəyiciləri (Vergi Məcəlləsinin 218.1.1 maddəsində nəzərdə tutulmuş vergi ödəyiciləri istisna olmaqla) hər il aprel ayının 20-dən gec olmayaraq, müvafiq bəyannaməni və ya bu hüquqdan istifadə etməyəcəyi barədə yazılı məlumatı uçotda olduqları vergi orqanına təqdim edirlər. Məcəllədə başqa hallar nəzərdə tutulmamışdırsa, vergi ödəyicisinin təqvim ilinin sonunadək seçdiyi metodu dəyişdirmək hüququ yoxdur. Vergi ödəyicisi qeyd olunan müddətdə bəyannaməni və ya yazılı məlumatı təqdim etmədikdə, vergi orqanı vergi ödəyicisinin əvvəlki vergi ilində seçdiyi metodu tətbiq edir. İl
245
ərzində yeni fəaliyyətə başlayan vergi ödəyicisi vergi uçotuna durmaq üçün ərizədə qeyd etdiyi metodu tətbiq edir. Aşağıda göstərilən şəxslər sadələşdirilmiş verginin ödəyiciləridirlər (218.1.1.maddə): - mülkiyyətində və ya istifadəsində olan avtonəqliyyat vasitələri ilə (beynəlxalq yük və sərnişin daşımaları istisna olmaqla) Azərbaycan Respublikasının ərazisində sərnişin və yük daşımalarını (o cümlədən taksi ilə) və yaxud həmin daşımaları müqavilə əsasında digər şəxslər vasitəsi ilə həyata keçirən şəxslər; - mənzil tikintisi fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslər (mülkiyyətində və ya icarəsində olan, habelə məqsədli şəkildə ayrılan ərazidə (torpaq sahəsində) özünəməxsus və ya cəlb edilən vəsait hesabına əhalinin fərdi (şəxsi) ehtiyaclarını ödəmək və ya kommersiya məqsədləri üçün öz gücü ilə və yaxud müvafiq ixtisaslı peşəkar sifarişçi və ya podratçı cəlb etməklə bina tikdirən, habelə bu tikintinin və ya başa çatmış obyektin mülkiyyətçisi olan hüquqi və ya fiziki şəxslər). Aşağıda göstərilən şəxslərin sadələşdirilmiş vergitutma sistemini tətbiq etmək hüququ yoxdur: aksizli mallar istehsal edən şəxslər; kredit və sığorta təşkilatları, investisiya fondları, qiymətli kağızlar bazarının peşəkar iştirakçıları, lombardlar; qeyri-dövlət pensiya fondları; əmlakın icarəyə verilməsindən və royaltidən gəlir əldə edənlər; mülkiyyətində olan əsas vəsaitlərin ilin əvvəlinə (Məcəllənin 218.1.1-ci maddəsində göstərilən şəxslər istisna olmaqla) qalıq dəyəri 1000000 manatdan artıq olanlar. Hesabat dövri ərzində vergi ödəyicisi tərəfindən ( Məcəllənin 218.1.1- ci maddəsində nəzərdə tutulmuş vergi ödəyiciləri istisna olmaqla) təqdim edilmiş mallara (işlərə, xidmətlərə) və əmlaka görə əldə edilmiş ümumi hasilatın, habelə satışdankənar gəlirlərin həcmi vergitutma obyektidir. Məcəllənin 218.1.1.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş vergi ödəyicilərinin mülkiyyətində və ya istifadəsində olan avtonəqliyyat vasitələri vergitutma obyektidir. Mənzil tikintisi fəaliyyətini həyata keçirən şəxslər üçün zirzəmilər, mərtəbələr və çardaqlar daxil olmaqla, tikilən binanın ümumi sahəsi (dövlətə ayrılan hissə, dövlət büdcəsi, büdcədənkənar fondlar, dövlət zəmanəti və dövlətə ayrılan yardımlar hesabına tikilən yaşayış sahəsi, başqa tikintilərlə təmasda olmayan ayrıca tikilən fərdi və ya şəxsi yaşayış və ya bağ evlərinin, yaxud tikililərinin sahəsi istisna olmaqla) vergitutma obyektidir. 246
Sadələşdirilmiş vergi (Məcəllənin 218.1.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş fəaliyyətlə məşğul olan vergi ödəyiciləri istisna olmaqla) təqdim edilmiş mallara (işlərə, xidmətlərə) bu verginin ödəyicilərinin malların təqdim edilməsindən, işlərin görülməsindən, xidmətlərin göstərilməsindən əldə etdiyi vəsaitin məbləğindən (ümumi hasilatının həcmindən) və satışdankənar gəlirlərdən aşağıdakı dərəcə ilə hesablanır: Bakı şəhəri üzrə 4 faiz
Digər şəhər və rayonlarda, Naxçıvan Muxtar Respublikasında 2 faiz Bakı şəhəri istisna olmaqla, Azərbaycan Respublikasının digər şəhər və rayonlarında, o cümlədən Naxçıvan Muxtar Respublikasında fəaliyyət göstərən vergi ödəyicilərinə bu regionlar üzrə müəyyən edilmiş vergi dərəcəsi o halda tətbiq edilir ki, vergi ödəyiciləri özünün istehsal sahəsi, daşınmaz əmlakı və işçi qüvvəsi ilə həmin ərazilərdə fəaliyyət göstərmiş olsunlar. Azərbaycan Respublikasının şəhər və rayonlarında, Naxçıvan Muxtar Respublikasında vergi uçotuna alınmış, lakin Bakı şəhərində fəaliyyət göstərən sadələşdirilmiş vergini ödəyiciləri verginin Bakı şəhəri üzrə müəyyən olunmuş vergi dərəcəsi ilə ödəyirlər. Müxtəlif vergi dərəcələri ilə vergiyə cəlb edilən gəlirlər üzrə uçot ayrı- ayrılıqda aparılmalıdır. Belə uçot aparılmadıqda ən yüksək vergi dərəcəsi tətbiq edilir. Avtomobil nəqliyyatı vasitələri ilə sərnişin və yük daşımalarını həyata keçirən vergi ödəyiciləri üçün sadələşdirilmiş vergi aşağıdakı kimi müəyyən edilir:
Yüklə 2,33 Mb. Dostları ilə paylaş:
|