Dərs vəsaiti Sifariz Səbzəliyev 1 azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ

Mütənasib konsolidasiya metodu
: Yuxarıdakı övlad müəssisələr 
üçün tətbiq olunan tam konsolidasiyanın tərkib hissəsi kimi nəzərdən keçi-
rilmişdir. Qeyd etdiyimiz kimi, birgə nəzarət olunan cəmiyyətlərin və birgə 
fəaliyyətin konsolidə edilmiş hesabatlara daxil edilməsi konsolidasiyanın 
mütənasib metodundan istifadə etməklə həyata keçirilir. Bu metod özünün 
mahiyyətinə və ardıcıllığına görə tam konsolidasiya metodu ilə demək olar 
ki, eynidir. Fərq bundadır ki, birgə nəzarət olunan cəmiyyətin əmlakı və 
öhdəlikləri, xərclər və fəaliyyətin nəticələri konsolidasiyanın birinci 
mərhələsində maddələr və sətirlər üzrə məbləğlər tam kəmiyyətlə deyil, mü-
vafiq cəmiyyətdə qrupun payına mütənasib kəmiyyətlə qeydə alınır. 

---

Sifariz Səbzəliyev
 
143 
Equitu (kapitalda pay)
metodu:
Asılı cəmiyyətlərin konsolidə 
edilmiş hesabata daxil edilməsi üsulu övlad müəssisələrin hesablarının 
konsolidasiyasından fərqlənir. Qeyd olunduğu kimi, MHBS-na uyğun olaraq 
kapitalda pay metodunun köməyilə konsolidə edilən hesabatlara daxil edilir. 
Həmin metodun ilkin tətbiqinin hesabat tarixi qismində qeydiyyat tarixi əsas 
götürülməlidir. 
Asılı cəmiyyətin birinci ilində iştirak, onun əldə olunmasına çəkilən 
xərclərin ilkin dəyəri ilə əks etdirilir. Sonrakı dövrlərdə iştirakın dəyər 
qiyməti onun balans dəyərinə istinad edəcək. Bu qiymət, müvafiq sürətdə 
alınan mənfəətin (yaxud zərərin) məbləğində azalacaq və ödənilən divident 
məbləğində azalmağa doğru meyil edəcək. 

---

Maliyyə hesabatı
144 
IX FƏSİL. TƏŞKİLATLARIN BİRGƏ FƏALİYYƏTİ 
HAQQINDA MALİYYƏ HESABATI 
9.1. “Təşkilatların birgə fəaliyyəti haqqında maliyyə hesabatları