Dərs vəsaiti təşkilati davranış kursunun qısa icmalını əhatə

 
 

---

100 
Mövzu 12. İdarəetmədə kommunikasiyalar 
Kommunikasiya – informasiyanın bir nəfərdən digərinə 
ötürülməsi, insan tərəfindən başqa adamlara ideya, fakt, fikir, 
hiss və dəyərlərin çatdırılması üsullarından biridir. 
Kommunikasiyanın məqsədi – qəbul edən tərəfin göndəri-
lən məlumatı dəqiq dərk etməsinə nail olmaqdır. Kommunikasi-
yalarda həmişə ən azı iki nəfər – göndərən və qəbul edən (şəxs) 
iştirak edir. Kommunikasiya – göndərənin nəzərdə tutduğunun 
deyil, alan tərəfin göndərilən məlumatı dərk etməsinin vacib 
amil olduğunu ön plana çəkir. 
Kommunikasiyasız təşkilat yoxdur. Kommunikasiyalar 
idarəetmənin bütün əsas funksiyalarının – planlaşdırma, təşkilet-
mə, rəhbərlik və nəzarətin həyata keçirilməsini təmin edir. 
Effektiv kommunikasiyalar təşkilat fəaliyyətinin və işçilə-
rin əməkdən məmnunluq səviyyəsi göstəricilərinin yüksəldilmə-
sinə, kampaniyanın işinə şərik olmaq hissinin formalaşdırılma-
sına kömək edir. 
İkitərəfli kommunikativ proses 
İkitərəfli kommunikativ proses elə bir üsuldur ki, onun va-
sitəsilə göndərənin məlumatı qəbul edən tərəfə gəlib çatır. Ha-
zırki proses, həmsöhbətlərin danışıb-danışmamalarından, in-
sanların jestlərlə mübadilə etmələrindən, yaxud elektron poçt va-
sitəsilə ünsiyyət qurmalarından asılı olmayaraq, özündə həmişə 
səkkiz mərhələni birləşdirir: 
Birinci addım – göndərən, qəbul edən tərəfə çatdırmaq is-
tədiyi ideyanın yaranmasını bildirir. Əslində, bu addım atılmasa, 
məlumatın yaranması mümkün deyil və başqa təşəbbüslərin də 
mənası yoxdur. 
İkinci addım – kodlaşdırmadır. Bu zaman ideya münasib 
sözlərin, diaqramların, informasiyanın ötürülməsi üçün istifadə 

---

101 
edilən digər rəmzlərin köməyi ilə şifrlənir, eləcə də onun ötürül-
məsinin ən adekvat üsulu müəyyənləşdirilir. 
Üçüncü addım – ötürmədir. Məlumat forması müəyyən-
ləşdirildikdən sonra kommunikativ kanal seçilir və vaxt faktoru, 
məsələn, xidmət qeydləri, telefon zəngi, yaxud söhbət şəklində 
nəzərə alınaraq, onun ötürülməsi (çatdırılması) həyata keçirilir. 
Dördüncü addım – qəbuletmədir. Ötürmənin icrası digər 
tərəfə məlumatı qəbul etmək imkanı verir. Bu mərhələdə təşəb-
büs qəbul edən tərəfə keçir. Həmin tərəf həm də məlumatı qavra-
maq üçün özünü hazırlamalıdır.