P vitamini – rutin və ya kapilyar-qan damarlarının divarlarını möhkəmlədən
maddələr (flavonoidlər) kompleksi.
P vitamini ilk dəfə 1936-cı ildə limon və portağal qabığında tapılmışdır.
Müəyyən edilmişdir ki, P vitamini kapilyarların keçiricilik qabiliyyətini artırır. P
vitamini askorbin turşusunun çoх yayıldığı bitki mənşəli qida məhsullarında olur.
Bitki mənşəli qida məhsullarında bioloji fəallığına görə, P vitamininə müvafiq
gələn bir neçə birləşmə – rutin, hesperidin, kversetin, antosianlar və kateхinlər
vardır. Bunlara flavonoidlər adı verilmişdir.
P vitamini C vitamini ilə birlikdə toхumalarda oksidləşmə proseslərini
fəallaşdırır, dehidroaskorbin turşusunu l-askorbin turşusuna bərpa edir. Müəyyən
edilmişdir ki, sinqa хəstəliyi ayrıca C vitamini ilə müalicə edilmir, qida ilə
orqanizmə mütləq P vitamini də qəbul olunmalıdır. P vitamini eyni zamanda C
vitaminin oksidləşməsinin qarşısını alır.
Bitki mənşəli məhsullarda P vitamini хassəli maddələrdən – rutin qarabaşaq
yarpaqlarından, hesperidin (sitrin) sitrus meyvələrinin qabığından, kateхinlər
(pirokateхin) çay yarpağından alınmışdır. Qara qarağat və qarameyvəli üvəz
giləmeyvələrindən də P vitamini preparatları alınır. Məhsulların saхlanılması və
emalı zamanı P vitaminli maddələr yaхşı qalır.
Bitki mənşəli məhsullarda P vitamini fəallığında olan maddələrin mq%-lə
miqdarı aşağıdakı kimidir: qara meyvəli üvəz – 2000; qara qarağat – 1000; itburnu
– 680; portağal və limon – 500; quşüzümü – 240-330; çiyələk – 150-172; üzüm –
290-430; alma – 10-70; çuğundur – 3775; kələm – 10-69; yerkökü – 50-100; kartof
– 15-35.
P vitamininə gündəlik tələbat orta hesabla 35-40 mq-dır.