Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin

______________Milli Kitabxana_____________ 

 129

Utnapiştimə yox, evin divarlarına müraciət etdi, çünki o, andı 

pozmaq istəmirdi. O, demişdi: «Ey daxma, qamış divar, eşit və 

yadda saxla. Qoy Şuruppak sakini Utnapiştim, Ubartutu oğlu gəmi 

düzəltsin və canını xilas etsin». Ertəsi gün Ziusudra şəhər əhalisini 

toplayır və böyük bir gəmi düzəltmələrini  əmr edir, lakin öz 

məqsədini adamlara açmır. Gəmi suya salındıqdan sonra, Ziusudra 

gəmiyə quş  və heyvan nümunələrini, öz ailəsini yerləşdirir. 

Müəyyən edilən gün daşqın başlayır, su uca dağların zirvəsini belə 

tutur. Yeddi gün, yeddi gecə daşqın tüğyan edir. Tufandan sonra 

Utnapiştim gəminin qapısını açır və  hər yanı suya qərq olmuş 

görür. Utnapiştim göyərçini havaya buraxır, lakin quş quru yer 

tapmayıb geri qayıdır. Nəhayət, ancaq qarğa qayıtmır. Gəmi Nisir 

dağının zirvəsinə yaxınlaşır və oraya yan alır. Ziusudra (yaxud 

Utnapiştim) qurbangah düzəldib allahların şərəfinə mədh söyləyir. 

Allahlar qurbangahın  ətrafına toplaşırdılar. Enlil təəccüblənir ki, 

kimlərsə canını daşqından salamat qurtarmışdır. Enki (Ea) onu 

sakitləşdirib deyir: «İnsanların hamısını  qırmaq olmaz. Onların 

sayını  həmişə azaltmaq olar, ən güclü və  ən məğrurlarını 

cəzalandırmaq olar. Onda yerdə qalanlar qorxar və dinmədən bizə 

xidmət edər». Anu və Enlil daşqından xilas olmuş Ziusudraya və 

onun arvadına allah həyatı», yəni əbədi həyat bəxş edirlər və ona 

Dilmun ölkəsində məskən verirlər. 

«Ümumdünya daşqını»  əfsanəsi müəyyən hadisənin  əksi 

kimi, təbii hadisənin  əksi kimi meydana gəlmişdi. Ola bilsin ki, 

qədim  İkiçayarasında Dəclə  və  Fərat çaylarının aşıb-daşması 

faciəli daşqına səbəb olmuşdu. Xilas olmuş adamlar bu daşqını 

allahların əməli ilə bağlamışdılar. İngilis arxeoloqu Leonard Vulli 

Ur  şəhərinin qazıntıları zamanı üst və alt mədəni təbəqə 2.5 m 

qalınlığında çay daşları və torpaq çöküntüləri etmişdi. Bu lay bəzi 

düşərgələrdə 3.5 m-ə çatırdı. Qazıntılar aşkar etdi ki, Ubeyd 

dövründə  Cənubi  İkiçayarasında böyük insan tələfatı ilə 

nəticələnən fəlakətli daşqın baş vermişdi. Belə ehtimal edirlər ki, 

daşqın haqqında  əfsanəni ubayidlər yaratmış, onlardan isə 

şumerlər mənimsəmişlər. 

Şumer  əsatirləri  əsasən sinfi cəmiyyətə xas olan hadisələri 

əks etmiş, allahların ali hakimiyyət uğrunda mübarizəsini, məhsul 

---