Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin

______________Milli Kitabxana_____________ 

 125

yer altında allahların sayı getdikcə artırmış, ərzaq isə çatışmırmış. 

Allahlar nə süddən, nə  də çörəkdən doyunca yeyə bilmirmişlər. 

Allahlar müdrik Enkiyə müraciət edirlər ki, vəziyyətdən çıxmaq 

üçün tədbir görsün. İlahə Nammu ona deyir: «Allahlardan zəif və 

onlar üçün səbirlə  işləyən insanları yarat!». Enki ulu ana 

Nammunun çağırışına qulaq asıb işə başlayır. Enki böyük ana 

Ninhursaqdan xahiş edir ki, dulusçular gil hazırladıqca, o 

yaradacağı məxluqa allahın görkəmini versin. Gil hazır olduqdan 

sonra Ninmah birinci insanı yoğurdu, alınmadı, ikincisini yapdı, 

bu da alınmadı. Bunlar ilk sonsuz kişi və qadın imişlər. Belə halda 

Enki özü gildən allahlara oxşar güclü və  ağıllı kişi və qadın 

yaratdı. Lakin onlara əbədi həyat vermədi.  İnsanlar qurban 

kəsməklə allahları yeməklə təmin etməli və daim onların itaətində 

durmalı idilər.  İnsanların müstəqil hərəkətini, arzularını  və 

etirazını allahlar ram edirdilər. 

Əfsanə sinfi cəmiyyətdə formalaşmışdı.  İnsan cəmiyyətinə 

xas olan qaydalar əsatirlərdə də əks olunurdu. 

Babil rəvayətinə görə, dünyanı  və insanları allah Marduk 

xəlq etmişdir. Sonsuz Kainat okeanında bədheybət  əjdahalara 

qarşı mübarizədə, guya allahlar aciz imişlər. Onlara bədheybət 

dəniz ilahəsi Tiamat başçılıq edirmiş. Allahların heç biri cürət 

edib Tiamata qarşı  çıxa bilmirdi. Tiamat isə allahların qurduğu 

qanun-qaydaları  məhv edir, dünyada qarmaqarışıqlıq yaradırdı. 

Kiçik allah cərgəsində olan Marduk Tiamata qarşı çıxmağa razılıq 

verdi.  Əvəzində allahlar ona ali hakimiyyət vəd edirlər. Marduk 

Tiamata qalib gəlir. Onu parçalayır, bir hissəsindən göyü, digər 

hissəsindən yeri yaradır, planet və ulduzları yerbəyer edir, Sin 

(«Ay») və  Şamaş («Şəms, Günəş») arasında gecə  və gündüzü 

bölüşdürür. O, sonra yer üzündə bitki və heyvanları yayır. 

Tiamatın sərkərdəsi (digər rəvayətə görə  əri) Kinqunu öldürüb, 

onun qanını gilə qatır, bundan insan düzəldir, lakin onların həyat 

müddətini məhdudlaşdırır. 

Dünyanın və insanların yaranma əfsanəsi, demək olar ki, 

cüzi dəyişikliklə  əvvəl Tövratda, sonra isə Quranda əks 

olunmuşdur. 

Qədim İkiçayarasının ideologiyasında ölən və dirilən təbiətə 

---