Dərslik Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin

______________Milli Kitabxana_____________ 

 151

- «Sən məktəbdə nə ilə məşğul olmuşsan?» 

Şagird cavab verir: «Mən məktəbdə öz kitabəmin 

məzmununu danışdım, səhər yeməyimi yedim, kitabəmi yazdım 

və onu sonacan köçürtdüm. Sonra şifahi tapşırığı soruşdular, 

nahardan sonra yazılı tapşırıq verdilər. Dərslər qurtarandan sonra 

evə gəldim. Otağa girdim, gördüm ki, atam əyləşib. Mən atama öz 

kitabəmi oxudum, o, razı qaldı». 

Bir gün şagird dərsə gecikir. Bu haqda belə danışılır: «Səhər 

ayılanda, anamdan xahiş etdim ki, mənə  səhər yeməyi versin, 

çünki məktəbə  tələsirdim. Anam mənə iki kökə verdi və  mən 

məktəbə getdim. Məktəbdə «çubuq tutan» məndən soruşdu: «Sən 

nə üçün belə gec gəlmisən?» Mən qorxdum və ürəyim döyündü. 

Mən müəllimə yaxınlaşdım və ədəb-ərkanla ona baş əydim». 

Həmin gün şagird üçün uğursuz oldu. Ehtiramla müəllimə 

baş əyməsinin köməyi olmadı. Hələ üstəlik müəllim şagirdə dedi: 

«Sənin əlin heç bir işə yaramaz (yəni pis yazırsan)» və şagirdə bir 

çubuq vurdu. Şagird bunu gözləmədiyindən pərt oldu. Evə gəldi. 

Atasından xahiş etdi ki, müəllimi evə  dəvət etsin və ona qulluq 

göstərsin. Ata müəllimi evə dəvət etdi. Müəllim gəldi, onu başda 

oturtdular.  Şagird müəllimə qulluq göstərməyə  və  məktəbdə 

öyrəndiyini danışmağa başladı. Ata müəllimə səy göstərdiyi üçün 

təşəkkürünü bildirdi və müəllimə təzə geyim və bahalı hədiyyələr 

verdi, barmağına isə üzük taxdı. Tərifli sözlərdən və 

hədiyyələrdən müəllim xoşlandı. Müəllim  şagirdə - gələcək 

mirzəyə ürək-dirək verməyə başladı: «Ey gənc, mənim sözlərimə 

diqqətlə qulaq asdığın üçün, heç bir kəlamı yaddan çıxartmadığın 

üçün, sən yazı  sənətinin zirvəsinə çata biləcəksən və onun 

incəliklərinə yiyələnəcəksən. Səni görüm qardaşların arasında lap 

yaxşı olasan, dostların arasında lap baş olasan, habelə  şagirdlər 

arasında lap birinci olasan. Sən məktəbdə yaxşı oxumusan, 

görürsən, sən artıq savadlı adam olmusan». 

Bu hekayə  hələ  qədimdə çox geniş yayılmışdı. Qazıntılar 

zamanı bu hekayənin 21 nüsxəsi tapılmışdı. Lakin mətn müəllimin 

maaşı haqda fikir yürütmək üçün imkan vermir. Müəllimin evə 

dəvət edilməsi və ona ehtiram göstərilməsi yaltaqlığın tarixini 

göstərən ilk tarixi faktdır, müəllimə  hədiyyə verilməsi 

---