Dərslik Bakı Dövlət Universitetinin və digər ali məktəblərin müəllim və

Cənubi Qafqazda silahsız 
və əliyalın vəziyyətdə qalan yalnız azərbaycanlılar idi. 
Bunun nəticəsidir ki, 
cəbhədən dönən başıpozuq rus hərbi dəstələri, xristianlar yaşayan bir dənə də 
yaşayış məntəqəsinə toxunmadıqları halda, 
200 müsəlman - türk kəndini 
teımamilə dağıtmış və əhalisini soyub talamışdılar. Rus qoşunlarının silahlarının 
Bakı bolşeviklərinin əlinə düşməsindən ehtiyatlanan 
Zaqafqaziya 
Komissarlığı 
onların Azərbaycanın 
Şəmkir stansiyasında 
tərkisilah edilməsi, 
silahların isə Azərbaycanlılara təhvil verilməsi 
252 

---

haqqında qərar qəbul etmişdi. Komissarlığın tərk-silah üçün göndərdiyi 
qüvvələrlə silahını vermək istəməyən rus əsgərləri arasında Şəmkir 
stansiyasında silahlı toqquşma oldu. Şəmkir stansiyası ətrafına silahları təhvil 
almaq istəyən 10 minə yaxın azərbaycanlı toplaşmışdı və təbii ki, onlar da bu 
toqquşmada iştirak etmişdilər. Azərbaycan türkləri həmin silahların bütün 
Azərbaycanı ələ keçirməyi planlaşdıran Bakı Sovetinin və bolşeviklərin əlinə 
düşəcəyindən haqlı olaraq həyəcan keçirirdilər. Azərbaycanlıları gözdən 
salmaq və onlara qarşı törətdiyi milli qırğınlara haqq qazandırmaq istəyən 
S.Şaumyan Şəmkir hadisələrində bir neçə min rus əsgərinin öldüyünü və 
yaralandığını qəsdən ictimai rəyə sırımağa çalışsa da, əslində bu zaman 58 nəfər 
ölmüş, 212 nəfər isə yaralanmışdı. 
Bolşeviklər Rusiya Müəssisələr Məclisini qovduqdan sonra 
Zaqafqaziya Komissarlığı Cənubi Qafqazda Ali Qanunverici orqanın 
yaradılması üçün addımlar atmağa başladı. 1918-ci il fevral ayımn 10-da 
qanunverici orqan olan Zaqafqaziya Seymi açıldı. Azərbaycanın siyasi 
partiyaları Seym- də 44 yer əldə etmişdilər. Həmin yerlərin 3 O-u seçkilərdə 
Cənubi Qafqaz müsəlmanlarının 63%-nin səsini qazanmış "Müsavat"