15.4.
Həmcins məhsulun sertifikatlaşdırılmasının
a
parılma qaydaları
Sertifikatlaşdırma üzrə akkreditasiya olunmuş orqanın, yaxud
Milli
sertifikatlaşdırma orqanının tapşırığı ilə müvəqqəti vəkil
edilmiş təşkilat məhsulun sertifikatlaşdırılmasının hazırlığı və təşkili
üzrə aşağıdakı işləri yerinə yetirir:
•
sifarişin verilməsi və baxılması; sertifikatlaşdırma sxeminin
seçilməsi;
• standartda gö
stərilməyən hallarda sınaqlara məruz qalacaq
məmulat nümunələrinin sayının və seçmə qaydalarının təyin
edilməsi;
•
sınaqları
aparacaq
akkreditasiya
olunmuş
sınaq
laboratoriyasının təyin edilməsi; sertifikatlaşdırılan məhsulun
sınaqları;
•
istehsalatın attestasiyası, yaxud keyfiyyət sisteminin ser-
tifikatlaşdırılması üzrə işlərin qaydasının təyin olunması və
aparılması (əgər bu sifarişçinin təklif etdiyi sertifikatlaşdırma
sxemində nəzərdə tutulubsa);
429
•
işlərin yerinə yetirilməsi üçün müqavilə layihəsinin
hazırlanması;
•
uyğunluq sertifikatı və onun verilməsinə, yaxud uyğunluq
nişanından istifadə olunmasına hüquq verən lisenziyanın verilməsi və
qeydiyyatı;
• xarici
və yaxud beynəlxalq orqan tərəfindən verilmiş
uyğunluq sertifikatının tanınması;
•
sertifikatlaşdırılmış məhsulun keyfiyyətinin stabilliyinə,
onun istehsal
vəziyyətinə, keyfiyyət sisteminə inspeksiya nəzarəti
yolu
ilə ümumi nəzarətin həyata keçirilməsi və lazım olduqda kor-
reksiyaedici
tədbirlərin həyata keçirilməsi;
•
sertifikatlaşdırmanın nəticələri barədə informasiyanın
toplanması;
• apelyasiyalara
baxılması.
Sifarişin verilməsi və baxılması. Milli sertifikatlaşdırma
sistemi
çərçivəsində məhsulun məcburi, yaxud könüllü
sertifikatlaşdırılmasının aparılması üçün sifarişçi həmcins məhsulun
sertifikatlaşdırılması üzrə akkreditasiyadan keçmiş müvafiq orqana,
bu orqan olma
dıqda Milli sertifikatlaşdırma üzrə orqana sifariş gön-
dərməlidir.
Belə orqan və məhsulun sertifikatlaşdırılması qaydası barədə
sifarişçini maraqlandıran informasiyanı ARSMPDK-nın ərazi
orqanlarından almaq olar. Sertifikatlaşdırma sxeminin seçilməsi.
Məcburi sertifikatlaşdırmanın aparılmasının sxemi məhsulun
istehsal,
nəzarət və tədarük xüsusiyyətlərini nəzərə almaqla,
həmçinin Milli sertifikatlaşdırma orqanı ilə razılaşdırmaqla həmcins
məhsulun sertifikatlaşdırılması orqanı tərəfindən seçilir. Bu zaman
sertifikat
laşdırmanın təsdiq olunmasını təmin edən İSO-nun tövsiyə
etdiyi
sxemlərdən istifadə edilir.
Seçilmiş sertifikatlaşdırma sxemi verilmiş məhsulun məcburi
sertifikatlaşdırma qaydalarını təyin edən sənədlərdə göstərilməlidir.
Könüllü
sertifikatlaşdırmanın aparılma sxemi sifarişçi
tərəfindən seçilir və sertifikatlaşdırılmaya aid sifarişdə göstərilir.
Beynəlxalq sistem çərçivəsində sertifikatlaşdırma, həmin sistemin
sxemi
üzrə yerinə yetirilir. Xaricdən idxal olunmuş və yaxud
Azərbaycanda istehsal edilmiş məhsulların ixracı zamanı AZS Milli ser-
430
tifikat
laşdırma sistemində sertifikatlaşdırılmanın aparılması nəzərdə tu-
tulan halda
məhsulun tədarükünə aid sazişlərə, kontraktlara, yaxud digər
sənədlərə müvafiq tələblər və göstərişlər daxil edilməlidir.
Uyğunluq sertifikatı olmadan gətirilməsi və çıxarılmasına icazə
verilməyən məhsulların idxal və ixracı barədə sertifikatlaşdırma üzrə
Milli orqan Az
ərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsini
xəbərdar etməlidir.
Sertifikatlaşdırma işinin hazırlıq hissəsi sertifikatlaşdırma üzrə
akkreditasiya
olunmuş orqanın təsdiq etdiyi qərarın qəbul edilməsi
ilə başa çatır. Qərarda yuxarıda göstərilən bütün məsələlərə,
həmçinin sonrakı işlərin aparılması qaydalarına ətraflı baxılır. Qərar
işin yerinə yetirilməsi barədə müqavilə layihəsi ilə birlikdə sifariş-
çiyə göndərilir.
Sertifikatlaşdırma sxeminin aparılması. Sınaqlar sifarişçi ilə
sertifikatlaşdırma üzrə orqan və təyin olunmuş sınaq laboratoriyası
arasında imzalanmış müqavilə və qərarın əsasında aparılır.
Məcburi sertifikatlaşdırma zamanı sınaqların həcmi (məhsul
tipinin
nümunəsi, partiyası, hər bir nümunə) və onların keçirilmə
qaydaları, sertifikatlaşdırma üzrə milli orqan və istehlakçı ilə razılaşma
əsasında, verilmiş məhsulun sertifikatlaşdırılması üzrə orqan tərəfindən
mü
əyyən edilir. Verilmiş məhsulun sertifikatlaşdırma qaydalarını təyin
edən müvafiq tələblər sistemin sənədlərində müəyyən olunmalıdır.
Könüllü
sertifikatlaşdırma zamanı sınaqların zəruriliyi məhsula
aid olan
sifarişdə, sifarişçi tərəfindən göstərilməlidir.
Sertifikatlaşdırma sınaqların keçirilməsini nəzərdə tutan
beynəlxalq sistem çərçivəsində aparılarsa, bu sınaqlar həmin sistemin
müəyyən etdiyi tələblərə uyğun olaraq həyata keçirilir.
Nümunələrin sayı, onların seçilmə qaydaları, eyniləşdirilməsi və
saxlanması, həmcins məhsulun sertifikatlaşdırılması və sınaq
metodikaları üzrə normativ-texniki, yaxud təşkilati-metodik
sənədlərdə müəyyən edilir.
Sınaq laboratoriyası müəyyən olunmuş müddətdə ser-
tifikatlaşdırma sınaqlarını keçirir və nümunələrin seçilmə aktı ilə
431
birlikdə nəticələrin sənədini (protokol, yaxud hesabat)
sertifikatlaşdırma üzrə orqana göndərir. Sertifikatlaşdırma üzrə orqan
alınmış materialları ekspertizadan keçirir, uyğunluq sertifikatı
vermək barədə qərar qəbul edir və uyğunluq sertifikatını və sazişi
tərtib edir.
Sertifikatın doldurulması seçilmiş sertifikatlaşdırma sxeminə
uyğun olaraq müəyyən edilir.
Şəkil 15.1.-də Milli sertifikatlaşdırma sistemində uyğunluq
sertifikatının forması verilmişdir.
Uyğunluq sertifikatının qrafalarında aşağıdakı məlumatlar
verilir:
Mövqe 1 – Dö
vlət Reyestrinin aparılma qaydalarına uyğun
olaraq sertifikata
verilmiş qeydiyyat nömrəsi.
Mövqe 2 –
Sertifikatın verilmə tarixi.
Mövqe 3 –
İstehsalçı müəssisənin adı.
Mövqe 4 –
İstehsalçı müəssisənin ünvanı.
Mövqe 5–
Məhsulun adı, tipi, görünüşü, markası və s.
gö
stəriciləri.
Mövqe 6–
Uyğunluğuna sertifikatlaşdırma keçirilmiş nor-mativ
sənədlərin adı və işarəsi.
Mövqe 7–
Sertifikatın sahibi, adı və ünvanı.
Mövqe 8–
Sertifikatın qüvvədə olma müddəti, sertifikatlaş-
dırma üzrə orqanın rəhbərinin adı, soyadı, imzası və möhür.
Sertifikat
üzərində düzəlişlərin aparılması yol verilməzdir.
Sertifikatlaşdırılmış məhsul Milli sertifikatlaşdırma sisteminin
Dö
vlət Reyestrinə daxil edilir. Sertifikatlaşdırma üzrə orqan verdiyi
bütün
sertifikatların və lisenziyaların uçotunu aparır. Sertifikatın və
lisenziya
nın qüvvədə olma müddəti realizə olunmuş sertifikat-
laşdırma sxemini nəzərə almaqla 3 ildən çox olmamalıdır.
Sertifikatlaşdırma sxemi üzrə yerinə yetirilən sertifikatlaşdırma
sınaqlarının, yaxud digər işlərin nəticələri mənfi olduqda, sifariş
verilmiş məhsulun sertifikatlaşdırılması üzrə iş dayandırılır və bu
barədə sertifikatlaşdırma üzrə orqan sifarişçini xəbərdar edir.
432
АЗС МИ
ЛЛИ
СЕРТИ
ФИ
КАТЛАШ
ДЫ
РМА СИ
СТЕМИ
УЙЬУНЛУГ
СЕРТИ
ФИ
КАТЫ
Азярбайжан Республикасы
Стандартлашды
рма
Метролоэийа вя Патент цзря Дювлят Аэентлийи
Сертиф
икат
верилмя тарихи
Фирма
Цнван
тяряф
индян щазы
рланмы
ш мящсул
тялябляриня уйьундур
Сертиф
икат верилиб
Уйьунлуг сертиф
икаты
ны
н г цввядя олма мцддяти
М.Й.
И
мза
М.Й.
И
мза
М.Й.
И
мза
1
2
3
4
уйьунлуг сертиф
икаты
аид едилир
5
6
6
7
8
8
8
Şəkil 15.1.
AZS MİLLİ SERTİFİKALAŞDIRMA SİSTEMİ
Azərbaycan Respublikası Standartlaşdırma
Metrologiya və Patent Dövlət komitəsi
Sertifikat
Verilmə tarixi
U Y Ğ U N L U Q
S ERTİFİKATI
UYĞUNLUQ SERTİFİKATI AİD EDİLİR
5
Firma
Ünvan
tərəfindən hazırlanmış məhsul
Uyğunluq sertifikatının qüvvədə olan müddəti
M.Y 8 imz
a
tələblərinə uyğundur
Sertifikat verilib
M.Y 8 imz
a
M.Y 8 imz
a
433
Sifarişçinin arzusu ilə işlər yenidən davam etdirilə bilər. Bu
halda sertifikat və lisenziya verilmir.
Məhsulun sertifikatlaşdırılmaya hazırlıq səviyyəsi və aşkar
edilmiş nöqsanların aradan qaldırılması barədə tövsiyələrlə birlikdə
işlərin nəticələri üzrə sifarişçiyə rəy təqdim olunur.
Sertifikatlaşdırılmaya sifarişin baxılması, qərar qəbul edilməsi
və sertifikatın sənədləşdirilməsi müddəti bir aydan çox olmamalıdır
(sınaq müddəti hesaba alınmadan).
Sertifikatlaşdırma sınaqlarının aparılması, həmçinin dövri
inspeksiya sınaqları və istehsal olunan məhsulun sertifikatlaşdırılmış
nümunəyə uyğunluğuna seçmə inspeksiya nəzarəti ilə əlaqədar
xərclər müvafiq məhsul istehsalçıları tərəfindən ödənilir.
15.5. Xarici
uyğunluq sertifikatının tanınması
Azərbaycanda istifadə olunan məhsula başqa ölkələrin
sertifikatlaşdırma üzrə orqanlarının (beynəlxalq sistem) verdikləri
sertifikatların tanınması haqqında qərarı, konkret məhsulun
sertifikatlaşdırılması üzrə orqanın təklifləri ilə və ya sifarişçinin
müraciətinə əsasən sertifikatlaşdırma üzrə Milli orqan verir.
Beynəlxalq sistemlər və ya dövlətlərarası sazişlər çərçivəsində
verilmiş sertifikatlar və ya analoji təyinatlı sənədlər (lisenziyalar,
rəsmi təsdiqlər və s.) tanınır. Belə tanınmanın üsulları bu sistemlərin
və ya sazişlərin qaydaları ilə müəyyənləşdirilir.
Tanınmanın həyata keçirilməsi zamanı məhsulun təyin
olunmuş tələblərinə uyğunluğunun təsdiqi üçün təkrar sınaqlar (tam
həcmdə və ya bəzi xarakteristikalar üzrə) keçirilə və ya istehsalatın
stabilliyi
yoxlanıla bilər.
Sertifikatın tanınması üçün sifarişçi, sertifikatın surətini,
protokolları, həmçinin sistemin qaydalarında və ya sertifikatlaşdırma
üzrə sazişdə nəzərdə tutulmuş digər sənədləri sertifikatlaşdırma üzrə
Milli orqana gö
ndərməlidir. Təqdim olunmuş sənədlərə ARSMPDK-
nın nümayəndələrindən və bu sahənin mütəxəssislərindən ibarət
ekspert
komissiyası tərəfindən baxılır. Ekspert komissiyasının qərarı
ARSMPDK-
nın texniki şurasında təsdiq olunur.
Sertifikat
tanındıqdan sonra ARSMPDK-da qeydiyyatdan
434
keçir.
Sertifikatın tanınması və qeydiyyatdan keçməsi üçün müəyyən
haqq
alınır.
Sertifikatlaşdırma üzrə Milli orqanın tələbi ilə sifarişçi
sertifikatlaşdırılan məhsulun nümunəsini göndərir.
15.6. Milli
sertifikatlaşdırma sisteminin Dövlət
Reyestrinin
aparılma qaydaları
Sertifikatlaşdırma sahəsində obyektlərin, iş iştirakçılarının və
s
ənədlərin qeydiyyatdan keçirilməsi zamanı Reyestrin aparılmasının
m
əqsədi, onların uçotunun aparılması, sertifikatlara (attestatlara)
hüquqi qiym
ətin verilməsi, həmçinin texniki siyasətin və məhsulun
ser
tifikatlaşdırılmasının idarə olunması üzrə işlərin sistemli
informasiya xidm
ətinin təşkil edilməsidir.
Reyestr
sertifikatlaşdırma sahəsində obyektlər, iş iştirakçıları
v
ə sənədlər haqqında məlumatları saxlayan kitab və ya elektron
m
əlumatlar bankıdır.
Reyestrin
aparılmasını və nömrə verməklə sertifikatlaşdırma
obyektl
ərinin qeydiyyatını Milli sertifikatlaşdırma orqanı
ARSMPDK h
əyata keçirir.
Obyektin,
iş iştirakçısının, sertifikatlaşdırma sahəsində sənədin
qeydiyyatı–sertifikatda (attestatda, sertifikatlaşdırma qaydaları
haqqında sənəddə, tanınma haqqında qərarda), ifadə olunan
m
əlumatların qeydiyyat nömrəsi verilməklə reyestrə daxil
edilm
əlidir.
Qeydiyyat
haqqında sənəd sertifikatlaşdırma obyektinin
normativ s
ənədlərinin, standartların və reyestr qeydiyyatı olan digər
s
ənədlərin tələblərinə uyğunluğunu təsdiq edən sənəddir
(
şəhadətnamə, sertifikat, attestat).
Sertifikatların (attestatların) reyestr qeydiyyat nömrələri
olduqda hüquqi qüvv
əyə malikdirlər.
435
XVI
FƏSİL. XARİCİ ÖLKƏLƏRDƏ
SERTİFİKATLAŞDIRMA
16.1. Rusiya
Federasiyasında sertifikatlaşdırmanın
hüquqi
əsasları
16.1.1. “
İstehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi
haqqında” qanun və sertifikatlaşdırma
Rusiya
Federasiyasında sertifikatlaşdırma aşağıdakı dövlət
qanunlarına uyğun təşkil olunur və aparılır: “İstehlakçıların
hüquqlarının müdafiəsi haqqında”, “Məhsulun və xidmətlərin
sertifikatlaşdırılması haqqında”, “Standartlaşdırma haqqında”, “Yanğın
təhlükəsizliyi haqqında”, “Əhalinin sanitar-epidemioloji rifah halı haq-
qında” və i.a., Prezidentin Fərmanları və hökumət aktları.
1992-ci
ildə RF-də qəbul olunmuş “İstehlakçıların hüquqlarının
müdafiəsi haqqında” Qanun bir sıra prinsipial yeni müddəalar
müəyyən etmişdir. Belə ki, bu qanun istehlakçılarına bütün sivil
dö
vlətlərdə tanınan, hüquqlarını qanuniləşdirmiş, məhsulların, işlərin
və xidmətlərin həyat və sağlamlıq üçün təhlükəsizlik hüququnu;
alınan məhsulların, yerinə yetirilən işlərin və göstərilən xidmətlərin
lazımi keyfiyyətini təmin etmək hüququnu, dəymiş ziyanın
ö
dənilməsi hüququnu və istehlakçının hüquq və maraqlarının
məhkəmədə müdafiəsini, keyfiyyətsiz məhsulun satışı zamanı, ya da
yerinə yetirilən iş və göstərilən xidmət lazımi səviyyədə olmadıqda
istehlak
çıların hüquqlarının müdafiəsi mexanizmini müəyyən et-
mişdir.
İstehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi haqqında qa-
nunvericiliyin
əsasını mülki qanunvericiliyin normativ aktları təşkil
etdiyi üçün bu qanun
başqa qanunlar arasında xüsusi yer tutur.
Rusiya
Federasiyasında fəaliyyət göstərən bütün qanunverici aktlar
“
İstehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi haqqında” Qanunla uyğun-
laşdırılmışdır.
Hö
kumət Qanunun ayrı-ayrı müddəaları əsasında alqı-satqı
müqavilələri, ayrı-ayrı məhsul növlərinin satışı, müxtəlif növ işlərin
yerinə yetirilməsi və s. üzrə müxtəlif aktlar və qaydalar təsdiq edir.
436
Məhsulların (işlərin, xidmətlərin) təhlükəsizliyini təmin etmək
məqsədilə “İstehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi haqqında ” Qanun
məcburi sertifikatlaşdırmanı tətbiq edir. Sertifikatlaşdırma məhsulun
keyfiy
yətinin dövlət standartla-rının məcburi tələblərinə uyğunlu-
ğunu təsdiq edir.
Məcburi sertifikatlaşdırma Qanununa əsasən aşağıdakılar
sertifikatlaşdırılmalıdır :
• qanunverici aktlarda, dö
vlət standartlarında istehlakçıların
həyat və sağlamlıqlarının təhlükəsizliyinin təmin edilməsinə, ətraf
mühitin qorunma
sına və istehlakçıların əmlakına ziyan vurmasının
qar
şısının alınmasına yönəldilmiş tələblərin qoyulduğu məhsullar
(
işlər, xidmətlər);
•
istehlakçıların həyat və sağlamlıqlarının təhlükəsizliyini
təmin edən vasitələr.
Pərakəndə satış şəbəkəsi vasitəsilə realizə olunan məhsul
partiyası, yaxud hər məhsul vahidi uyğunluq sertifikatı ilə təmin
olunmalıdır. Bu sertifikatı satıcı alıcının tələbi ilə təqdim etməyə
borcludur.
Təhlükəsizlik üzrə standartların məcburi tələblərinə
uyğunluğunu təsdiq edən uyğunluq sertifikatı olmadan məhsulların
(o
cümlədən xaricdən gətirilən) realizəsi, işlərin yerinə yetirilməsi və
xidmətlərin göstərilməsi qanunla qadağan edilmişdir. Məhsullar,
sertifikat
laşdırma üzrə milli orqan tərəfindən verilmiş və Rusiyada
ta
nınan xarici sertifikatlarla müşayiət oluna bilər.
Sertifikatlaşmadan keçmiş və sertifikatla təsdiq olunmuş
məhsulların üzərində (yaxud məhsulu müşayiət edən sənədlərdə, ya
da qablarda) dö
vlət standartı tərəfindən müəyyən olunmuş uyğunluq
nişanı olmalıdır. Sertifikatın və uyğunluq nişanının olmasına
məsuliyyəti satıcı (istehsalçı) daşıyır.
İstehsalçının hüquqları pozulduğu halda o, öz hüquqlarını
qorumaq
imkanı əldə etmək üçün mütləq istehsalçı haqqında
məlumata malik olmalıdır. Ona görə də “İstehlakçıların hüquqlarının
müdafiəsi haqqında” qanun istehlakçının məhsulu hazırlayan
müəssisə, satıcı və həm də məhsulu istehsal edən və satan sahibkar
haqqında məlumat almaq hüququnu nəzərdə tutur.
437
İstehlakçı istehsalçı haqqında bəzi məlumatları ticarət
markalarından və məhsul nişanlarından əldə edə bilər. İri firmaların
m
əhsul nişanları alıcıların, onların məhsullarına etibarını həmişə
t
əmin edir. Bu etimad uyğunluq sertifikatının mövcudluğuna yox,
yüks
ək və sabit keyfiyyətə əsaslanır. Buna firmaların müəssisələrin-
d
ə keyfiyyətin idarə olunmasının yüksək effektivli sistemləri
t
əminat verir. Məhsul nişanları, intellekt mülkiyyəti olmaqla,
qanunverici müdd
əalarla qorunur və digər məhsul hazırlayanlar
t
ərəfindən istifadə oluna bilməz.
Lakin
hamıya məlumdur ki, məhsul bazarında alıcı müxtəlif
saxta
məhsul növləri ilə rastlaşır. Məşhur məhsul markalarının sax-
talaşdırılmasının beş əsas üsulu aşkar edilmişdir:
•
açıq saxtakarlıq, yəni xarici firmanın və məhsul markasının
saxtalaşdırılması. Fırıldaqçılığın bu üsuluna xüsusilə plastinkaların,
audio
və videokassetlərin, kompakt-disklərin satışında tez-tez rast gəli-
nir;
“kö
ləcəsinə” surətçıxarma: məmulatın sökülməsi və onun tam
surətinin çıxarılması. Bəzən bu cür məhsulların satış həcmi
orijinalların satışını üstələyir. Bu üsul xüsusilə dəzgahlar və digər
avadanlıqlar, elektrotexniki və elektron məhsullar üçün xarakterikdir;
•
oxşatma (imitasiya)–məşhur istehsalçının markası ilə satış.
Bu cür
saxtakarlıq xüsusilə geniş istehlak malları (tikiş məmulatları,
saatlar
və i.a.) üçün xarakterikdir. Belə məmulların qiyməti, bir
qayda olaraq, orijinallardan
fərqli olaraq daha aşağı olur ki, bu da
təcrübəsiz alıcıları cəlb edir. Məsələn: Cartier–Fake Cartier saatlarına
oxşatmaları 5–10 dollara alıb, 40–50 dollara satmaq mümkün olduğu
halda,
orijinalın qiyməti təxminən 700 dollardır. Çox vaxt cins
parçadan olan
paltarları da oxşadırlar.
• qabaqlama: kiçik
dəyişikliklərlə məhsulun surətinin
hazırlanması, o cümlədən ticarət markasının yazılması və
məhsulun səsləndirilməsi. Bununla məhsul bu və ya digər orijinala çox
yaxın olur. Məsələn: kompüter “Pineapple” (saxta “Apple”), kofe
“Nesskaffe” (orijinal “Nescafe”), “Pavasonik” (orijinal “Panasonic”)
və
digərlərini göstərmək olar. Rusiyada orijinal “Borjomi” əvəzinə saxta
“Bonjemi ” mineral su peyda ol
muşdur.
438
•
satış prinsiplərinin pozulması: məhsul nişanlarının qeydiyyatı
haqqında qanunvericiliyin gözlənilməməsi.
Saxtalıqlar həm alıcıya, həm də istehsalçıya böyük ziyan vurur.
Istehsalçı bazarın müəyyən hissəsini, çox vaxt da öz nüfuzunu və
alıcıların inamını itirir. Böyük Britaniyada, Fransada və ABŞ-da
saxtakarlığa qarşı mübarizə aparmaq üçün, malları saxtalaşdırılan iri
şirkətlərin maliyyələşdirdiyi cəmiyyətlər fəaliyyət göstərirlər. AB
ABŞ-la birlikdə TTBM/BTT vasitəsilə fəaliyyət göstərir. Əgər şübhə
yaranırsa, yaxud məhsul açıq-aşkar saxtadırsa, bu cür məhsullar 10
gün müd
dətində bazardan çıxarılır. Onların “müəllifi ” isə adətən bir
daha bu bazarda görünmür.
Bu
misallar
istehlakçıların hüquqlarının qorunmasında
uyğunluğa sertifikatlaşdırmanın mühüm rol oynadığını bir daha
gö
stərir. Istehlakçı öz hüquqlarını bilməli və ondan istifadə etməlidir.
Qanunla
sertifikatlaşdırma sahəsində ARSMPDK-nın aşağıdakı
vəzifələri müəyyən olunmuşdur:
•
sertifikatlaşdırma qaydasının və məcburi sertifikat-
laşdırılmalı məhsulların (işlərin, xidmətlərin) nomenklaturasının təyini;
•
müxtəlif növ məhsulların (işlərin, xidmətlərin) və sınaq
laboratoriyaların (mərkəzlərin) sertifikatlaşdırılması üzrə orqanların
akkreditasiyası və akkreditasiyanın aparılması hüququnun digər
hüquqi
şəxslərə həvalə olunması;
•
sertifikatlaşdırmanın aparılmasının düzgünlüyünə nəzarətin
yerinə yetirilməsi;
•
sertifikatlaşdırılmış məhsulların, sertifikatlaşdırma
üzrə
akkreditasiya
olunmuş
orqanların
və
sınaq
laboratoriyalarının Dövlət Reyestrinin aparılması;
• xarici
və beynəlxalq təşkilatların verdiyi sertifikatların
tanınması haqqında qərarların qəbul edilməsi;
•
sertifikatlaşdırma üzrə məsələlərdə xarici ölkələrlə və
beynəlxalq təşkilatlarla qarşılıqlı əlaqələrdə Azərbaycanı təmsil
etmək.
Qanuna gör
ə ARSMPDK-nə aşağıdakı hallarda cərimələmək
hüququ
verilmişdir:
439
•
istehsalçı (icraçı, satıcı) dövlət hakimiyyət orqan larının
qanuni gö
stərişlərini yerinə yetirməkdən yayındıqda;
•
istehlakçıya təhlükəsizlik tələblərinə cavab verməyən məhsul
(
iş, xidmət) tərəfindən ziyan vurulduqda;
•
təhlükəsizlik üzrə standartların məcburi tələblərinə uyğunluq
sertifikatı olmadan məhsul realizə olunursa (iş yerinə yetirilirsə,
xidmət göstərilirsə);
• sertifika
tlaşdırma üzrə orqan məcburi sertifikatlaşdırma
qaydalarını pozduqda;
•
sınaq laboratoriyası (mərkəzi) sınaqların doğru olmayan
nəticələrini təqdim etdikdə;
•
fərdi sahibkar dövlət orqanlarının göstərişlərini yerinə
yetirməkdən imtina etdikdə, yaxud vaxtında yerinə yetirmədikdə.
Daha
geniş aspektdə sertifikatlaşdırmanın hüquqi əsaslarını
“
Məhsulların və xidmətlərin sertifikatlaşdırılması haqqında” qanun
təmin edir.
Dostları ilə paylaş: |