Dərslik rəHBƏRLİk azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 24 saylı

 Xronik piqment purpurası
Xronik piqment purpurası (Şamberq-Mayokki xəstəliyi) xronik dermal kapilyarit 
olaraq məməciklərin kapilyarlarını zədələyir. Klinik xüsusiyyətlərindən asılı olaraq, he-
morragik-piqment dermatozlarının aşağıdakı növlərini (tiplərini) ayırd etmək olar.
Petexial tip (davamlı inkişaf edən Şamberqin piqment purpurası, Şamberqin inkişaf 
edici piqment dermatozu) – bu qrupun əsas xəstəliyi olaraq onun digər formalarının 
əsasını təşliı edir, çoxlu sayda xırda nöqtəvari, ödemsiz hemorragik ləkələrlə (petexiya-
larla) səciyyələnərək davamlı qonurvari-sarı, müxtəlif ölçülərə və sərhədlərə malik he-
mosideroz ləkələrinə çevrilirlər. Səpgilər çox vaxt aşağı ətraflarda yerləşirlər, subyektiv 
hissiyyatla müşayiət olunmur, əsasən kişilərdə rast gəlir.
Teleanqiektatik tip (teleanqiektatik Mayokki purpurası, Mayokki xəstəliyi) çox vaxt 
özünəməxsus ləkələrlə - medalyonlarla təzahür edərək mərkəzi hissəsi cüzi atrofiyalaş-
mış xırda teleanqiektaziyalardan, periferik zona isə – hemosideroz fonunda xırda pe-
texiyalardan (burada Şamberq xəstəliyinin elementləri teleanqiektaziyalarla assosiasiya 
edir) təşkil olmuşdur. 
Lixenoid tip (piqmentli purpuroz Qucero-Blyum lixenoid anqiodermatiti) dissemina-
siya olunmuş xırda lixenoidli parlaq, bədən rənginə uyğun düyüncüklərlə səciyyələnir 
ki, onlar da petexial səpgilər, hemosideroz ləkələri və bəzən xırda teleanqiektaziyalarla 
müşayiət olunurlar ki, bu da lixenoid səpgili Şamberq-Mayokki xəstəliyindən şübhələn-
məyə əsas verir.
Ekzematoid tip (Dukas-Kapenatakisin ekzematoid purpurası) ocaqlarda petexiyalar-

---

367
dan və hemosiderozdan başqa, ekzematizasiya əlamətlərinin (ödemin, yayılmış qızartı, 
papulo-vezikulların, qartmaqların) olması ilə fərqlənir və kəskin qaşınma ilə müşayiət 
olunur.
 Livedo-angiit
Livedo-angiit, yalnız qadınlarda, adətən cinsi yetkinlik dövründə müşahidə olunur. 
Onun ilk simptomlarına müxtəlif ölçülərə və sərhədlərə malik davamlı livedo-göyümtül 
ləkələr aid olaraq aşağı ətraflarda, bəzən saiddə, əllərdə, üzdə və bədəndə müxtəlif ilgi-
li-torlu şəbəkə əmələ gətirir. Ləkələrin rəngi soyuqda kəskin artır. Vaxt keçdikcə livedo-
nun rəngi daha qabarıq görünür, onun fonunda (əsasən topuqlar nahiyəsində və ayaqların
alt hissəsində) xırda qansızmalar və nekrozlar meydana çıxaraq xoralar əmələ gətirir.
Ağır hallarda iri göyümtül-tünd qırmızı ləkələrin fonunda ağrılı düyünlü bərkimələr 
əmələ gəlir ki, onlar da geniş ölçülü nekrozlara çevrilərək sonradan dərin yavaş-yavaş 
sağalan xoraları əmələ gətirirlər. Xəstələr soyuqdan qorxurlar, ətraflarında uzun sürən, 
düyünlərdə və xoralarda isə güclü pulsasiya edən ağrılar hiss edirlər. Xoralar sağaldıq-
dan sonra ətrafında hiperpiqmentasiya zonaları olan ağımtıl çapıqlar qalır.