Determinantlar, matritsa va chiziqli tenglamalar



Yüklə 44,19 Kb.
səhifə4/5
tarix07.01.2024
ölçüsü44,19 Kb.
#210297
1   2   3   4   5
Matritsalar, ular ustida bajariladigan arifmetik amallar. Matritsa turlari. Matritsa ditermenanti. Teskari matritsalarni topish usuli

1-misol.  
2-misol.  
Matritsalarni qo`shish amali o`rin almashtirish va gruppalash qonunlari A+B=B+A, (A+B)+C=A+(B+C) ga bo`ysunishini yengilgina isbotlash mumkin. Agar matritsaning hamma elementlari nollardan iborat bo`lsa, u nol-matritsa deb ataladi va (0) yoki 0 ko`rinishida yoziladi. Nol matritsani har qanday matritsaga qo`shganda yana o`sha matritsaning o`zi hosil bo`ladi.
Masalan,  


Matritsani songa ko`paytirish.

matritsani μ soniga ko`paytmasi deb,
  matirtsaga aytiladi.
III-tartibli kvadrat matritsalar, to`g`ri burchakli matritsalar ham songa xuddi shunday ko`paytiriladi.
Matritsani nolga ko`paytirsak nol matritsa hosil bo`ladi.


Matritsalarni ko`paytirish.

matritsalar berilgan bo`lsa, ularning ko`paytmasi deb shunday C=AB matritsaga aytiladiki, uning elementlari quyidagicha aniqlangan:
  bo`ladi.
Agar  
bo`lsa, u holda
 
bo`ladi.
Ikkita matritsani ko`paytirish natijasida ko`payuvchi matritsa nechta satrga ega bo`lsa, shuncha satr va ko`paytuvchi matritsa nechta ustunga ega bo`lsa, shuncha ustunga ega bo`lgan matritsa hosil bo`ladi.

Misol:  


matritsalar ko`paytmasi umuman olganda o`rin almashtirish qonuniga bo`ysunmaydi, ya`ni AB≠BA.
Misol:  


Demak, AB≠BA.
Matritsalarni ko`paytirish ushbu: A(BC)=(AB)C gruppalash qonuniga va (A+B)C=AC+BC taqsimot qonuniga bo`ysunadi.
matritsa II tartibli birlik kvadrat matritsa
 matritsa III tartibli birlik kvadrat matritsa
matritsa yuqori tartibli birlik kvadrat matritsa deyiladi.
Istalgan tartibli matritsani birlik matritsaga ko`paytmasi, yana o`sha matritsaning o`ziga teng:
AE=EA=A

3§ Teskari matritsa.


Teskari matritsa faqat kvadrat matritsa uchun kiritiladi.
A-kvadrat matritsa bo`lsa, u holda unga teskari matritsa deb   bilan belgilanadigan va
  (1)
tenglikni qanoatlantiradigan matritsaga aytiladi.
Agar (1) tenglik bajarilsa, u holda u bilan bir vaqtda
  (2)
tenglik ham bajariladi.

Yüklə 44,19 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin