Bu bozukluk için Wernicke şöyle bir açıklama getirmiştir: Broca ve Wernicke Alanı’nı birbirine bağlayan lif demeti olan Arcuate Fasikulus’daki kopukluk işitilen kelimelerin tekrar edilmesinde bozulmaya yol açar. Bu tezi destekleyen kanıtlar Damasio ve Damasio’nun iletim afazili hastalarla olan çalışmalardan gelmiştir. Bu çalışmalarda, iletim afazili hastaların, normalde Broca ve Wernicke Alanını bağlayan inferior parietal lob liflerinde hasar olduğu bulunmuştur (Damasio ve Damasio, 1980). Ayrıca, posterior parietal ve temporal bölgelerinde, bazen de İkincil Transverse Gyrus (Second Transverse Gyrus)’larında lezyon olan hastaların iletim afazisi gösterdikleri bulunmuştur (Hoeft 1957). Bu bozukluk için Wernicke şöyle bir açıklama getirmiştir: Broca ve Wernicke Alanı’nı birbirine bağlayan lif demeti olan Arcuate Fasikulus’daki kopukluk işitilen kelimelerin tekrar edilmesinde bozulmaya yol açar. Bu tezi destekleyen kanıtlar Damasio ve Damasio’nun iletim afazili hastalarla olan çalışmalardan gelmiştir. Bu çalışmalarda, iletim afazili hastaların, normalde Broca ve Wernicke Alanını bağlayan inferior parietal lob liflerinde hasar olduğu bulunmuştur (Damasio ve Damasio, 1980). Ayrıca, posterior parietal ve temporal bölgelerinde, bazen de İkincil Transverse Gyrus (Second Transverse Gyrus)’larında lezyon olan hastaların iletim afazisi gösterdikleri bulunmuştur (Hoeft 1957).
Geschwind’e göre (1965), iletim afazili hastalar bir kelime duyduklarında, kelimenin anlattığı objenin zihinsel temsilini oluştururlar. İmajla ilgili bilgi, kelimeyi meydana getiren sesleri oluşturmada gerekli olan faaliyetleri oluşturmak için Görsel Çağrışım Korteksi’nden Broca Alanına gelir (böylece hasar görmüş olan arcuate fasikulus es geçilmiş olur). Ama bu sadece anlamlı kelime ve ifadeleri tekrar etmede geçerli olan bir stratejidir. Anlamsız kelimeler (non-word) söz konusu olduğunda görsel imaj oluşturulamaz ve hasta kelimeyi söyleyemez. Geschwind’e göre (1965), iletim afazili hastalar bir kelime duyduklarında, kelimenin anlattığı objenin zihinsel temsilini oluştururlar. İmajla ilgili bilgi, kelimeyi meydana getiren sesleri oluşturmada gerekli olan faaliyetleri oluşturmak için Görsel Çağrışım Korteksi’nden Broca Alanına gelir (böylece hasar görmüş olan arcuate fasikulus es geçilmiş olur). Ama bu sadece anlamlı kelime ve ifadeleri tekrar etmede geçerli olan bir stratejidir. Anlamsız kelimeler (non-word) söz konusu olduğunda görsel imaj oluşturulamaz ve hasta kelimeyi söyleyemez.
DİL NÖROPSİKOLOJİSİ 05010517
Derin Disfazi (Deep Dysphasia) Afazinin az rastlanan bir türü olan disfazide anlam olarak benzer/ilgili olan kelimeler birbirinin yerini alır. Örneğin hastadan “uçurtma” kelimesini tekrar etmesi istendiğinde “balon” yanıtı verebilmektedir (Goodglass, 1993). Tekrarın doğrulu kullanılan kelimenin kategorisine bağlıdır: - Somut isimler soyut isimlere
- İsimler fiillere göre daha doğru biçimde tekrar edilmektedir.
- Anlamlı olmayan kelimeler (non-words) nadiren doğru bir şekilde tekrar edilmektedir.
Derin disfazinin temporal lob’daki lezyondan kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Temporal lob, dil gelişimi ve fonetik hafızayla ilişkilidir. Derin disfazinin temporal lob’daki lezyondan kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Temporal lob, dil gelişimi ve fonetik hafızayla ilişkilidir.Derin disfazisi olan hastalar genellikle asıl kelimeyi unuttuklarını fakat genel anlamı hatırladıklarını bildirmektedirler. Bu durum da doğru olmayan bir biçimde asıl kelimeyi tahmin etmeye neden olmaktadır.
Transkortikal Duyusal Afazi (Transcortical Sensory Aphasia) Transkortikal Duyusal Afazi, daha önceden öğrenilmiş ve doğru bir şekilde tekrarlanan materyalleri (örn, şiir, dua vs.) anlayamama (anlamını kavrayamama), yazamama, okuyamama, isimlendirememe şeklinde tanımlanmaktadır. Konuşma, doğal ve akıcıdır; fakat Wernicke Afazisi’nde olduğu gibi semantik(anlamsal) olarak ilgisiz/anlamsızdır.
Wernicke Afazisi ve Transkortikal Duyusal Afazisi olan hastalardaki fark;- Transkortikal Duyusal Afazi’si olanlar; kelimeleri ve tek başına anlamı olmayan kelimeleri (non-word) tekrar edebilir ve konuşmalardaki gramer hatalarını düzeltebilirler.
- Hastaların sergilediği bu tekrar becerisinin anlamsal açıdan ziyade fonolojik açıdan olduğu düşünülmektedir.
- Yani hastaların, kelimeleri anlamsal bütün yerine fonolojik öğelerden oluşan(seslerden oluşan) bir bütün olarak tekrar ettikleri varsayılmaktadır.
Transkortikal Duyusal Afazi dominant hemisferdeki temporo-parieto-occipital bağlantı noktasındaki tahribattan kaynaklanır. Transkortikal Duyusal Afazi dominant hemisferdeki temporo-parieto-occipital bağlantı noktasındaki tahribattan kaynaklanır. Arcuate Fasikulus bozulmamış olarak kalmasına rağmen, Wernicke Alanı’nın diğer parietal bağlantı alanlarından kopukluğu, konuşma üretmeyle ilişkili işitme alanların kontrolünde zayıflamaya yol açar. Duyusal dil bölgelerinin dominant hemisferin diğer alanlarından aktif izolasyonu (bağlantı kopukluğu), dille ilgili olmayan bölgelerden, sözel temsiller olarak kodlamanın gerçekleştirildiği Wernicke Alanı’na olan bilgi akışını engeller.
Dostları ilə paylaş: |
