Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi


davomida biz ham shu xil qarashdan kelib chiqamiz va «syujet»



Yüklə 37,25 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə57/182
tarix05.12.2023
ölçüsü37,25 Kb.
#173845
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   182
Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish ol

davomida biz ham shu xil qarashdan kelib chiqamiz va «syujet»


deganda epik va dramatik asarlarga xos bo‘lgan syujetni, voqealar
tizimini tushunamiz.
Mavjud darslik va qo‘llanmalarda syujetga M.Gorkiy tomonidan
berilgan ta’rif keltiriladiki, unga ko'ra syujet «u yoki bu xarakteming,
tipning tarixiy rivojlanishi, tashkil topib borishidir». Biroq ma’lumki,
barcha badiiy asarlarda ham xarakter rivojlanishda, o ‘sish va
shakllanishda ko‘rsatilmaydi. Misol uchun A.Qahhorning mashhur
« 0 ‘g‘ri» hikoyasini olib ko'raylik. Ma’lumki, bu hikoyada xarakterlar
tayyor holda beriladi, voqea davomida rivojlanmaydi, — syujet bu
o'rinda voqeaning ichki rivojini namoyon etadi, xolos. Demak,
M.Gorkiyning syujetga bergan ta’rifi universal bo'lolmaydi, u ayrim
tipdagi asarlarga 
(mas., «Qutlug' qon», «Kecha 
va 
kunduz»)
nisbatangina to'g'ri keladi. Modomiki biz «syujet» deganda epik va
dramatik asarlarga xos syujetni nazarda tutarkanmiz, unda syujet
asardagi «bir-biriga bog'liq voqealar tizimi» yoki «konkret holat,
bitta voqeaning ichki rivoji» sifatida tushunilgani to'g'riroq bo'ladi-u.
Shu bilan birga, syujet voqealari davomida personajlar xarakterining
ochilishi, shakllanishi ham bor narsa. Faqat bunga syujetning badiiy
asardagi funksiyalaridan biri sifatida qarash haqiqatga yaqinroq, uni
syujetning mohiyati sifatida tushunish xatodir.
Syujetning badiiy asardagi funksiyalari haqida so'z ketganda,
avvalo, uning asar problemasini badiiy tadqiq etishga imkon beradigan
hayot materialini uyushtirib berishini aytish kerak. Demak, syujet
asarda mavzuni shakllantirgani holda, uning qanday bo'lishi

Yüklə 37,25 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   182




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin