Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi


ijodiy faolligini oshirishga xizmat qiluvchi usulga aylanadi. Masalan



Yüklə 37,25 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə64/182
tarix05.12.2023
ölçüsü37,25 Kb.
#173845
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   182
Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish ol

ijodiy faolligini oshirishga xizmat qiluvchi usulga aylanadi. Masalan,
P.Qodirovning «Erk», O.Yoqubovning «Matluba», «Qanot juft
bo'ladi», X.Sultonovning «Saodat sohili» kabi qissalarida xuddi
shunday holga duch kelinadi. Demak, yechimni asarda qo'yilgan
konfliktning yechimi sifatida emas, balki undagi voqealar rivojining
yakuni, natijasi sifatida tushunilgani to'g'riroq bo'ladi.
Yuqoridagilardan ma’lum bo'ldiki, tugun, voqea rivoji va
kulminatsiya syujetni tutib turuvchi asosiy unsurlar sanaladi va ular
har qanday syujetda mavjud bo'ladi. Ekspozitsiya bilan echim esa
syujetning shart bo'lmagan elementlari bo'lib, ulaming asarda bo'lish
yoki bo'lmasligi yozuvchining ijodiy niyati, ijodiy individualligi, badiiy
tasvir va talqin yo'sini bilan bog'liqdir.
Ayrim adabiyotlarda prolog va epilog ham syujet elementi sifatida
ko'rsatiladi. Shuningdek, ba’zi asarlar borki, ularda qahramonlaming
asarning syujet vaqtidan oldingi (oldingi tarix - «predistoriya») yoki
keyingi hayoti (keyingi tarix - «posleduyushchaya istoriya») haqida
ma’lumot beriladi(yoki tasvirlanadi)ki, ular ham syujet elementlari
qatorida sanaladi. Biroq bu unsurlar syujetga bevosita bog'liq emas,
ular ko'proq kompozitsiyaga aloqador elementlardir. Masalan,
«O'tgan kunlar»dagi muqaddima, «Kecha va kunduz»dagi bahor
lavhasi - prolog, «O'tgan kunlar» romanidagi Otabekning qabristonda


Zaynab bilan to'qnash kelishi — epilog, uning keyingi hayoti
haqidagi maMumotlar «keyingi tarix» sifatida olinishi mumkin.
Adabiyotshunoslikda «syujet» va «fabula» istilohlarini ishlatishda
turlichalik bor: ayrim adabiyotshunoslar bu ikki istilohni sinonim
sifatida ishlatsalar, boshqalari farqlaydi. Xususan, rus formal maktabi

Yüklə 37,25 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   182




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin