Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi


va ritmik-intonatsion jihatdan nisbiy tugallikka ega bo'lgan bo'lagi



Yüklə 37,25 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə100/182
tarix05.12.2023
ölçüsü37,25 Kb.
#173845
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   182
Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish ol

va ritmik-intonatsion jihatdan nisbiy tugallikka ega bo'lgan bo'lagi
band deb yuritiladi. Eng kichik band — ikki misra. Ikkilik bandlar
odatda o'zaro qofiyalangan misralardan tarkib topadi. Mumtoz
adabiyotimizda ikkilik band shaklini masnaviy shakli deb yuritiladi.
Ikkilik bandning alohida bir ko'rinishi baytdir.
Bayt masnaviydan qofiyalanish tartibi jihatidan (dastlabki bayt
o'zaro qofiyalanadi, keyingi baytlaming ikkinchi misrasi birinchi
bayt bilan qofiyadosh bo'ladi) farqlanadi. Demak, biz g'azal, qasida,
qit’a janridagi asarlaming bandlariga nisbatangina «bayt» atamasini
ishlatsak to'g'ri bo'ladi. Uchlik bandlar nisbatan kam ishlatiladi.
Mumtoz adabiyotimizda uchlik bandlar musallas(musallis) deb
yuritiladi. Shu tarzda mumtoz adabiyotimizda to'rt misralik —


murabba’, besh misralik — muxammas, olti misralik — musaddas,
etti misralik — musabba’, sakkiz misralik — musamman singari band
shakllari ajratilgan. Mumtoz adabiyotimizdagi «musammat» degan
umumiy nom ostida yuritiluvchi turg'un she’riy shakllar she’rning
necha misralik bandlardan tarkiblanganiga qarab nomlanadi.
Yuqorida aytdikki, keng ma’noda ritm muayyan bo'laklaming
ma’lum vaqt oralig'ida tartibli takrorlanishi, she’riy ritm deganda esa
she’r misralaridagi ritmik bo'laklaming ma’lum o'lchov asosida tartibli
takrorlanishidan hosil bo'luvchi ohang tushuniladi. Buni konkret
misol asosida ko'rib o ‘taylik:
-
V -
-
/
-
 
V
-
 
-
/
-
V
-
-
/
-
V

Yüklə 37,25 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   182




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin