Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi


so'zning takrorlanishi) ham mohiyatan so'z takrorining xususiy



Yüklə 37,25 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə108/182
tarix05.12.2023
ölçüsü37,25 Kb.
#173845
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   182
Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish ol

so'zning takrorlanishi) ham mohiyatan so'z takrorining xususiy
ko'rinishlaridir. Shunga monand, mumtoz she’riyatimizdagi radif
va hojib ham so'z takrorining bir turi bo'lib, ular qat’iy belgilangan
o'rinda - qofiyadan keyin va qofiyadan oldin takrorlanishi bilan
farqlanadi.
She’riy misralarda aynan bir so'zning emas, balki ma’noni
kuchaytirib takrorlashga asoslangan usul gradatsiya deb yuritiladi.
Masalan, Iqbolning she’ridan olingan tubandagi parchada ma’noning
kuchaytirilgan takrori kuzatiladi:


Sevgilim,
dilsizlar dillarimizni,
toshbo‘ron qilsalar,
vayron qilsalar,
tikonlar qoplasa yo‘llarimizni...
E’tibor bering: toshbo‘ron vayronalikka olib keladi, vayrona esa
tikonzorga aylanishi bilan xarakterlanadi - ma’noning kuchaytirilgan
takrori bu o‘rinda lirik qahramon kechinmalaridagi dinamikani berish
bilan birga o ‘quvchida ham tuyg‘uni kuchaytirib, kechinmani
chuqurlashtirib boradi.
Tabiiyki, biz she’riy nutqning tuzilishiga xos barcha xususiyatlar,
barcha usul va vositalarga mufassal to‘xtalish imkoniga ega emasmiz.
Demak, berilgan yo‘nalish asosida bu haqdagi tasavvur va
bilimlaringizni boyitish sizning zimmangizga tushadi. Buning uchun
sizdan she’mi mutaxassis sifatida o‘qish, ya’ni yuragingizni «jiz»
etkizgan she’rga mutaxassis sifatida qarash, o‘sha she’r nimasi bilan
ko‘nglingizga o‘tirishganiyu shoir qaysi usul va vositalar bilan dilingizga
yo‘l topa bilganini anglashga intilishingiz talab qilinadi.
Tayanch so‘z va iboralar:
Ritm
ritmik bo'lak
bo'g'in, turoq, misra, band
ritmik vosita

Yüklə 37,25 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   182




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin