Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish ol
Badiiy nutqning ikki shaklga — she’riy (tizma) va nasriy (sochma) ko‘rinishlarga ega ekanligi bungacha aytildi. Nasriy nutq o ‘zining qurilishi jihatidan kundalik muloqotda qoMlaniluvchi nutqqa yaqin bo‘lsa, she’riy nutq so‘z san’atiga xos maxsus hodisa sanaladi. Zero, o ‘zining kelib chiqishi jihatidan ham badiiy nutqning she’riy shakli nasriy shakldan qadimiyroq, aniqrog‘i, o ‘z vaqtida badiiy nutqning yagona shakli boMgan. Sababi, she’riy nutqdagi o‘ziga xos tuzilishining o ‘ziyoq uni odatdagi nutqdan farqlagan, she’riy nutq vositasida aytilgan informatsiyaning san’atga aloqadorligini ta’kidlab turgan. Bunga amin boMish uchun adabiyot tarixiga nazar solish kifoya: milliy adabiyotlar tarixining ilk bosqichlarida adabiy asarlar she’riy yo‘lda yozilgan, nasrda yozilgan badiiy asarlaming paydo boMishi, ya’ni nasming badiiy nutq ko‘rinishi sifatida shakllanishi esa nisbatan keyingi davrlarga lo g'ri keladi. She’riy nutq muayyan bir oMchov (vazn) asosidagi ritmga ega boMgan, o ‘zining musiqiy jarangi, hissiy to‘yintirilganligi bilan farqlanuvchi nutqdir. She’riy nutqdagi o ‘ziga hos intonatsiya, musiqiylik ritmik boMaklar va ritmik vositalar, o ‘ziga xos fonetik tuzilish, turli sintaktik usullar yordamida vujudga keladi. She’riy yoMda yozilgan lirik asardagi kayfiyatning hosil qilinishi, kechinmaning o ‘quvchiga «yuqtirilishi»da uning ritmik-intonatsion tomoni muhim ahamiyat kasb etadi. Ya’ni she’ming ritmik-intonasion xususiyatlari uning mazmuni bilan belgilanadi, mazmun bilan uyg‘unlik kasb etadi. She’riy nutqning o‘ziga xosligini, o‘ziga xos tuzilishini tasavvur qilish
