Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi


ajratilmoqda. Adabiy turlami ajratishda taqlid usulini asosga qo'yish



Yüklə 37,25 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə129/182
tarix05.12.2023
ölçüsü37,25 Kb.
#173845
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   182
Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish ol

ajratilmoqda. Adabiy turlami ajratishda taqlid usulini asosga qo'yish
an’anasi XYIII asrgacha davom qilib keldi. XYIII asrga kelib nemis
faylasufi Gegel badiiy adabiyotni turlarga ajratishda tasvir perdmetini,
ya’ni konkret asarda nima tasvirlanayotganini asos qilib oldi: epos -
voqeani, lirika - ruhiy kechinmani, drama harakatni tasvirlaydi.
Keyinroq, XIX asrda yashagan rus tanqidchisi V.G.Belinskiy ham,
asosan, Gegel an’anasini davom ettirdi. Ayni paytda, u asardagi
obyekt (voqelik) va subyekt (ijodkor) munosabatini ham e’tiborga
oldi, ya’ni eposda obyektivlik, lirikada subyektivlik, dramada ikkisining
qorishiqligi kuzatilishini ta’kidladi. Eposni «obyektiv poeziya» (poeziya


bu o'rinda umuman badiiy adabiyot ma’nosida) deb atarkan,
Belinskiy epik asar muallifi 
0
‘zining ixtiyoridan tashqari «o'z-o'zicha
amalga oshgan narsaning oddiy hikoyachisi» maqomida turishini,
lirikani «subyektiv poeziya» deganida esa «unda ijodkor shaxsiyatining
birinchi planda turishi va barcha narsa uning shaxsiyati orqali qabul
qilinishi va anglanishi»ni nazarda tutadi. Shuni unutmaslik kerakki,
obyektivlik va subyektivlik degan tushunchalami mutlaqlashtirmaslik
zarur. Zero, eposni «obyektiv poeziya» deganimizda uning faqat
o‘quvchi nazdidagina «obyektivlik» illyuziyasini hosil qilishi nazarda
tutiladi, aslida esa epik asarda ham subyektiv ibtido mavjuddir.
Albatta, har bir adabiy turning qator o'ziga xos jihatlari, o‘ziga
xos xususiyatlari bor. Masalan, shulardan biri - lirik asarlaming
asosan she’riy yo‘l bilan, epik asarlaming asosan nasriy yoi bilan
yozilishi. Xo'sh, ayni shu narsa adabiy turning belgilovchi xususiyati

Yüklə 37,25 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   182




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin