Dilrabo elmuratova nodira misirova

0 ‘qituvchining kasbiy sifatlari.
“ E skini o ‘zlash tirgan va yangini tushunishga qodir insongina tarbiyachi
b o ‘la o la d i”
E ’tiqod odob, fuqarolik burchini anglash o ‘quvchining asosiy sifatlaridan 
biridir. B olalarga mehr-muhabbat uning eng muhim fazilatidir. Uning muhim fazilati 
ko‘pchilik bilan m uom ila qila olishdir.
0 ‘qituvchining odobi, madaniyati yuksak bo‘lsagina odam larga nisbatan 
mehribon, sahovatli b o ‘la oladi, uni ham ma hurmat qiladi. U pedagogik etikaning 
normalarini o ‘zlashtirib olishi, tajribada qo'llashi, o ‘zining dunyoqarashi va axloqiy 
tajribasi bilan taqqoslash lozim.
Bu axloqiy e ’tiqod o ‘qituvchining dars berish jarayonida, tarbiyaviy ishlarda, 
o'quvchilar va boshqalar bilan munosabatlarda, muomilasida, kundalik turmushda 
o ‘zining shaxsiy nam unasi bilan axloqiy (barcha tarkiblar b o ‘yicha) ta ’sir o ‘tkazish 
k o ‘zga tashlanadi.
A xloq nazariyasida yaxshilik eng muhim kategoriya hisoblanadi.Unda 
o ‘qituvchi va o ‘quvchilar jam oasi m anfaatlarining birligi, muallim va o ‘quvchi 
m aqsadining birligi aks etadi.
Yaxshilik fazilati ikkala tom onning ham yaxshi niyatli, xayrihoh, mehribon 
boMishini taqozo qiladi.
Shaxs axloqini xarakterlaydigan belgilaridan biri m as’uliyatdir. Uning 
m as’uliyati - m as’uliyat tushunchasining butun mazmunini saqlagan holda 
m uallim ning faoliyati va ta ’lim -tarbiya jarayonining aniq vazifa!arini ham o ‘z iehiga 
oladi. 0 ‘qituvchi zim m asiga 
bola shaxsini har tom onlam a kamol toptirish 
m as’uliyati yuklanadi.
Muallim sinfda jam iyatning vakili sifatida o'quvchilar jam oasi bilan yolg‘iz 
o ‘zi ish olib boradi.
Pedagogik odobga ega bo'lgan o ‘qituvchi, o ‘quvchilar orasida obro‘ qozonadi. 
U qanchalik ko ‘p obro‘ qozonsa, ta ’lim -tarbiya m ohiyatan shunchalik, samarali ta ’sir 
k o ‘rsatadi.
X ullas obro‘ o ‘qituvchilik faoliyati uchun zarur xususiyatdir. O bro1 uning 
chuqur bilimi, yuksak axloqiy sifatlari, hayot tajribasi, ilmiy tadqiqot va jam oat 
ishlarida faol ishtirok etishi'tufayli orttirilgan, ko‘pchilik tomonidan e ’tirof etilgan 
t a ’siri, nufuzidir.
V.A.Suxomlinskiy “ ...faqat insonparvarlik, erkalatish, mehribonlik orqaligina... 
haqiqiy insonni tarbiyalash m um kinligiga ishonchim komil”, - degan.
54

---

Pedagogik faoliyat o‘z mohiyatiga ko‘ra ijobiy xarakterga ega. M a’lumki, 
inson oldida bular muammo turgandagina ijodkorlikka ehtiyoj tug‘iladi.
Pedagogik ijodkorlik manbai - bu pedagogik tajriba va izlanuvchanlikdir. U 
muammoli vaziyatlarga boydir. Ilg‘or pedagogik tajriba deganda biz o‘qituvchining 
o‘/ pedagogik vazifasiga ijobiy yondashishni, o'quvchilarning ta’lim-tarbiyasida 
yangi, samarali yo‘1 va vositalarni qidirib topishni tushunamiz. Ilg‘or pedagogik 
lajribani o ‘rganish, unga asoslanib yangi pedagogik hodisa va qonuniyatlarni ochish 
o'quv-tarbiya jarayoniga yaxshi sifatli o ‘zgarishlar kiritadi.
Hozirgi zamon fan va texnika taraqqiyoti o ‘qituvchining ijodkor boMishini, 
fanning muhim muammolari yuzasidan erkin fikr yurita olish, fan yutuqlarini 
o'quvchilarga etkaza olishi va nihoyat o'quvchilarni ham ijobiy fikrlashga, tadqiqot 
ishlariga o ‘rgata olishini talab qiladi.
Kasb madaniyatining eng zarur sifatlari:
xushmuomilalik, e’tiborli bo‘lish, mehribonlik, o‘z-o‘ziga talabchanlik, 
donolik, insonparvarlik, mehnatsevarlik, o‘z kasbi va burchiga sadoqat, ziyolilik, 
munozaraga kirisha olish, mulohazali boMish, baynalminallik, tejamkorlik, yaxshi va 
yomonni tez farqlash, go‘zallik va xunuklikni ajrata olish, mustaqillik, o ‘zgalarga 
g‘amxo‘rlik qila olish, birovlarni tinglash, fikrini bo‘lmaslik, iboli, iymonli boMish, 
to‘g ‘ri, pok, tashqi va ichki go‘zallik, bilimdonlik va hokazo.