Dünya İqtisadi Forumu bütün hüquqları qorunur. İngilis dilində orjinal adı və naşiri

169
Müsbət təsirlər
- Xərclərin 
azaldılması;
- 
Səmərəlilikdən əldə edilən qazanclar;
- 
İnnovasiyaların artması, kiçik bizneslər və startaplar üçün 
imkanlar (bazara girişdə daha az maneələr, hər şey üçün 
“xidmət kimi proqram təminatı”).
Mənfi təsirlər
- 
İş yerlərinin itirilməsi;
- 
Hesabatlılıq və məsuliyyət;
- 
Hüquqi dəyişiklik, maliyyə açıqlığı, risk;
- 
İş yerlərinin avtomatlaşması (bax: Okford Martinin araş-
dırması).
Hazırda reallaşan dəyişiklik
“Fortune” jurnalında avtomatlaşma prosesindəki irəliləyişlər 
belə izah edilirdi:
“TV şousu olan“Jeopardy”dəki heyrət doğuran performansı ilə 
məşhurlaşmış “IBM”in “Watson”u ağciyər xərçəngi ilə bağlı insan-
larla müqayisədə daha dəqiq bir diaqnozqoyma bacarığını nümayiş 
etdirdi və bəzi testlərdə 50%-ə qarşı 90% nəticə göstərdi. Bunun 
səbəbi verilənlərdir. Tibbi verilənlərdəki artımla ayaqlaşmaq üçün 
həkimlərə həft ədə 160 saat lazımdır. Bu səbəbdən həkimlər, ehti-
mal ki, yeni verilənlərin, hətta diaqnoz qoymada sıçrayışa səbəb ola-
caq kliniki sübutların hamısını nəzərdən keçirmə imkanına sahib 
ola bilmirlər. Cərrahlar artıq indidən bəzi aşağı-invaziv prosedur-
larda avtomatik sistemlərin köməyindən istifadə edirlər.”
In Erik Sherman, FORTUNE, 25 February 2015, http://fortune.
com/2015/02/25/5-jobs-that-robots- already-are-taking/

---

DÖRDÜNCÜ S
Ə
NAYE 
İ
NQ
İ
LABI
170
Dəyişiklik 15. Robotlar və xidmətlər
Dönüş nöqtəsi: 
ABŞ-da ilk robot əczaçı.
2025-ci ildə: 
Sorğuda iştirak edənlərin 86%-nin fikrinə görə bu 
mümkün olacaqdır.
Robotlar, emal sənayesindən kənd təsərrüfatına, pərakəndə sa-
tışdan xidmətlərə qədər bir çox müxtəlif sektorda iş yerlərinə təsir 
göstərirlər. Beynəlxalq Robot Fedarasiyasına görə hazırda dünyada 
1,1 milyon işləyən robot var və bir avtomobilin istehsalında işlərin 
80%-i maşınlar tərəfindən yerinə yetirilir.
93 
Robotlar daha məhsul-
dar və proqnozlaşdırıla bilən iş nəticələri əldə etməyə imkan verə-
cək şəkildə təchizat zəncirlərini rasionallaşdırırlar. 
Müsbət təsirlər
- 
Təchizat zənciri və logistika, təsviyyələr;
- 
Daha çox istirahət müddəti;
- 
Tibbi nəticələrin yaxşılaşması (araşdırma və təkmilləşdir-
mədə əczaçılıq qazancları üçün böyük veriləndən istifadə 
edilməsi);
- 
Erkən qəbul edilən kimi bank ATM-ləri;
- 
Materialların daha əlçatan olması;
- 
İstehsalın mənşə ölkələrə geri qayıtması (xarici ölkələrdəki 
işçilərin robotlarla əvəzlənməsi).
Mənfi təsirlər
- 
İş yerlərinin itirilməsi;
- 
Məsuliyyətlilik və hesabatlılıq;
- 
Gündəlik sosial normalar, 9-dan 5-ə və 24 saat göstərilən 
xidmətlərin sona çatması;
- 
Haker fəaliyyətləri və kiber risk.

---

Ə
LAV
Ə
: D
Ə
R
İ
N D
Ə
Y
İŞİ
KL
İ
KL
Ə
R