Ə. Q. Abbasov
Bina və tikililərin odadavamlılığı
Yüklə 3,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
5.2 Bina və tikililərin odadavamlılığı
İstehsalat və digər binalarının layihələndirilməsində və tikintisində həmin binalarda aparılacaq istehsalın yanğın təhlükəsini nəzərə almaq vacibdir. Tikintidə istifadə olunan materiallar, onlar üçün nəzərdə tutulmuş alışma və oda 157 davamlığı tələblərinə cavab verməlidir. Bütün tikinti materialları və konstruksiyaları yanmaya görə yanmayan, çətinyanan və yanan olmaqla üç qrupa ayrılır. Tikinti konstruksiyalarının yanmaya qarşımüqaviməti odadavamlılıq həddi ilə xarakterizə olunur (cədvəl 3,5). Tikinti konstruksiyalarının odadavamlılığının həddi, tikinti konstruksiyasının odadavamlılığa sınağının başlanğıcından, aşağıda verilən əlamətlərdən birinin yanmasına qədər keçən vaxtla (saatlarla) təyin edilir: konstruksiyada yarıqların əmələ gəlməsi, qızdırılmayan səthə temperaturun hiss olunacaq dərəcədə (140, 180, 210) 0 S artması və s. Bina və tikililərin odun təsirinə müqavimət göstərilməsi onların əsas konstruktiv elementlərinin yanma və odadavamlılığının qruplarından asılı olub və bu asılılıq odadavamlılığının dərəcəsi adlanır. Cədvəl 4. Yanmanın qrupları Yanmaya görə xarakteristikaları materiallar konstruksiyalar Yanmayan Odun və ya yüksək temperaturun təsirindən alışmışdır ki, közərmir və kömürləşmrlər Yanmayan materiallardan hazırlanmış Çətin yanan Odun və ya yüksək temperaturun təsirindən alışan, közərən və kömürləşən (od mənbəyi olduqda), od mənbəyi kənarlaşdırdıqda yanma və közərmə yox olur. Çətin yanan material- lardan, eləcə də odun və yüksək temperaturun təsirindən mühafizə olun- muş yanan materiallardan hazırlanma Yanan Odun və ya yüksək temperaturun təsirindən alışır, közərir və bu hal uzun müddət davam edir (od mənbəyi olmasa da) Yanan materiallardan, həmçinin oddan və yüksək temperaturun təsirindən mühafizə olunmamış 158 Cədvəl 5-dən görünür ki, binalar və tikililər odadavamlılığına görə beş dərəcəyə bölünür. Yanğın təhlükəsinə görə istehsal prosesləri beş kateqoriyaya bölünür: A-kateqoiyası, alışması və partlayışı, suyun, havanın oksigenin, buxarların temperaturu 28 0 S-dən və aşağı olan mayelərin təsiri ilə baş verən madələrin tətbiqi ilə əlaqədar istehsalat sahələri; B-kateqoriyası, buxarların alışma temperaturu (28- 120) 0 S olan mayelərin və yanar qazların tətbiqi ilə əlaqədar istehsal, havada asılmış halda olan yanar liflər və ya toz oksigenlə birləşərək partlayış təhlükəsi yaradan istehsalat; V-kateqoriyası, bərk yanar maddələrin və materialların emalı və tətbiqi ilə əlaqədar, eləcə də buxarların alışma temperaturu 120 0 S yuxarı olan mayelərdən istifadə olunan istehsalat sahələri; Q-kateqoriyası, bərk maddələrin qaynar, közərmiş və ərimiş halda emalı (bu halda şüa halında istilik, sistematik olaraq qığılcım və alov yaranır), həmçinin maye, qaz və bərk hala olan yanacağın yandırılması ilə əlaqədar istehsalat; D-kateqoriyası, yanmayan maddələrin və materialların soyuq halda emalı ilə əlaqədar istehsalat sahələri. 159 Yanma qrupları və əsas tikinti konstrukaiyalarının odadavamlılığının minimal hədləri, saat Cədvəl 5. Odadava mlığın dərəcəsi Əsas tikinti konstruksiyaları Aparıcı divarlar, pilləkanlar ın divarları Xarici panel divan Pillələr, döşəmə lər və başqa aparıcı Pillələr, döşəmə lər və başqa aparıcı örtük konstruksi yalar Daxili aparıcı divarlar (arakəs mələr) Yanğına qarşı divarlar I yanmayan 2,5 yanmayan 0,5 yanmayan 1,0 yanmayan 0,5 çətin yanan 0,25 yanmayan 2,5 II yanmayan 2,0 yanmayan 0,5 yanmayan 0,75 yanmayan 0,25 çətin yanan 0,25 yanmayan 2,5 III yanmayan 2,0 yanmayan 0,25 çətin yanan 0,75 yanan - çətin yanan 0,25 yanmayan 2,5 çətin yanan 0,5 IV çətin 0,5 yanan 0,25 yanan 0,25 yanan - çətin yanan 0,25 yanmayan 2,5 V yanan - yanan - yanan - yanan - yanan - yanmayan 2,5 Yüklə 3,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|