Амин Бабайев, Вцгар Бабайев


Kompost tığı üçün əlavələr



Yüklə 7,15 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə21/431
tarix25.12.2016
ölçüsü7,15 Mb.
#3175
növüDərslik
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   431
hidrosfer və atmosfer yalnız və yalnız canlı varlığın ağlasığmaz həcmdə gördüyü 
iş sayəsində indiki tərkibə malikdir. Canlı varlıq dünya okeanının suyunu milyon 
dəfə orqanizmlərindən keçirmiş, atmosferi oksigenlə zənginləşdirmiş, torpaq əmə-
ləgəlmə prosesində  fəal iştirak etmişdir; qalınlığı kilometrlə ölçülən çöküntü 
təbəqələri yaratmışdır. Təbiətdə mövcud olan üzvi və mineral çöküntülər, o 
cümlədən karbohidrogen yataqları  və enerji yanacaq sərvətləri canlı aləmin 
fəaliyyəti sayəsində yaranmışdır.  
Biosferdə  sərbəst enerji daşıyıcısı kimi canlı üzvi maddə  çıxış edir. Həmin 
canlı maddə hər üç təbəqədə (litosfer, hidrosfer və atmosfer) məskunlaşmışdır. 
Biosferin aşağı sərhədləri litosferdə 500 m-dən 3 km-ə qədər dərinlikləri, hidros-
ferdə dünya okeanının dib çöküntüləri səthinin bir neçə sm-dən 100 sm-ə  qədər 
aşağı olub, yuxarı sərhədi atmosferdə ozon təbəqəsi ilə müəyyən edilir. 
Dünya okeanının  ən dərin nöqtəsi Mariana çökəkliyi (10919 m) olmaqla, 
biosferin aşağı  sərhədi 11 km təşkil edir. Ozon ekranı qütblərdə Yer səthindən    
8-10 km, ekvatorial zonada isə 20-25 km məsafədə yerləşir. Biosferin yuxarı 
sərhəddi 12,5 km hündürlükdə müəyyən edilmişdir. Beləliklə, Yer kürəsində canlı 
varlıq yayılan təbəqə olaraq biosferin orta qalınlığı  20-25 km təşkil edir.  


 
17
Biosferin tərkibinə  biota, biogen maddə  və qeyri-üzvi maddələr daxildir 
(şəkil 2). Biota biosferdə məskunlaşmış bitki və heyvanlar aləminin məcmusudur. 
 
 
 
 

Yüklə 7,15 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   431




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin