Амин Бабайев, Вцгар Бабайев


Müxtəlif növ üçyarpaq və paxlalı bitkilərin səpin norması



Yüklə 7,15 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə20/431
tarix25.12.2016
ölçüsü7,15 Mb.
#3175
növüDərslik
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   431
1.2.1.
 
Biosfer 
 
«Biosfer» termininə ilk dəfə XIX əsrin ikinci yarısında Avstriya alimi
geoloq E.Zyussun əsərlərində təsadüf edilir. E.Zyuss (1875) Yerin səthində «nazik 
həyat təbəqəsini» biosfer adlandırmışdır.  
Biosfer anlayışının dəqiq müəyyən edilməsi, onun təkamülü sahəsində 
fundamental tədqiqatların aparılması rus alimi V.İ.Vernadskinin (1863-1945) adı 
ilə bağlıdır. V.İ.Vernadski biosfer haqqında təlimin banisi sayılır.  
Biosfer dedikdə, yaşayış mühiti ilə birgə Yer kürəsinin canlı aləmi nəzərdə 
tutulur. Biosfer planetin həyat üçün yararlı  təbəqəsidir. Həmin təbəqə  təbiətdə 
mövcud olan canlı aləmin, üzvi və qeyri-üzvi maddələrin milyon illərdən bəri 
yaşama və dövretmə sahəsidir. Biosferin tərkibində canlı orqanizmlər ətraf mühitə 
güclü təsir göstərir, yayıldıqları əraziyə onların həyat fəaliyyəti qalıqları toplanır.  
V.İ.Vernadski  əsaslı olaraq müasir canlıların mövcud olduğu sərhədlərlə 
kifayətlənməyib biosferin tərkibinə Yerin geoloji dövrlərdə canlı aləmi olmuş 
sahələri də daxil etmişdir. V.İ.Vernadskiyə görə biosfer Yer kürəsində canlı 
aləmin təbəqəsi olub, orqanizmlərin birbaşa iştirakı sayəsində formalaşmışdır. 
Biosferin müasir görkəmi Yer kürəsində üç milyard il əvvəl yaranmış ilkin 
canlı aləmin bu günə  qədər təbiətdə icra etdiyi bioloji və fizioloji proseslərin 
nəticəsidir. Biosferin tərkib hissəsi olan Yerin digər üç təbəqəsi - litosfer, 

Yüklə 7,15 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   431




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin