Əl-Mİzan fi TƏFSİr-el quran içindekiler c: 4 : Al İmran Surəsi

Mən deyərəm ki: Varislərin paylarında əskiklik meydana gəlməsini, edilən şərhlərə əlavədən belə açıqlaya bilərik: Uca Allahın kəlamında "yarı, üçdə bir, üçdə iki, dörddə bir, altıda bir və səkkizdə bir" olmaq üzrə altı hissə söz mövzusu edilmişdir. Bəzən bu hissələr bir-biriylə ziddiyyət təşkil edəcək şəkildə bəzisi bəzisiylə bir araya gəlir. Məsələn, bəzən birinci dərəcədən miras alan/sahə qız, ata, ana və ərin hissələri olan yarı, iki altıda bir və dörddə bir hissələri toplanar və beləcə hissələr mala nisbətlə artar. Eyni şəkildə, birinci dərəcədən miras alan/sahə iki qıza, ana-ataya və ərə aid olan iki üçdə bir, iki altıda bir və dörddə birlik hissələr bir yerə toplanıyar və bir-birləriylə ziddiyyət təşkil edərlər. Eynilə ikinci dərəcədən miras alan/sahə bacı, ata və ana tərəfindən baba və nənə və qarının hissələri olan yarı, üçdə bir, dörddə bir və altıda bir hissələr bir araya gəlir. Yenə bu dərəcədən iki bacıya, baba və nənəyə və arvada aid olan iki üçdə ikilik, üçdə birlik, dörddə birlik və altıda birlik hissələr bir araya gəlirlər.

Bu vəziyyətdə, əskikliyi bərabər olaraq bütün hissələrə dağıt/paylasaq, avl meydana gəlir. Ancaq ana-atanın, ər-arvadın və ana tərəfindən yaxınların payları olan üçdə bir, altıda bir, yarı, dörddə bir və səkkizdə bir hissələrdə əskiklik meydana gəlməsini önləsək, -çünki Allahın özü bu hissələri bu şəkildə təyin etmiş və heç bir vəziyyətdə naməlum buraxmamışdır. Tam tərsinə bir və ya birdən çox qızın, ana-ata bir olan və ya yalnız ata bir olan bir tək bacının və ya bir neçə bacının, bir və ya birdən çox kişi və qadının hissələri bütün vəziyyətlərdə ifadə edilməmiş və yalnız bir hissəylə kifayətlənilmişdir- əskiklik davamlı uşaqların, qardaşların və bacıların hissələrinə yönələr.

Mal hissələrdən çox olduğu vəziyyətdə çoxluqda necə rədd üsulunun tətbiq olunacağı haqqında hədis və fiqhlə əlaqədar kitablara müraciətiniz.

et-Dürr-ül Mensur təfsirində, Hakim və Beyhaki Sünen adlı əsərində Zeyd b. Sabitdən belə rəvayət edərlər: "O (Zeyd), ananın üçdə bir miras al/götürməsi, iki qardaş vasitəsilə maneə törədildiyi fikirini müdafiə edərdi. Ona: "Ey Eba Səid, Allah "Ölənin qardaşları olsa" buyurmuşdur [yəni ayədə üç və üçdən çox qardaş olduğu vəziyyətdə ananın təyin olunan ilk hiss edən məhrum olduğu iştirak etmişdir] halbuki sən iki qardaşı ananın ilk hissəni al/götürməsini maneə törətdiyini söyləyirsən." deyə etiraz edilincə, belə cavab verdi: "Ərəblər iki qardaşa da "ihve=kardeş-ler" deyər." (c. 2, s. 126)