Elektr texnikasi, elektr mexanikasi va elektr texnologiyasi

Z_T - transformatorning korpusga ulanishiga bo‘lgan to‘la qarshiligi ;
Z_n - "faza - nol sim" xalqasining to‘la qarshiligi ;
Z_yg - "faza - nol sim" xalqasining solishtirma qarshiligi , Om/m ;
l - "faza - nol sim" xalqasi uzunligi, m ;

Ishni bajarish tartibi

1. Laboratoriya stentida quyidagi liniyalar tekshiriladi :
a) 4 - jililik, kesim yuzasi 6 mm^2, markasi ANRB bo‘lgan kabel ; uning uzoq yo‘l qo‘yiladigan toki I_dl.dop = 35 A, uzunligi 10 m nol sifatida 4 - nol jilasi va kabel zirxi (bronya) ishlatilgan ;
b) 3 - jilalik, kesim yuzasi 50 mm^2 , markasi AASHV bo‘lgan kabel ; uning uzoq yo‘l qo‘yiladigan toki I_dl.dop = 110 A, uzunligi 10 m. Nol sim sifatida kabelning alyuminiy qobig‘i va po‘lat ugolok ishlatilgan ;
v) 1 jilali , kesim yuzasi 2,5 mm 2 , markasi APV bo‘lgan sim ; toki I_dl.dop = 19 A , uzunligi 10 m., nol sim sifatida po‘lat quvur ( truba ) va faza simi bilan quvur ichida birga o‘tkazilgan A P V markali sim ishlatilgan ;
g) ShRA tipidagi 250 A lik shinoprovod ; nol sim sifatida nol shina ishlatiladi.
Yuqorida keltirilgan liniyalarning oxirlarida faza va nol simlari metall birlashtirilib, sun’iy ravishdaa "faza - nol" xalqalari xosil qilingan. Faza va nol simlarning ikkinchi uchlari stentdagi o‘lchov asboblariga ( ampermetr va millivoltmetr ) va tok manbasi avtotransformatorga pasaytiruvchi transformator orqali ulangan.
Tok manbasi parametrlari quyidagicha . Avtotransformatorning tipi RNO :
nominal toki 25 A ;
kuchlanishi 0 - 250 V ;
pasaytiruvchi transformatorning tipi S - 1,5 ;
nominal quvvati 1,5 kVA ;
kuchlanishi 380 - 220 V ;
ulash sxemasi ;
1 - rasmda "faza - nol" xalqasining qarshiligini tajriba asosida o‘lchovchi Laboratoriya stendining sxemasi ko‘rsatilgan.
2. Laboratoriya stendida tekshirilayotgan xar bir liniya yordamida navbat bilan past kuchlanishli manbaga ulanadi. Liniyalardagi "faza - nol" xalqalaridan o‘tadigan tokning turli qiymati kuchlanishni avtotransformator yordamida o‘zgartirib olinadi. Olinayotgan tokning qiymatlari xar bir o‘tkazgich uchun uning tokidan kichik bo‘lishi kerak ( Tok 10 - 15 A gacha bo‘lsa yetarli ). Liniyalar oxirida sun’iy qisqa tutashuv xosil qilingani uchun, kuchlanish qiymati 10 V dan katta bo‘lmaydi. Xar bir nol sim varianti uchun "faza - nol" xalqasidan kamida 3 tadan qiymatlari yozib olinib, bu qiymatlarning o‘pta apifmetik soni quyidagicha formulaga qo‘yilib, xalqalarning solishtirma qarshiligi topiladi :

Bu yerda: U - voltmetr (millivoltmetr) bilan o‘lchangan xalqadagi kuchlanish pasayishining o‘ptacha soni, V ;

- ampermetr yordamida o‘lchangan " f a z a - n o l"
xalqasidagi sinov tokining o‘rtacha qiymati, A ;
l_uc - "faza - nol" xalqasining stenddagi uzunligi ;
Tekshirilayotgan liniyalarning ko‘rsatkichlari, o‘lchov asboblarining ko‘rsatishlari va hisoblar natijalari 1 - jadvalga kiritiladi.
3. 2 - rasmda sxemasi keltirilgan sex elektr ta’minoti sistemasi uchun 1 - fazali qisqa tutashuv toki " f a z a - n u l " xalqasi tuzilishini hisobga olgan xolda ( 6 ) formula bo‘yicha topiladi. Bunda qiymatlari 1 - jadvaldan olinadi.)
4. 2 - rasmdagi sxemada keltirilgan dvigatellar va tarqatish qurilmasidan ketgan kabellarni ximoya qiluvchi saqlagichlar va avtomatlarning eruvchan qo‘yilmalari toklari va uzuvchi elementlari toklari quyidagi formulalar yordamida topiladi :
a) S a k l a g i ch l a p :
(8)
Bu yerda:I_pusk - dvigatellarning yurib ketishdagi toki ;
I_n.d. - dvigatelning nominal toki ;

Bu yerda: Pn.d. - dvigatellarning nominal quvvati ;

cos_n, _n - ularning quvvat va foydali ish koeffiSiyentlari
bo‘lib, ularning qiymatlari 2 - jadvalda keltirilgan .
K - yurgazish sharoiti koeffiSiyenti; K=5-7.
a) Avtomatlar :

I_dop  I_n.p ; I_n.p.  I_p (9)

bu yerda I_n.p. - Avtomatning uta yuklanishdan ximoya kiluvchi

elementi nominal toki ;
I_p - dvigatelning yoki ular gruppasining
hisoblangan toki ( dvigatel uchun );
Faqat qisqa tutashuv tokidan ximoya qiladigan avtomat uchun :
I_dop (1,25-1,4) ·I_y.k.; I_y.k.=1,25 · I_pik
1,4 - dvigatellar uchun ( 10 ) ;
1,25 - gruppa uchun
B u ye r d a: I_pik - gruppasidagi eng katta yurgizish toki .
Saklagich va uzuvchi elementlarning ( 8 ) - ( 11 ) ifodalar bo‘yicha tanlangan toklari ( 6 ) formula bo‘yicha topilgan bir fazali qisqa tutashuv toki bo‘yicha ( 1 ) - ( 5 ) shartlar yordamida ishonchli ishlash darajasi tekshiriladi.

4.2-rasm. Dvigatellarni ulanish sxemasi

Pn,dv kVt	18	18	10	10
In,dv A	32	32	17.5	17.5

A1 va A2, A3, A4, A5 avtomatlarining ko‘rsatgichlari

Avtomat turi	Nominal toki, In, A	Qisqa tutashishdan ximoyalanish toki, Iqt
A1	160	1600
A2, A3	40	630
A4, A5	18	630