Elektr maydoni elektr hodisalarni vujudga keltiradi, magnit maydoni magnit (zaryadsiz o`zaro ta‘sirlarni) hodisalarni yuzaga keltiradi. Elektromagnit maydon ma‘lum energiyaga, harakat miqdoriga va massaga ega. U Shu energiyani o`zi bilan olib yuradi. Qo`zg`almas elektr zaryadining maydoni elektrostatik maydon bo`lib hisoblanadi.Bu maydonning elektr maydon kuchlanganligi E bilan xarakterlanadi.
Elektr maydoni kuchlanganligi.
Elektr maydonni miqdoran baholash uchun elektr maydoni kuchlanganligi degan tushuncha kiritamiz.
Fazoning biror sohasida elektr maydoni mavjud yoki mavjud emasligini bilish uchun Shu sohaga sinov zaryadi kiritiladi. Agar sinov zaryadiga elektr kuchlar ta‘sir etsa Shu sohada elektr maydon mavjud, aksincha elektr kuchlari ta‘siri sezilmasa bu sohada elektr maydoni mavjud emas deb qaraladi.
Biror q zaryadi hosil qilgan elektr maydonga qc sinov zaryadi kiritilsa F/qc kuch xarakteristikasi hosil bo`ladi. Bu maydon kuchlanganligi deb ataladi va bu F kuch maydonning turli nuqtalarida turlicha bo`ladi.
F/qc kuch xarakteristikasi sinov zvryadining tanlanishiga bog`liq bo`lmay, balki bu sinov zaryadi qaerda tursa, o`sha nuqtada elektr maydoni kuchlanganligini xarakterlaydi va quyidagicha yoziladi:
Agar q = 1 Kl bo`lsa, E = F bo`ladi Demak, maydonning biror nuqtasida birlik sinov zaryadiga ta‘sir qilayotgan kuch, maydonning Shu nuqtasidagi maydon kuchlanganligining fizik ma‘nosini anglatar ekan. SI sistemasida E ning birligi [E] = [V/m]
(1.4)
Agar maydonni bitta nuqtaviy zaryad qc hosil qilayotgan bo`lsa, maydon kuchllanganligi bevosita Kulon qonuni tenglamasi orqali aniqlanadi:
Bu yerda r- zaryaddan maydonning qaralayotgan nuqtasigacha bo`lgan masofa. Elektr maydoni vektor kattalik bo`lib, u yo`nalishga ega.
Ko`rinib turibtiki, biror nuqtada maydon kuchlanganligi aniq bo`lsa, u holda Shu nuqtga joylashtirilgan elektr zaryaga ta‘sir qiluvchi kuchni aniqlash mumkin:
