Üzvi maddələrin tədqiqində İQ spektroskopiyanın tətbiqi.
Üzvi maddələrin tədqiqində İQ spektroskopiya analitik metod kimi çox mühümdür və istər üzvi molekulların, istərsə də qeyri-üzvi birləşmələrin, yüksəkmolekullu maddələrin quruluşunun tədqiqində xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Belə analizlər üçün istifadə olunan əsas cihaz Furye dəyişdiricisi olan İQ spektrometrdir
İQ-spektr
A (3400, 3300 sm-1) – ikili amidlərə-NH), B (2810, 2720 sm-1) – aldehidlərə (CH), C (1700 sm-1) – aldehid (C=O) və amid, D (1600 sm-1) – benzol həlqəsinə, E (1515 sm-1) – amid və benzol həlqəsinə aiddir.
Zolaqların intensivlikləri A və T ilə ifadə olunur. A= lg(1/T)
T= x 100% (%)
İQ spektrdə zolaqlar intensivliyinə görə s – güclü, m – orta və
w –zəif piklərə ayrılır.
Rabitə və ya qrupun dipol momenti nə qədər güclü olarsa, pikin intensivliyi də o qədər böyük olacaqdır.
Üzvi maddələrin xarakter udma zolaqları diapozonu İQ-spektrlərin interpretasiyası
s – qüvvətli (strong), m – orta (medium), w – zəif (weak), sh- kəskin (sharp), br – geniş (broad)
İQ spektrdə zolaqlar intensivliyinə görə;
İQ spektrin interpretasiyası
İQ spektrin dəqiq interpretasiyası müxtəlif izomerləri belə fərqləndirməyə imkan verir. C4H8O maddəsinin izomerləri.
Valent titrəyişləri göy rəng, deformasiya titrəyişləri isə yaşıl rəng
İQ-spektrlərin interpretasiyası
Üzvi maddələrin xarakter udma zolaqları diapozonu
Üzvi birləşmələrdəki rabitələrin təbiətinə görə İQ spektr dörd sahədə
İQ-spektrin interpretasiyasına aid məsələlər
Empirik quruluşu C2H6O olan maddənin İQ spektrinə əsasən kimyəvi quruluşunu müəyən edin
Verilən brutto quruluşa iki birləşmə uyğun gəlir: CH3OCH3 və C2H5OH. Spektrdə hidroksil qrupuna məxsus (3600-3200 sm-1) geniş zolaq axtarılan quruluşun etanola aid olmasını göstərir.
