Elektrotexnika, elektromexanika va elektrotexnologiya

Ayonsiz qutbli sinxron mashinaning qo‘zgatish cho‘lg‘ami xosil qilgan
magnit maydon

Sinxron mashinalarning tuzilishi o‘rganilganda ayonsiz qutbli sinxron mashinalarda qo‘zg‘atish cho‘lg‘ami rotorning yaxlit magnit o‘zagida frezalangan pazlarga tarkanligini ko‘rib o‘tgan edik. Ayonsiz qutbli sinxron mashinaning qo‘zg‘atish cho‘lg‘amini qutb bo‘linmasi davomida trapesiya ko‘rinishida tarqalishini ko‘rishimiz mumkin. Bu mashinalarda pazlarni maydonning ko‘rinishiga ta’siri juda kuchsiz bo‘lganligi sababli ularni xisobga olinmasa xam bo‘ladi.

Yuqoridagilarga asosan ayonsiz qutbli sinxron mashinaning qo‘zg‘atish cho‘lg‘amini seksiyalari tarqalgan bir pazali cho‘lg‘am deb xisoblansa xam bo‘ladi.

Qo‘zg‘atish cho‘lg‘amining tarqalish koeffitsienti, yoki cho‘lg‘am koeffitsienti deb ataladi.

Qo‘zg‘atish maydonining eng katta qiymati

Shunday qilib qo‘zg‘atish maydonining asosiy garmonikasini amplitudasi

Ayonsiz qutbli sinxron mashinaning qo‘zg‘atish maydonining ko‘rinishini koeffitsientini aniqlaymiz

Bu yerda  rotorning o‘ralgan qismini rotorning butun yuzasiga nisbatini aniqlaydigan koeffitsient bo‘lib =0,650,80 u xolda Kf=1,0650,965
Ayonsiz qutbli sinxron mashinalarda qo‘zg‘atish cho‘lg‘ami pazlarga tarqalganligi tufayli bu chulg‘amning xavo bo‘shlig‘idagi maydondan induktivligi ayon qutbli sinxron mashinanikidan o‘zgacha usulda aniqlanadi.
Nazorat savollari.

1. 
   Sinxron mashinaning tuzilishini tushuntiring.
   
2. 
   Sinxron mashinaning qanday turlarini bilasiz.
   
3. 
   Sinxron mashinaning ko‘zg‘atish cho‘lg‘amlari qanday tayyorlanadi?.
   
4. 
   Sinxron mashinaning havo bo‘shligidagi magnit maydon qanday xosil bo‘ladi.
   
5. 
   Ayonmas qutubli sinxron mashinaning rotorni konstruksiyasini tushuntiring.